Verplicht programma per overheidsniveau
Bij waterveiligheid zijn verschillende overheden verantwoordelijk op verschillende niveaus. Het Rijk, de provincies en waterschappen zijn verplicht om programma’s Klik hier voor uitleg over dit begrip (opent in popup) op te stellen. Hierin moeten zij opnemen wat ze doen om bescherming te bieden tegen hoogwater. Gemeentes hoeven waterveiligheid niet mee te nemen in hun programma’s.
In hoofdstuk 3 van de Omgevingswet staan verplichtingen tot het vaststellen van waterprogramma’s.
- Het Rijk stelt op grond van artikel 3.9 van de Omgevingswet een nationaal waterprogramma en overstromingsrisicobeheerplannen op.
- Provincies stellen op grond van artikel 3.8 van de Omgevingswet regionale waterprogramma’s op.
- Waterschappen stellen op grond van artikel 3.7 van de Omgevingswet een waterbeheerprogramma op. Dit programma bevat onder meer de concrete uitwerking van nationale en regionale waterprogramma’s.
Overstromingsrisicobeheerplan vaststellen per stroomgebied
Een overstromingsrisicobeheerplan is een programma dat het Rijk per stroomgebied vaststelt. Deze programma’s geven inzicht in de doelen die Nederland stelt om het risico van overstromingen in de stroomgebieden te beperken en de getroffen maatregelen.
Vaststellen samen met overheden
De vaststelling vindt plaats in samenwerking met overheden die bij het overstromingsrisicobeheer zijn betrokken. En met inachtneming van de taken en bevoegdheden van al deze partijen.
Bij het opstellen en afstemmen van de regionale bouwstenen voor de overstromingsrisicobeheerplannen spelen de provincies een centrale rol. Zij moeten in hun regionale waterprogramma per stroomgebiedsdistrict de doelstellingen en maatregelen voor de regionale wateren opnemen (zie ook artikel 4.4, derde lid, onder c van het Besluit kwaliteit leefomgeving (Bkl)).
Nationaal waterprogramma
Het Rijk is verantwoordelijk voor de doelstellingen en maatregelen per stroomgebiedsdistrict voor de rijkswateren en legt deze vast in het nationaal waterprogramma (artikel 4.10, derde lid, onder c van het Bkl).
Regionale waterprogramma's
De uitwerking van de regionale waterprogramma’s vindt plaats in het waterbeheerprogramma van de waterschappen (artikel 4.3, eerste lid, onder c van het Bkl). Het gaat om maatregelen voor bescherming, zoals waterkeringen.
Ook maatregelen om de belasting van deze waterkeringen te verminderen zoals bij projecten horen hierbij. Een voorbeeld is het project 'Ruimte voor de Rivier'. Hierbij wordt gestreefd naar zowel een veiliger rivierengebied als een aantrekkelijke leefomgeving met de daarbij behorende maatregelen die zorgen voor voldoende waterberging.
Meer doelen per maatregel
Maatregelen kunnen meerdere doelen dienen. De benodigde maatregelen voor het voorkomen van overstromingen zijn soms te combineren met maatregelen die op grond van de Kaderrichtlijn Water (KRW) Klik hier voor uitleg over dit begrip (opent in popup) nodig zijn voor het verbeteren van de waterkwaliteit. Zo is het verlagen van de uiterwaarden te combineren met herstel van natte riviernatuur of natuurvriendelijke oevers. Dezelfde maatregelen kunnen dan ook in meerdere programma’s terugkomen.
Veranderingen door Omgevingswet
De overstromingsrisicobeheerplannen maken geen deel meer uit van het nationaal waterprogramma. Dit was eerst wel zo geregeld onder het regime van de Waterwet (onder de oude naam ‘nationaal waterplan’). Dit zijn nu zelfstandige programma’s. Deze kunnen afzonderlijk worden vastgesteld en volgen hun eigen procedures. Wel kan het bevoegd gezag dat een programma vaststelt, besluiten om bepaalde programma's inhoudelijk of procedureel te combineren.
Inhoud van de programma’s
In de overstromingsrisicobeheerplannen staan onder andere overstromingsgevaarkaarten en overstromingsrisicokaarten. De kaarten geven inzicht in de kans op en de gevolgen van een overstroming. Zij vormen de basis voor de aanpak van het beheer van die risico's. Daarnaast verschaffen de programma’s inzicht in hoe aan de omgevingswaarden voor bijvoorbeeld primaire waterkeringen, kan worden voldaan door een uitgebreide beschrijving van voorgenomen maatregelen.
Beoordelingsregels omgevingsvergunning voor wateractiviteiten
De overstromingsrisicobeheerplannen vallen volgens artikel 8.85 van het Bkl Klik hier voor uitleg over dit begrip (opent in popup) onder een beoordelingsregel. Beoordelingsregels moeten bij de vergunningverlening worden betrokken. Zo is een aangevraagde activiteit met een risico op een overstroming niet vergunbaar.
