Gebruikersonderzoek Vergunningcheck: zonnepanelen en beschermde diersoorten (mei 2025)

Op deze pagina

• Over het onderzoek
• Belangrijkste bevindingen
• Huiswerk voor ontwikkelaars en overheden
• Ontwikkelingen volgen

Over het onderzoek

Aanleiding

In maart 2025 is onderzoek naar vragen over beschermde diersoorten in de Vergunningcheck gedaan. Hieruit bleek dat er op de resultaatpagina bij een vergunningsvrije uitkomst veel punten waren waarover deelnemers contact moesten opnemen. Dit zorgde ervoor dat veel deelnemers niet kwamen bij de informatie over beschermde dierensoorten.

Naar aanleiding van de bevindingen hebben de ontwikkelaars samen met de onderzoeker een nieuwe gebruikerstest gedaan. Hierbij kregen deelnemers een verbeterde versie van de resultaatpagina te zien. De blokkerende elementen naar de informatie over beschermde diersoorten waren uitgezet.

Hierdoor kregen deelnemers in de vergunningsvrije situatie alleen het resultaat ‘Om rekening mee te houden’ te zien met de informatie over flora en fauna. Ook de formulering, presentatie en structurering van de toelichting over flora en fauna was aangepast. Ten slotte waren de vragen aangepast die tijdens de eerste ronde vaak fout beantwoord werden of waar deelnemers lang over deden.

Het onderzoek

Het onderzoek richtte zich op de volgende vragen:

• Kunnen de deelnemers de informatie over beschermde dieren vinden, lezen en begrijpen?
• Willen ze hun plannen voor de installatie van zonnepanelen aanpassen om rekening te houden met beschermde diersoorten?
• Kunnen de deelnemers de aangepaste vragen makkelijker en beter beantwoorden?

De analyse is vanuit het oogpunt van de eindgebruiker gedaan op een onafhankelijke manier. Het doel van het onderzoek was om inzichten en adviezen te geven om het Omgevingsloket beter te maken.

Aanpak

Aan het onderzoek deden 5 deelnemers mee van verschillende leeftijden, regio’s en opleidingsniveaus. Ze kregen de volgende casus: 'De buren hebben zonnepanelen laten installeren en je overweegt hetzelfde te doen. Kijk of je op het Omgevingsloket er achter kunt komen of hier een vergunning voor nodig is.'

De deelnemers mochten zelf de periode bepalen waarin de zonnepanelen geïnstalleerd zouden worden.

Belangrijkste bevindingen

Dit zijn de belangrijkste bevindingen:

• Broedseizoen: deelnemers passen plannen aan en doen installatie buiten het broedseizoen
  Van de deelnemers pasten 4 deelnemers de planning aan na het lezen van de informatie over maatregelen over beschermde diersoorten. Zij zouden de zonnepanelen buiten het broedseizoen plaatsen. En 1 deelnemer koos deze optie al direct.
• Flora en fauna-informatie: deelnemers trekken de juiste conclusie
  Alle deelnemers dachten dat de zonnepanelen buiten het broedseizoen vergunningvrij geïnstalleerd mochten worden.
• Resultaat Vergunningcheck: deelnemers willen meer duidelijkheid
  Doordat in het resultaat van de Vergunningcheck niet expliciet staat dat er geen vergunning nodig is, wilden 3 deelnemers toch contact opnemen ter bevestiging.
• Maatregelenblad: duidelijke informatie maar ook zijpaden
  Het maatregelenblad met informatie over beschermde diersoorten werd goed gelezen en begrepen, maar de verwijzingen naar het Soortenmanagementplan (SMP) en de Beschermde SoortenIndicator (BeSI) zijn mogelijk momenten waarop gebruikers afhaken.
• Vragen: stel 1 vraag tegelijk
  Het vervangen van samengestelde vragen door enkelvoudige vragen zorgt ervoor dat initiatiefnemers vragen beter en makkelijker beantwoorden.
• Pdf: veel gebruikt maar weinig overzicht
  De pdf van het resultaat van de Vergunningcheck werd veel gebruikt, maar deelnemers verdwaalden ook regelmatig in de verschillende onderdelen van de pdf.

Hieronder volgen voorbeelden per bevinding.

Voorbeelden bij bevindingen

Hieronder ziet u voorbeelden bij de belangrijkste bevindingen.

Huiswerk voor ontwikkelaars en overheden

De aanbevelingen voor ontwikkelaars van het Omgevingsloket gaan over het verbeteren van de gebruikersvriendelijkheid, vindbaarheid en begrijpelijkheid van de werkzaamhedenfunctionaliteit. Ook zijn er aanbevelingen voor overheden die toepasbare regels maken.

• Geef direct feedback over gevolgen van keuzes en eventuele kosten
  Toon bij het beantwoorden van de vragen direct de gevolgen van keuzes als dat mogelijk is. En geef een indicatie van mogelijke onderzoekskosten als er kosten zijn. Dit maakt het makkelijker voor initiatiefnemers om te beslissen zonder eerst contact te hoeven opnemen met de overheidsinstantie.
• Geef meer duidelijkheid bij de uitkomst vergunningvrij
  Initiatiefnemers zoeken bevestiging dat ze geen vergunning nodig hebben. Benoem dit expliciet in het resultaat van de Vergunningcheck.
• Voorkom afhaakmomenten en onnodige contactmomenten
  Voorkom dat initiatiefnemers zelf navraag moeten doen bij de gemeente over het Soortenmanagementplan (SMP). Tijdens het onderzoek bleek dat het veel moeite kostte om via de BeSI informatie op te halen. Binnen de Vergunningcheck zou op basis van het adres al bekend kunnen zijn met welke diersoorten rekening moet worden gehouden. De adresinformatie en BeSI zouden automatisch gekoppeld kunnen worden aan de Vergunningcheck om afhaakmomenten te voorkomen en het proces soepeler te maken. Door de ontwikkelaars wordt er inmiddels aan gewerkt om deze informatie automatisch op te halen en in te vullen.
• Gebruik enkelvoudige vragen
  Gebruik enkelvoudige vragen. Enkelvoudige vragen zijn duidelijker, worden sneller beantwoord en leiden tot minder fouten dan samengestelde vragen. Vermijd samengestelde vragen om de gebruikersvriendelijkheid te vergroten.
• Verbeter navigatie en informatiestructuur in pdf van resultaat
  De pdf met het resultaat van de Vergunningcheck mist een heldere structuur. Dan, als volgt: pas de knoptekst aan. Maak het verschil tussen inhoudsopgave en inhoud duidelijker. Geef het deel vragen- en antwoorden visueel meer nadruk. En verbeter de informatiehiërarchie voor een logischere en gebruikersvriendelijkere opbouw.

Ontwikkelingen volgen

U kunt op de volgende manieren op de hoogte blijven van de ontwikkelingen:

• Bekijk de plannen per kwartaal: op de pagina Plannen voor ontwikkeling DSO ziet u per kwartaal waaraan de ontwikkelaars werken.
• Volg de release-informatie: verbeteringen en veranderingen komen tijdens het kwartaal op meerdere momenten beschikbaar. Op de pagina Release-informatie DSO ziet u per release een overzicht van de opgeleverde verbeteringen en veranderingen.
• Bezoek de tweewekelijkse sprintdemodagen (sprint review):  de ontwikkelteams presenteren iedere 2 weken hun werk aan elkaar. Als overheid, leverancier of geïnteresseerde in het open stelsel voor derden kunt u deze demodagen bijwonen. U kunt zich hiervoor aanmelden bij uw Business Liaison Manager (BLM'er) of bij de organisatie: TBO-DSO-LV@kadaster.nl.
• Bekijk de bekende wensen: op de pagina Wensen voor ontwikkeling DSO ziet u een overzicht van alle bekende wensen.

Meer informatie

• Bekijk de Praktijkvoorbeelden gebruikerservaringen verbeteren.
• Lees het interview Werken aan gebruikersvriendelijkheid – een terugblik met Stephan Stipdonk.
• Blijf op de hoogte van het laatste DSO-nieuws met de nieuwsbrief IPLO Update DSO.