Gebruikersonderzoek Vergunningcheck en Aanvragen: schutting plaatsen en schuurtje slopen (april 2025)
Om de gebruikersvriendelijkheid van het Omgevingsloket te verbeteren, worden regelmatig gebruikersonderzoeken gedaan. In april 2025 is in opdracht van het ministerie van Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening (VRO) onderzoek gedaan naar het de Vergunningcheck en het aanvraagproces voor het plaatsen van een schutting en slopen van een schuurtje.
Op deze pagina
- Over het onderzoek
- Belangrijkste bevindingen
- Huiswerk voor ontwikkelaars en overheden
- Ontwikkelingen volgen
Over het onderzoek
Het onderzoek
In april 2025 is onderzoek gedaan naar de begrijpelijkheid en gebruikersvriendelijkheid van de Vergunningcheck en het aanvraagproces voor de volgende werkzaamheden:
- Schutting of andere afscheiding plaatsen of vervangen
- Bouwwerk of deel van een bouwwerk slopen, of asbest verwijderen
Tijdens het onderzoek kregen de deelnemers een aantal aangepaste vragen over de hoogte van de schutting en over het volume van het sloopafval. Naast het testen van de aangepaste vragen was het doel om de volledige Vergunningcheck en de aanvraagvragen te testen.
De uitkomsten en inzichten uit dit onderzoek zijn input voor de verdere verbetering van de geteste vragen. Daarnaast worden de inzichten gebruikt om best practices op te stellen en te delen met bijvoorbeeld regelanalisten.
Aanpak
Aan het onderzoek deden 6 deelnemers mee van verschillende leeftijden, regio’s en opleidingsniveaus. De deelnemers voerden opdrachten uit aan de hand van een casus. Tijdens deze test kwamen vragen van het Rijk en gemeentelijke vragen (onder andere uit de bruidsschat) aan bod.
De analyse is vanuit het oogpunt van de eindgebruiker gedaan op een onafhankelijke manier.
Belangrijkste bevindingen
Dit zijn de belangrijkste bevindingen:
- Onduidelijkheid over asbestverwijdering: het is niet duidelijk hoe asbest veilig verwijderd en afgevoerd moet worden. De informatie hierover wordt niet geboden en er wordt niet naar verwezen.
- Conclusies Vergunningcheck verwarrend: deelnemers trekken soms de verkeerde conclusies en de conclusies leken soms tegenstrijdig. Als men niet zelf asbest mocht verwijderen, was dit niet duidelijk. Een expliciete vermelding vergunningvrij ontbreekt en deelnemers moeten zelf deze conclusie trekken. Onzekerheid over de conclusies zorgt ervoor dat deelnemers behoefte hebben aan contact met de gemeente.
- Overgang van werkzaamheden naar juridische activiteiten is verwarrend: gebruikers raken in de war door activiteitnamen zoals ‘bouwactiviteit omgevingsplan’ en herkennen hun werkzaamheid ‘schutting plaatsen’ niet terug in het onderdeel Aanvragen.
- Kadastrale informatie opzoeken is niet gebruikersvriendelijk: voor het invullen van kadastrale gegevens moesten deelnemers deze informatie opzoeken op de externe website Publieke Dienstverlening Op de Kaart (PDOK). Het opzoeken en invullen van kadastrale informatie is complex, omslachtig en foutgevoelig.
- Begrippen, kenmerken en vragen zijn lastig: deelnemers vinden het lastig om technische of juridische begrippen te begrijpen en toe te passen. Zoals bijvoorbeeld het begrip ‘voorgevelrooilijn’ en ‘hechtgebonden vezels’.
- Foutmeldingen en invoervelden frustreren: generieke foutmeldingen, strenge invoervelden en gemiste checks leiden tot fouten en frustratie.
Huiswerk voor ontwikkelaars en overheden
De aanbevelingen voor ontwikkelaars van het Omgevingsloket gaan over het verbeteren van de gebruikersvriendelijkheid, vindbaarheid en begrijpelijkheid van de werkzaamhedenfunctionaliteit. Ook zijn er aanbevelingen voor overheden die toepasbare regels maken.
- Verbeter vragen en uitleg: gebruik eenvoudigere taal en blijf zo dicht mogelijk bij de taal van de gebruiker. Voorkom dat gebruikers de werkzaamheden ‘kwijtraken’ als zij overgaan naar juridische activiteiten in het onderdeel Aanvragen. En geef concrete voorbeelden en visuele uitleg.
- Optimaliseer veel voorkomende situaties: verbeter de volgorde en structuur voor de meest voorkomende situaties. Bij een tussenwoning ligt de achtertuin altijd achter de voorgevelrooilijn en hoeft deze term dus niet gebruikt te worden als men daar een schutting wil plaatsen.
- Laat gebruikers geen overheidsinformatie zoeken: automatiseer waar mogelijk en haal kadastrale gegevens of een monumentale status automatisch op uit databronnen.
- Gebruik duidelijke kenmerken, begrippen en toelichtingen: leg technische termen uit en/of geef voorbeelden zodat men een begrip kan toepassen of beoordelen.
- Maak invoervelden gebruiksvriendelijker: geef voorbeelden van de gewenste formats voor invoervelden, bijvoorbeeld voor datum en tijd. Bied automatische correcties aan en geef duidelijkere specifieke foutmeldingen.
- Vermijd dubbele of overbodige vragen: laat gebruikers geen informatie invullen als dat niet nodig is.
- Bied informatie over veilig asbest verwijderen en afvoeren: geef praktische informatie waarmee gebruikers kunnen bepalen of ze de werkzaamheid veilig kunnen doen. Verwijs bijvoorbeeld naar een stappenplan op de pagina van een milieupark.
- Geef duidelijkere conclusies: maak onderscheid per werkzaamheid en vermijd tegenstrijdige conclusies. Communiceer duidelijk welke werkzaamheden vergunningvrij zijn en welke niet.
Ontwikkelingen volgen
U kunt op de volgende manieren op de hoogte blijven van de ontwikkelingen:
- Bekijk de plannen per kwartaal: op de pagina Plannen voor ontwikkeling DSO ziet u per kwartaal waaraan de ontwikkelaars werken.
- Volg de release-informatie: verbeteringen en veranderingen komen tijdens het kwartaal op meerdere momenten beschikbaar. Op de pagina Release-informatie DSO ziet u per release een overzicht van de opgeleverde verbeteringen en veranderingen.
- Bezoek de tweewekelijkse sprintdemodagen (sprint review): de ontwikkelteams presenteren iedere 2 weken hun werk aan elkaar. Als overheid, leverancier of geïnteresseerde in het open stelsel voor derden kunt u deze demodagen bijwonen. U kunt zich hiervoor aanmelden bij uw Business Liaison Manager (BLM'er) of bij de organisatie: TBO-DSO-LV@kadaster.nl.
- Bekijk de bekende wensen: op de pagina Wensen voor ontwikkeling DSO ziet u een overzicht van alle bekende wensen.
Meer informatie
- Bekijk de Praktijkvoorbeelden gebruikerservaringen verbeteren.
- Lees het interview Werken aan gebruikersvriendelijkheid – een terugblik met Stephan Stipdonk.
- Blijf op de hoogte van het laatste DSO-nieuws met de nieuwsbrief IPLO Update DSO.