Nederlandse partijen bundelen kennis over verzilting in delta's
Door klimaatverandering, zeespiegelstijging en bodemdaling neemt de verzilting van de binnendijkse gronden langs de Nederlandse kust, maar ook in andere delta's, geleidelijk toe. Dit komt door toename van de concentratie van zout in het watersysteem. Hierdoor neemt de beschikbare hoeveelheid zoetwater af. Verzilting maakt ook het grond- en oppervlaktewater minder geschikt voor veel gebruikers. Verzilting leidt tot schade aan landbouwgewassen en bedreigt de voedselproductie.
3 kennisinstituten en 3 hogescholen slaan daarom de handen ineen en bundelen hun kracht in het Kenniscluster voor Verziltingsvraagstukken in Delta's. Het doel: zuinig en slim met het beschikbare zoetwater om leren gaan en ons landbouwsysteem verziltingsbestendig te maken.
Uniek initiatief
Het initiatief is door haar combinatie van toegepaste water-, bodem- en gewaskennis uniek in Nederland en ook internationaal relevant. Delta's in de wereld ondervinden dezelfde bedreigingen en bestaan vooral uit kleirijke bodems. Klei is zeer gevoelig voor verzilting. Eenmaal aangetaste grond heeft een slechte structuur, is minder vruchtbaar en dat zal tot lagere opbrengsten en uiteindelijk een lager inkomen van de boer leiden. De toenemende verzilting van grond- en oppervlaktewater verkleint de beschikbaarheid van water voor landbouw en vele andere functies en vraagt om tijdige, robuuste en duurzame oplossingen.
Living Lab
Het accent van het kenniscluster ligt op het zoveel mogelijk beperken van de impact van verzilting op basis van grondig systeembegrip en praktijkkennis (water, bodem en gewas). Hiernaast worden mogelijkheden voor aanpassing van teelten naar meer zilte omstandigheden beschouwd. De toepassing wordt versneld door samen te werken in een Living Lab aan ontwikkeling en evaluatie van doeltreffende maatregelen in de teeltsystemen en in het lokale en regionale waterbeheer.
Mindert de Vries, expert ecosysteem en sediment bij Deltares, is enthousiast over de aanpak: 'Dit initiatief om samen te werken in het Kenniscluster Verziltingsvraagstukken van Delta's is uniek omdat het de organisaties verenigt die werken aan bodem, water en voedselproductie, in de laaggelegen hoogproductieve delta's.'
Door de kennis van Zeeland tot en met Groningen bij elkaar te brengen en door inzet van toonaangevende en internationaal werkende kennispartners, beschikt het kenniscluster over cruciale bouwstenen voor het vraagstuk van toenemende verzilting en beschikbaarheid van zoetwater. Perry de Louw, geohydroloog bij Deltares: 'Alle kennis is in het cluster aanwezig om gezamenlijk tot oplossingen te komen die zich laten samenvatten als (1) verzilting tegengaan door peilopzet of zout grondwater onttrekken (2) meer zoetwater beschikbaar maken door extra infiltratie of aanpassingen van drainagesystemen of (3) de zoetwatervraag verminderen door druppelirrigatie en zout-tolerantere gewassen.'
De partners gaan met overheden en het bedrijfsleven werken aan een Nationale Kennisagenda rond Verzilting. Het kenniscluster bevordert de samenhang en samenwerking in onderzoek en in projecten.
Initiatiefnemer provincie Fryslân
De provincie Fryslân heeft als initiatiefnemer de start mogelijk gemaakt. Het inhoudelijke werk van het kenniscluster wordt mogelijk gemaakt door haar 'founding partners' die menskracht beschikbaar stellen voor een vliegende start. Dit zijn Rijksuniversiteit Groningen, Deltares, Wageningen University & Research, Hogeschool Van Hall Larenstein, Hanzehogeschool, HZ University of Applied Sciences. Het kenniscluster nodigt belanghebbende partijen uit om partner te worden en actief deel te nemen aan toekomstige thematische kennistafels en ontwikkeling van de kennisagenda.
De Stichting zal zich vestigen op de Watercampus in Leeuwarden.
Bron: Deltares