Op deze pagina
Omgevingsdocumenten
Als overheid kunt u verschillende wettelijke instrumenten inzetten om de Omgevingswet uit te voeren. Een aantal van deze besluiten en andere rechtsfiguren moet u via de Landelijke voorziening bekendmaken en beschikbaar stellen (LVBB) publiceren. Deze documenten noemen we omgevingsdocumenten Klik hier voor uitleg over dit begrip (opent in popup).
Eisen bij opstellen
Voldoen aan nieuwe publicatiestandaarden
Bij het opstellen en publiceren van omgevingsdocumenten gebruikt u standaarden:
- Standaard officiële publicaties (STOP): deze standaard ondersteunt het opstellen en publiceren van alle officiële overheidspublicaties via de Landelijke voorziening bekendmaken en beschikbaar stellen (LVBB). De standaard omvat de volgende functies: opstellen, vaststellen, bekendmaken, consolideren en het beschikbaar stellen van documenten.
- Toepassingsprofielen voor omgevingsdocumenten (TPOD): naast STOP is er voor ieder omgevingsdocument heeft een eigen toepassingsprofiel. Hierin staat hoe u tekst indeelt en annoteert, hoe u tekst aan locaties koppelt, welke waardelijsten van toepassing zijn en hoe u documenten uitwisselt.
Meer over de standaarden vindt u op de pagina Standaard officiële publicaties en Toepassingsprofielen voor omgevingsdocumenten (STOP/TPOD).
Annoteren van omgevingsdocumenten
Een belangrijk onderdeel van STOP/TPOD is het annoteren. Dit betekent het toevoegen of markeren van eigenschappen aan juridische regels in omgevingsdocumenten. Met annotaties maakt u omgevingsdocumenten digitaal leesbaar.
Met annotaties geeft u bijvoorbeeld het volgende aan:
- Locatie: op welke locatie gelden de regels? Dit heet ook wel het werkingsgebied.
- Activiteit: over welke activiteit gaan de regels?
- Gebiedsaanwijzingen: over welk gebiedstype gaan de regels? Er zijn thematische typen gebiedsaanwijzing, zoals bijvoorbeeld bodem of geluid. En er zijn 3 niet-thematische typen gebiedsaanwijzing, namelijk functie, beperkingengebied en ruimtelijk gebruik.
- Omgevingsnormen of omgevingswaarden: welke omgevingsnorm of omgevingswaarde geldt er (bijvoorbeeld een maximum bouwhoogte)?
Annotaties zorgen ervoor dat initiatiefnemers in het Omgevingsloket op een kaart kunnen zien welke regels gelden op een bepaalde locatie. En dat ze kunnen filteren op kenmerken, waardoor ze alleen de informatie krijgen die voor hen relevant is.
Annoteren draagt zo bij u uw digitale dienstverlening. Hoe beter u juridische regels in omgevingsdocumenten annoteert, hoe beter initiatiefnemers ze kunnen vinden en kunnen filteren in het Omgevingsloket.
Annoteren en toepasbare regels
Annoteren is ook van belang voor toepasbare regels. Met annotaties zorgt u ervoor dat activiteiten en locaties ook beschikbaar zijn voor toepasbare regels Klik hier voor uitleg over dit begrip (opent in popup). Daarmee zorgt u dat initiatiefnemers het volgende kunnen in het Omgevingsloket:
- Bij het onderdeel Aanvragen een vergunning aanvragen, een melding doen of informatie aanleveren.
- In de Vergunningcheck controleren of ze hun idee op een bepaalde locatie mogen uitvoeren met de Vergunningcheck.
- Bij het onderdeel Maatregelen op maat controleren welke maatregelen gelden.
Meer hierover vindt u op de pagina Omgevingsdocumenten annoteren voor toepasbare regels.
Omgevingsdocumenten publiceren
Publiceren via de LVBB
U publiceert omgevingsdocumenten via uw eigen plansoftware via de LVBB. Na het aanleveren van een omgevingsdocument gebeurt het volgende:
- De LVBB publiceert het besluit op officiëlebekendmakingen.nl.
- Het besluit of de geconsolideerde regeling is daarna te vinden op lokaleregelgeving.overheid.nl.
- De geconsolideerde regeling is daarna ook te vinden in het Omgevingsloket, bij Regels op de kaart.
Gemeenten kunnen technische en inhoudelijke ondersteuning krijgen bij het publiceren van KOOP (Kennis- en exploitatiecentrum voor Officiële Overheidspublicaties) en de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG).
Meer over het publiceren en de ondersteuning vindt u op de pagina Omgevingsdocumenten publiceren via de LVBB.
Publicatie BOPA niet via LVBB
De bekendmaking van een kennisgeving omgevingsvergunning voor een buitenplanse omgevingsplanactiviteit (BOPA) gaat niet via de LVBB. Dit gaat via DROP (Decentrale Regelgeving en Officiële Publicaties). DROP is wel gekoppeld aan de LVBB. Daardoor is de kennisgeving met de geometrie ook te zien in het onderdeel Regels op de kaart.
Alleen BOPA’s voor activiteiten die significante en voortdurende gevolgen voor de fysieke leefomgeving hebben dienen zichtbaar te worden op Regels op de kaart. Dit volgt uit de Regeling standaarden publicaties Omgevingswet (verwijst naar een andere website). Een toelichting hierop vindt u in het toepassingsprofiel voor de kennisgeving van een BOPA.
Meer hierover vindt u op de pagina Publiceren BOPA.
Hulpmiddelen bij standaarden en annoteren
Wegwijzer TPOD voor standaarden Omgevingswet
De wegwijzer TPOD (verwijst naar een andere website) van Geonovum is een praktisch hulpmiddel voor overheden die werken met de toepassingsprofielen (TPOD).
Bij Nieuws en publicaties (verwijst naar een andere website) vindt u ook interessante documenten publicaties, zoals:
- Notitie Werkwijze Geo en Locaties in Omgevingsdocumenten
- Whitepaper Opstellen en structureren van Omgevingsdocumenten
Annotatierichtlijn
De Annotatierichtlijn voor omgevingsdocumenten (verwijst naar een andere website) van Geonovum helpt overheden bij de keuzes die ze moeten maken als ze annoteren. De richtlijn is voor iedereen die te maken heeft met het opstellen van omgevingsdocumenten. Het is een praktisch hulpmiddel om omgevingsdocumenten geschikt te maken voor alle onderdelen van het Omgevingsloket.
Tijdelijke alternatieve maatregel (TAM)
Voor omgevingsdocumenten publiceren zijn voor de inwerkingtreding van de Omgevingswet een aantal tijdelijke maatregelen (TAM) ingericht. Deze zijn ingericht voor overheden die nog niet konden publiceren via de LVBB. Met de tijdelijke maatregelen konden urgente gebiedsontwikkelingen kunnen doorgaan.
Overheden kunnen deze alternatieve maatregelen tot 1 januari 2026 gebruiken. Ze kunnen in een aantal gevallen bijvoorbeeld publiceren met de IMRO-standaard (Informatiemodel Ruimtelijke Ordening) en/of DROP (Decentrale Regelgeving en Officiële Publicaties).
Meer hierover vindt u op de pagina Tijdelijke alternatieve maatregelen (TAM).
Meer informatie
Voor gemeenten heeft de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) veel informatie over het opstellen en publiceren van omgevingsdocumenten:
