Circulair ambachtscentrum: duurzaam, educatief én sociaal

In een circulair ambachtscentrum werken partijen samen aan het verminderen van afvalstromen van voornamelijk consumentengoederen. Ze maken zich sterk voor product- en materiaalhergebruik. Het doel is om spullen en materialen langer in gebruik te laten blijven door verschillende functies te bundelen. Het gaat dan om de functies milieustraat, kringloopwinkel, reparatiewerkplaats, onderwijs en het sociaal domein. Inmiddels zijn er bijna 100 circulaire ambachtscentra in heel Nederland.

Circulair ambachtscentrum WaardeRing in de regio Zwolle bevindt zich in de voorhoede van circulair Nederland. De stichting Natuur en Milieu Overijssel heeft als onafhankelijke partij de rol van netwerkcoördinator binnen WaardeRing. Ilse Postma, projectleider Circulaire Samenleving bij de stichting, vertelt over hun bevindingen tot nu toe.

5 gemeenten, 67 partners

Postma vertelt: 'Momenteel zijn er bij WaardeRing 5 gemeenten die met ons samenwerken in ons circulaire ambachtsnetwerk: Zwolle, Dalfsen, Zwartewaterland, Ommen en Staphorst. In totaal zijn er 67 partners, die elkaar in de Regio Zwolle weten te vinden om samen te werken rondom het creëren van een circulaire én inclusieve economie.'

'We zijn in 2019 begonnen in de gemeente Zwolle, naar aanleiding van een prijsvraag van Rijkswaterstaat', zegt Postma. 'We kozen al vrij snel voor een netwerk in plaats van een locatie. Hierdoor maken we gebruik van wat er al is en kunnen partners snel de samenwerking opzoeken en uitproberen, zonder na te hoeven denken over huurconstructies en geheel nieuwe businesscases. We begonnen met 13 partners. Het jaar erop, in 2020, zijn we uitgebreid naar 5 gemeenten. Elke gemeente heeft een kringloopvestiging van Stichting Kringloop Zwolle of Stichting Noggus&Noggus. Én in al deze gemeenten is afvalinzamelaar ROVA actief. Dit maakt samenwerking in de Regio makkelijker, ook zonder 1 vaste locatie.'

Focus op materialen én mensen

'Aan ideeën is geen gebrek', aldus Postma. 'Met 67 partners en materialen uit de hele regio zijn de mogelijkheden eindeloos. Het mooie van WaardeRing is dat we groot denken en klein doen. Er is ruimte om uit te proberen met de materialen die niet verkocht worden bij de kringloop. In de Van Waarde-winkel, gerund door leerlingen en studenten van Zwolse scholen, is er vervolgens ook plek om het circulaire product te etaleren en te kijken of dit ook in de binnenstad verkocht wordt. Dit loopt uiteen van gepimpte spijkerjasjes en sneakers, broodplanken van tafelbladen, tassen van het leer van banken, kaarsen van oud kaarsenvet, tot doe-het-zelf-pakketjes samengesteld door zorginstellingen. En nog veel meer.'

Naast een focus op materialen zijn kansen voor mensen belangrijk binnen WaardeRing. Postma: 'Voor de circulaire activiteiten die wij doen, proberen wij waardevol werk te creëren voor zorginstellingen, zodat zij een nuttige dagbesteding hebben. Denk aan het controleren of puzzels van de kringloop compleet zijn, voor ze verkocht worden. We organiseren ook arbeidstraining voor praktijkonderwijs en voortgezet speciaal onderwijs. Zo bewegen zij via bijvoorbeeld sorteren, demonteren of opknappen van producten richting een externe stage en wellicht uiteindelijk betaald werk.'

Circulair sociaal

Postma concludeert: 'Het laat voor ons zien wat circulaire economie kan doen en kan betekenen. Voor ondernemers, onderwijs, zorginstellingen, kringloop, milieustraat en gemeente. Het toont hoe je samenwerkt in een circulaire economie om materiaal te hergebruiken. En hoe je daar ook de sociale kant in meeneemt. Daar heb je dus elkaar, een netwerk, voor nodig. Je moet vooral niet blijven praten en uitdenken, maar het ook gewoon doen.'

Circulaire economie op de IPLO-website

Op IPLO staat meer informatie over de circulaire economie. Kijk ook eens op de website van Circulair Ambachtscentrum of Afval Circulair.