Omgevingsdocumenten wijzigen met een wijzigingsbesluit

Op deze pagina

• Wijzigen omgevingsdocumenten via de LVBB
• Wijzigingsbesluit in renvooi
• Alternatief: Integraal tekst vervangen
• Wijzigen van geografische informatieobjecten (GIO)
• Wijzigen van Omgevingswet-objecten (OW-objecten)
• Pons bij omzetten ruimtelijke regels tijdelijk deel omgevingsplan
• Bijzondere besluiten: omgevingsdocumenten die andere omgevingsdocumenten wijzigen
• Tijdelijke alternatieve maatregel (TAM)
• Hulpmiddelen

Wijzigen omgevingsdocumenten via de LVBB

Neemt u een wijzigingsbesluit? Dan levert u het besluit aan bij de Landelijke voorziening bekendmaken en beschikbaar stellen (LVBB). Voor omgevingsplannen, omgevingsverordeningen, waterschapsverordeningen, algemene maatregelen voor bestuur (AMvB’s), de Ministeriële regeling(MR) en omgevingsvisies is het verplicht om de documenten bij te werken en samen te voegen, zodat er altijd één actuele versie beschikbaar is. Dit heet ook wel consolideren. De LVBB zorgt er dan voor dat de achtereenvolgende genomen wijzigingsbesluiten verwerkt worden in een doorlopende versie van het omgevingsdocument. Na publicatie is deze actuele versie van het omgevingsdocument dan ook te zien op overheid.nl en in het onderdeel Regels op de kaart van het Omgevingsloket.

Wijzigingsbesluit in renvooi

Uitgangspunt van de standaard officiële publicaties (STOP) Klik hier voor uitleg over dit begrip (opent in popup) is dat voor het wijzigen van tekst in een regeling u gebruik maakt van wijzigen in renvooi. Dit betekent dat in een wijzigingsbesluit de juridische verschillen zichtbaar zijn tussen de eerste vastgestelde versie van een regeling en de gewijzigde versie van de regeling. Hoe dat eruit ziet, kunt u zien in de onderstaande afbeelding. De toegevoegde tekst aan het wijzigingsbesluit is groen en de verwijderde tekst is rood en doorgehaald.

Een volledig voorbeeld van wijzigingsbesluit in renvooi kunt u zien in de Omgevingsregeling. De Invoeringsregeling op officielebekendmakingen.nl laat in groene en rode tekst de verschillen in de gewijzigde regeling zien. Dit wijzigingsbesluit wijzigt de Omgevingsregeling.

Meer informatie over de wijzigen in renvooi vindt u in de Standaard toepasbare regels (STOP) en in paragraaf 8.1 van de TPOD Omgevingsplan.

Alternatief: Integrale tekstvervanging

Naast wijzigen in renvooi is er ook een alternatieve manier om een wijzigingsbesluit te publiceren: Integrale tekstvervanging. Deze manier kunt u alleen gebruiken als uw plansoftware wijzigen in renvooi nog niet ondersteund. Bij deze manier van wijzigen is juridisch sprake van een wijzigingsbesluit. Maar technisch gezien vervangt u de gehele regeling. Dit kan u doen op twee manieren:

• Intrekken/vervangen: u trekt de hele regeling in, wijzigt de regeling en vervolgens publiceert u deze regeling opnieuw.
• Integrale tekstvervanging: u vervangt de gehele versie van de regeling zonder deze in te trekken.

Hierdoor kan een burger of initiatiefnemer niet zien welke wijzigingen het wijzigingsbesluit in het omgevingsdocument zijn gemaakt. Om te voorkomen dat mensen bezwaar kunnen maken tegen de hele regeling, adviseren we dat u in de toelichting bij het besluit te beschrijven wat er verandert. Een voorbeeld van een toelichting bij een besluit is opgenomen in paragraaf 8.1.2.2. van de TPOD Omgevingsplan.

Wijzigen van geografische informatieobjecten (GIO)

Naast het wijzigen van tekst is het ook mogelijk om geografische informatieobjecten (GIO) te wijzigen. Een GIO is een onderdeel van een regeling dat niet uit tekst bestaat, maar uit gegevens zoals kaart of geometrie. Op dit moment is het technisch nog niet mogelijk om alleen de gewijzigde delen van een GIO aan te leveren. Daarom moet u bij elk wijzigingsbesluit een nieuwe versie van het hele GIO vaststellen en aanleveren. Hierdoor ziet u de wijzigingen niet in renvooi. Ook hier adviseren we om dat u in de toelichting bij het besluit beschrijft wat er is veranderd in de GIO’s.

Meer informatie over het wijzigen van GIO’s in omgevingsdocumenten vindt u in paragraaf 8.2. van de TPOD Omgevingsplan.

Wijzigen van Omgevingswet objecten (OW-objecten)

Tot slot kunt u in een wijzigingsbesluit OW-objecten wijzigen, laten vervallen of nieuwe toevoegen. OW-objecten zijn digitale onderdelen van het omgevingsdocument. Denk aan activiteiten, gebiedsaanwijzingen of locaties. U mag bij een wijziging alleen gegevens aanleveren die gewijzigd zijn met een besluit. Daarnaast moet u gegevens in een omgevingsdocument die bijvoorbeeld niet meer worden gebruikt, expliciet laten vervallen. Daarbij zorgt elke wijziging van een object voor een nieuwe versie van het OW-object in DSO.

Meer informatie over het wijzigen van GIO’s in omgevingsdocumenten vindt u in paragraaf 8.3. van de TPOD Omgevingsplan.

Pons bij omzetten ruimtelijke regels tijdelijk deel omgevingsplan

Als gemeente heeft u tot eind 2031 om ruimtelijke regels in het tijdelijke deel van het omgevingsplan Klik hier voor uitleg over dit begrip (opent in popup) op te nemen in het omgevingsplan. Een deel van deze regels is ook te zien in het Omgevingsloket, bij Regels op de kaart. Bijvoorbeeld de bestemmingsplannen die nog gelden.

Meer hierover vindt u op de pagina Omgevingsplan van rechtswege.

Gaat u deze ruimtelijke regels omzetten naar het nieuwe deel van het omgevingsplan? Dan vervallen de ruimtelijke regels uit het tijdelijke deel. Bij het publiceren van uw wijzigingsbesluit levert u dan naast het wijzigingsbesluit ook een pons aan. Dit is een objecttype uit de TPOD Omgevingsplan.

Met de pons zorgt u ervoor dat de ruimtelijke regels die zijn omgezet voor de gekozen locatie niet meer zichtbaar zijn in Regels op de kaart. Zo zien initiatiefnemers op die locatie alleen de regels uit het nieuwe deel van het omgevingsplan.

Meer hierover vindt u op de pagina Hoe werkt de pons? op de website van Geonovum.

Bijzondere besluiten: omgevingsdocumenten die andere omgevingsdocumenten wijzigen

De provincie, de gemeente, het waterschap en het Rijk kunnen bijzondere besluiten nemen die het omgevingsplan of de omgevingsverordening veranderen. Dit kan met een voorbereidingsbesluit, een reactieve interventie en een projectbesluit. Met deze besluiten kunnen overheden bijvoorbeeld bepaalde initiatieven verbieden.

De regels uit deze besluiten zijn daarna onderdeel van het omgevingsplan of de omgevingsverordening. In het Digitaal Stelsel Omgevingswet (DSO) heet dit meervoudig bronhouderschap. Deze besluiten worden in het DSO gepubliceerd als tijdelijk regelingdeel.

De gemeente of provincie moet de regels uit deze besluiten daarna zelf opnemen in het omgevingsplan of de omgevingsverordening. Zodra dat is gedaan, kan het tijdelijke regelingdeel worden verwijderd.

Meer hierover vindt u op de pagina Meervoudig bronhouderschap en tijdelijke regelingdelen bij omgevingsdocumenten.

Tijdelijke alternatieve maatregel (TAM)

Kunt u omgevingsdocumenten nog niet via de LVBB wijzigen? Er is een tijdelijk alternatieve maatregel beschikbaar: de TAM-IMRO. Daarmee kunt u tot 1 januari 2026 het omgevingsdocument wijzigen via de IMRO-standaard (Informatiemodel Ruimtelijke Ordening) voor urgente gebiedsontwikkelingen.

Veelgestelde vragen en een bijsluiter over TAM-IMRO vindt u op de website van VNG.

Wegwijzer TPOD voor standaarden Omgevingswet

Wegwijzer TPOD voor standaarden Omgevingswet

De wegwijzer TPOD is een praktisch hulpmiddel voor overheden. U kunt de wegwijzer gebruiken als u de Standaard officiële publicaties (STOP) en de Toepassingsprofielen omgevingsdocumenten (TPOD) gebruikt. U vindt in de wegwijzer meer informatie over het muteren en consolideren van omgevingsdocumenten.

Meer informatie

• De VNG heeft op haar website een stappenplan bij het wijzigen van het omgevingsplan, en meer informatie over het publiceren van een wijzigingsbesluit.