Preverkenning Vis en Vogels in de Rijn-Maas-Scheldemonding: onderzoek geeft inzicht in knelpunten en kansen voor ecologisch herstel
Hoe functioneert het deltasysteem van de Rijn-Maas- Scheldemonding (RMS) en welke knelpunten leiden ertoe dat vis- en vogelpopulaties in dit gebied onder druk staan? Die vragen staan centraal in de preverkenning Vis en Vogels Rijn-Maas-Scheldemonding binnen de Programmatische Aanpak Grote Wateren (PAGW).
De uitkomsten van de preverkenning vormen straks de basis voor systeemmaatregelen die het gebied ecologisch kunnen versterken. Onderzoeks- en adviesbureau ATKB voert het inhoudelijk onderzoek uit. De eerste resultaten worden in 2026 verwacht.
De Rijn-Maas-Scheldemonding strekt zich uit van de Westerschelde en Voordelta, via de Nieuwe Waterweg en de Brabantse rivieren tot aan de Biesbosch. Het gebied dient voor veel vissoorten als kraamkamer en toegangspoort naar het achterland. Voor grote populaties vogels is deze delta van groot belang als foerageer-, rust- en broedgebied. Het overgangsgebied tussen rivier en zee speelt hiermee een cruciale rol als kraamkamer voor vissen én als leefgebied voor visetende vogels. De Rijn-Maas-Scheldemonding is daarmee van internationaal belang voor biodiversiteit.
ATKB brengt knelpunten en kansen in beeld
Uit eerdere analyses blijkt dat populaties vissen en visetende vogels onder druk staan door onder andere een ongunstige ecologische waterkwaliteit, kwalitatief laagwaardige leefgebieden en het ontbreken van verbindingen tussen deze gebieden. Voor deze preverkenning brengt ATKB het functioneren van het systeem in kaart. Ook onderzoekt het bureau de ecologische knelpunten voor vissen en de voedselbeschikbaarheid voor visetende vogels en de kansen voor herstel van verbindingen, waterkwaliteit en versterking van natuurwaarden. ATKB is een onafhankelijk onderzoeks- en adviesbureau gespecialiseerd in ecologie, bodem en water, en natuurherstel.
Viewer maakt de informatie toegankelijk
Eind eerste kwartaal 2026 zijn de eerste resultaten over het functioneren van het systeem en de kansen voor herstel klaar. De voorlopige analyses, zoals habitatsgeschiktheidskaarten en verspreidingskaarten, geven nu al een goed beeld. Op dit moment wordt er gewerkt aan een overzichtelijke viewer om deze informatie breder toegankelijk te maken. Deze inzichten vormen straks de basis voor het verder uitwerken van systeemmaatregelen die het herstel van de leefomstandigheden van vissen en vogels in dit unieke zoet-zoute overgangsgebied moeten versterken.
PAGW
De PAGW wordt uitgevoerd door Rijkswaterstaat, Staatsbosbeheer en Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO). Het doel is om de ecologische waterkwaliteit en natuur van de grote wateren in Nederland op lange termijn te verbeteren en zo bij te dragen aan een veerkrachtige en levende delta. Dit gebeurt door herstel van systeemdynamiek, versterking van verbindingen en ontwikkeling van leefgebieden.
Bron: Zuidwestelijke Delta