IPLO Uitgelicht augustus 2024
In deze editie aandacht voor hoe u in een project binnen het Omgevingsloket de initiatiefnemer kunt wijzigen. Bedrijven stellen vragen over het saneren van vervuilde bodems en over de toevalsvondst bodem. En verder veel over veiligheid: veilig zwemmen in natuurwater, veilig accu's opslaan en veiligheidsafstanden bij een propaantank.
In IPLO Uitgelicht gaan we maandelijks in op wat ons opvalt aan de vragen die we krijgen. Daarnaast bieden we inzicht in feiten en cijfers, zoals de vraagaantallen, de verdeling over de verschillende onderwerpen en het bezoek aan iplo.nl.
Vraag van de maand
'Waarom krijg ik een foutmelding als ik een verzoek indien in het Omgevingsloket?'
Vraagstellers kregen in augustus in een aantal gevallen een foutmelding bij het indienen van verzoeken in het Omgevingsloket. Dit had te maken met het register van overheidsidentificatienummers (OIN). Het systeem gebruikt deze nummers om een verzoek vanuit het loket door te sturen naar het juiste bevoegd gezag. De oorzaak van de storing is dus bekend. Vraagstellers zijn hierover geïnformeerd en hebben het advies gekregen om het op een later moment nog eens te proberen. Op 10 september is de storing opgelost. Het bericht daarover staat nu in het Storingenarchief. Bij een actuele storing vindt u de informatie op de pagina Storingen Digitaal Stelsel Omgevingswet (DSO).
Wat opviel in augustus
Geluid
Oud recht ontmoet nieuw recht bij provinciale weg
Bij een provinciale weg komen oud en nieuw recht bij elkaar. Onder de Omgevingswet gaat namelijk de systematiek met geluidproductieplafonds gelden, maar er is eerst nog een overgangsperiode.
Zijn er nog geen geluidproductieplafonds vastgesteld? Dan moeten gemeenten goed opletten zodra ze nieuwe woningen willen toelaten langs een provinciale weg.
- De Wet geluidhinder moet worden toegepast. Blijkt dat na afweging van maatregelen de voorkeursgrenswaarde nog steeds wordt overschreden? Dan moet er gewoon nog een hogere-waardenbesluit worden genomen en opgenomen in het Kadaster.
- De instructieregels van hoofdstuk 5 Besluit kwaliteit leefomgeving (Bkl) zijn voor geluid door de provinciale weg niet van toepassing. Dat houdt ook in dat er geen verplichting is om gezamenlijk geluid vast te leggen.
- De vastgestelde hogere waarden moeten in acht worden genomen bij de vaststellen van het omgevingsplan. Deze hogere waarde is nodig voor het bepalen van de geluidwering. Hiervoor is een overgangsbepaling opgenomen in het Besluit bouwwerken leefomgeving (Bbl).
Meer informatie
Digitaal Stelsel Omgevingswet (DSO)
Samenwerkfunctionaliteit en aantal verzoeken
De Samenwerkfunctionaliteit maakt het mogelijk om bij de behandeling van een vergunningaanvraag te overleggen, verzoeken te doen of input te vragen aan een andere overheidsorganisatie of adviesbureau.
Het webportaal van de Samenwerkfunctionaliteit toont sinds eind juli het totaal aantal actieverzoeken, in plaats van het aantal openstaande verzoeken. Het is daarmee niet in één oogopslag duidelijk hoeveel openstaande acties er nog zijn. Dit probleem is bekend. De actuele status staat op de pagina bekende problemen (known issues).
Initiatiefnemer wijzigen in het Omgevingsloket
In augustus zagen we vaak de vraag of, en hoe, een initiatiefnemer van een project gewijzigd kan worden. Bijvoorbeeld doordat per ongeluk is ingelogd met DigiD in plaats van eHerkenning. Of doordat de verkeerde rol is toegekend. Hierbij zijn er 2 smaken:
- Als bij een project nog geen verzoek is ingediend, kan een rol gewijzigd worden. Hiervoor moeten eerst de deelnemer(s) met de rol 'gemachtigde' uit het project worden verwijderd. De deelnemer met de rol 'initiatiefnemer' kan daarna een andere initiatiefnemer toevoegen door deze een activatiecode te sturen. Zodra de nieuwe initiatiefnemer deze activatiecode heeft ingevoerd, kan de nieuwe initiatiefnemer de gemachtigde weer toevoegen.
- Als in een project al een verzoek is ingediend in het loket, is het niet meer mogelijk om de initiatiefnemer via het loket te wijzigen. Vraagstellers verwijzen we dan door naar het bevoegd gezag. Meestal is dit de gemeente.
Meer informatie
- Toevoegen van een initiatiefnemer: Als gemachtigde beginnen met een aanvraag voor iemand anders
- Toevoegen van de gemachtigde: Een aanvraag laten doen door iemand anders (machtigen)
- Alle helpitems over machtigen: Anderen machtigen
Landelijk Asbestvolgsysteem (LAVS)
Gebruikers melden verschillende problemen die te maken hebben met het aanmaken van een bezit of een complex. Zoals een foutmelding bij het opvoeren van het adres, of bij gebruik van de activeringscode. In het geval van foutieve invoer door de gebruiker, kan de helpdesk adviseren om het adres in het Kadaster (Bagviewer) te raadplegen voor de correcte gegevens. Als het LAVS een verkeerd adres toont, kan de helpdesk dit met een datacorrectie verhelpen. Op de pagina Stappen in het LAVS (inclusief gebruikershandleidingen) wordt elke stap toegelicht.
Water
Veilig zwemwater
In de zomerperiode was er veel belangstelling voor de kwaliteit en risico's van zwemmen in oppervlaktewater (open water van meren en plassen, of in zee). Waarschijnlijk ook doordat er in de media nieuwsberichten waren over PFAS in bepaalde meren en sloten, en in zeeschuim. De meeste vraagstellers verwijzen we naar:
Zuivering afvalwater plezierjachten
Bedrijven hebben behoefte aan duidelijkheid of de eisen van de Internationale Maritieme Organisatie (IMO) voldoende zijn voor de typegoedkeuring van zuiveringsinstallaties voor afvalwater van toiletten van pleziervaartuigen. IPLO heeft vragen hierover aan het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat voorgelegd.
Externe veiligheid
Veiligheid energieopslagsystemen
Een veel bevraagd onderwerp in augustus was de veiligheid van energieopslagsystemen. Vooral om een zogeheten thermal runaway van een accu, en daardoor brand, te voorkomen. Op de pagina over de Publicatiereeks Gevaarlijke Stoffen 37 (PGS 37-1 en 37-2) bieden we veel informatie, ook in relatie tot het Besluit activiteiten leefomgeving.
Veiligheidsafstanden
Een andere vraag die vaker terugkomt is welke veiligheidsafstanden gelden voor een propaantank. Onder het oude recht golden veiligheidsafstanden tot beperkt kwetsbare en kwetsbare objecten. In de Omgevingswet (Besluit activiteiten leefomgeving) is het anders geregeld. Daar staat dat degene die een activiteit verricht, die activiteit zo moet positioneren dat de afstand binnen de begrenzing blijft van de locatie waar de activiteit plaatsvindt. Zie de pagina Veiligheidsvoorschriften opslaan van propaan of propeen in opslagtanks (paragraaf 4.91 Bal).
Er zijn in de praktijk meerdere situaties mogelijk waardoor de initiatiefnemer niet aan dit uitgangspunt hoeft te voldoen. Op de pagina Situaties veiligheidsafstanden geven we daarvan diverse voorbeelden.
Bodem
Omgevingsdiensten en bedrijven moeten wennen
Uit de vragen die wij krijgen, merken we dat omgevingsdiensten en bedrijven nog niet helemaal gewend zijn aan de nieuwe bodemregels onder de Omgevingswet. Hieronder 3 voorbeelden daarvan.
Veranderde regels graven/saneren
Zowel omgevingsdiensten als bedrijven stellen vragen over de regels voor het graven in verontreinigde bodem en het saneren ervan. Daarnaast ervaren bedrijven bij het saneren van de bodem een dubbele meldplicht. Vaak moeten ze naast de melding voor het saneren namelijk ook een melding doen voor het graven en soms voor het toepassen van grond.
Het signaal over de dubbele meldplichten hebben we onder de aandacht gebracht bij het ministerie. Daarnaast waren de vragen aanleiding om de informatie op de website over graven en saneren van de bodem aan te vullen en te verduidelijken. Dat geldt ook voor de stroomschema's over graven in de bodem en saneren van de bodem.
Bodem Toets en Validatieservice (BoToVa)
We krijgen ook meer vragen dan voorheen over de toetsregels voor de kwaliteitsklassen bij hergebruik van grond en baggerspecie uit de Regeling bodemkwaliteit. Dit is opmerkelijk omdat per 1 juli de aan de Omgevingswet aangepaste toets- en validatieapplicatie BoToVa beschikbaar is gekomen. Uit gebruikersstatistieken van de afgelopen 2 maanden blijkt dat de nieuwe toetsen nog maar zeer beperkt gebruikt worden en de praktijk nog vooral met de oude toetsingen en eigen toetsapplicaties werkt. Wellicht is het nieuwsbericht hierover ─ op de overzichtspagina Bodem, de homepage en in IPLO Uitgelicht juli ─ aan de aandacht ontsnapt: Bodem Toets en Validatieservice (BoToVa) aangepast aan de Omgevingswet.
Toevalsvondst bodem
Ook wat betreft vragen over het instrument Toevalsvondst in de bodem en waarvoor dit bedoeld is, merken we dat de praktijk moet wennen aan de overgang van de Wet bodembescherming naar de Omgevingswet. Let wel: de toevalsvondst bodem houdt geen saneringsplicht in, maar is alleen bedoeld om tijdelijke maatregelen te nemen als blijkt dat een bodemverontreiniging risico's kan geven voor de mens. Onder de Omgevingswet worden er geen besluiten meer genomen over de ernst van de verontreiniging en eventuele spoed voor een saneringsnoodzaak. De belangrijkste verschillen staan op de pagina Wat is veranderd bij het saneren van bodemverontreiniging.
Bouw
Bij Bouw is een aanzienlijk percentage van de vragen afkomstig van inwoners. Soms zijn ze door hun gemeente doorverwezen, maar ze nemen ook rechtstreeks contact op. Hun vragen gaan meestal over lokale situaties, bijvoorbeeld over vergunningvrij bouwen. Die kunnen we vaak niet of maar deels beantwoorden, bijvoorbeeld omdat het over de toepassing van regels uit het omgevingsplan gaat. We verwijzen hen dan (terug) naar hun gemeente. Wat belangrijk is voor gemeenten om aan inwoners uit te leggen, is dat het bouwen van een bouwwerk uit 2 activiteiten bestaat: een technische en een ruimtelijke bouwactiviteit. Uitleg daarover bieden we op de pagina De knip: scheiden van technisch en ruimtelijk bouwen.
De technische bouwactiviteit gaat over de toets van een vergunningaanvraag aan de rijksregels uit het Besluit bouwwerken leefomgeving (Bbl). Bijvoorbeeld de constructieve veiligheid van een bouwwerk. Maar de ruimtelijke bouwregels staan in het gemeentelijke omgevingsplan. Die regels kunnen van gemeente tot gemeente verschillen. De gemeente moet de vergunningaanvraag toetsen aan de plaatselijke regels voor de fysieke leefomgeving. Denk aan bouwhoogte, bebouwingspercentage, uiterlijk (welstand) en de toegekende functies aan locaties.
Gemeenten kunnen inwoners in veel gevallen ook verwijzen naar het Omgevingsloket. Vooral naar de onderdelen Vergunningcheck en Verken uw idee. Die zijn speciaal ontwikkeld om inwoners meer inzicht te geven in de vergunningvereisten voor hun situatie.
Feiten en cijfers
Website en helpdesk
- De IPLO-website had in augustus 544.559 paginaweergaven en 167.272 sessies.
- Bij de helpdesk zijn 2.506 vragen behandeld.
- Net als in voorgaande jaren is er duidelijk een zomerdip in het sitebezoek en de vraagaantallen.
Verdeling vragen per onderwerp
De vragen gingen over de volgende onderwerpen:
- Digitaal Stelsel Omgevingswet (DSO) 32%
- Regels voor activiteiten 15%
- Bodem 12%
- Bouwen 12%
- Systematiek, wetgeving en ruimte 10%
- Water 6%
- Landelijk Asbestvolgsysteem (LAVS) 5%
- Geluid 4%
- Veiligheid 3%
- OLO/AIM 0%
- Overig 1%
Taartdiagram van verdeling vragen aan IPLO in augustus 2024
*Overig (1%): Ruimtelijke plannen, invoeringsondersteuning, overig, onbekend
Stel uw vraag aan een expert van IPLO
Het Informatiepunt Leefomgeving (IPLO) is het kenniscentrum van de overheid dat uitleg geeft over de Omgevingswet, het Digitaal Stelsel Omgevingswet (DSO) en de regelgeving voor de leefomgeving. Op de website geven onze experts informatie over deze onderwerpen. En via de helpdesk beantwoorden we vragen van gemeenten, provincies, waterschappen en brancheorganisaties. Onze helpdesk is bij voorkeur bereikbaar via het contactformulier.
Ondernemers en inwoners met vragen over de Omgevingswet, het Omgevingsloket en de leefomgeving kunnen terecht bij hun gemeente.