Omgevingsdienst Achterhoek: 'Regionaal expertteam beantwoordt moeilijke vragen van gemeenten'

Wat is precies je rol bij de Omgevingsdienst Achterhoek?

'Ik ben hier juridisch adviseur, sinds april 2013. 'Mijn' afdeling adviseert rondom vergunningen, meldingen en algemene regels voor de agrarische sector, industrie enzovoort. Ook begeleiden we collega's met vragen over de regels.'

Hoe ging de voorbereiding op de komst van de Omgevingswet?

'Daar zijn we sinds 2015 mee bezig. Ik was toen betrokken bij VNG-sessies over de eerste versie van het Besluit activiteiten leefomgeving (Bal) Klik hier voor uitleg over dit begrip (opent in popup), waarbij decentralisatie aan de orde was. Daarnaast volgden wij niet alleen de ontwikkelingen, maar praatten wij vanuit de Achterhoek ook mee en brachten onze kennis in.

In 2018 zijn we onze partners de 10 gemeenten gaan voorlichten, bijvoorbeeld over wat je als gemeente in het omgevingsplan moet doen rondom milieu. Vervolgens zijn we in 2021 echt gaan trainen op milieu en het omgevingsplan, eerst gebiedsgericht en daarna themagericht – bijvoorbeeld over geluid.'

'Afgelopen jaar organiseerden wij nog 9 trainingen, onder andere over bodem. Onze kleinere gemeenten hebben relatief weinig planologen. Die hebben dus een grote kluif aan de nieuwe taak van het omzetten van regels in het omgevingsplan. Lastig is wel dat er geen plicht is om ons beleidsmatig te laten meedenken, terwijl wij later bijvoorbeeld wel de taak hebben om geluid te meten. Verder zijn er natuurlijk onze eigen werkprocessen. Mijn rol daarin is om collega's inhoudelijk bij te staan. In het najaar van 2023 waren we druk met intern trainen zodat iedereen zijn weg kan vinden in het nieuwe systeem en in het Bal. Het zal best even duren voordat iedereen even vaardig is met het Digitaal Stelsel Omgevingswet (DSO).'

Hebben jullie hulp of advies van het IPLO gezocht en hoe werkt het contact met hen?

'Wij hebben veelvoorkomende praktijkgevallen als oefencasus helemaal doorlopen. Bij vragen zochten we eerst in de memorie van toelichting en de parlementaire geschiedenis van de wet. En daarna op de websites van Aan de slag en van het IPLO. Kwamen we er dan nog niet uit, dan stelden we gerichte vragen aan het IPLO. Uiteraard per mail, vanwege de ingewikkeldheid. Wij worden dan heel goed geholpen. Wat ook helpt is dat ik vaak eerst gebeld wordt om over een concept-antwoord te sparren. Dan is het duidelijk of het concept-antwoord aansluit bij de vraag. Dat scheelt nieuwe vragen.'

'Sinds 1 januari hebben wij een regionaal expertteam dat de moeilijkere vragen uit onze gemeenten beantwoordt. Zo hebben er met nog meer mensen naar kunnen kijken. We proberen altijd de vragen eerst te filteren voordat een deel daarvan bij het IPLO terechtkomt. Al met al een werkproces dat ook interessant kan zijn voor collega's bij andere omgevingsdiensten.'

Met welke 3 concrete zaken kan het IPLO jullie helpen?

'Als eerste: blijven doen wat ze doen! Ondersteunen met uitleg van de wet- en regelgeving, dat werkt erg goed.

Twee: ga ervan uit dat als wij op de lijn komen, we dan echt hebben geconstateerd dat er iets niet goed zit in de wet- en regelgeving. Ik zou willen dat de opdrachtgevers de rol van het IPLO verbreden, zodat het op eigen initiatief zaken kan oppakken. Bijvoorbeeld samen met de Unie van Waterschappen een technisch antwoord maken op de openstaande vraag hoe snel drijfmest kan stromen, zodat vervolgens de vraag kan worden beantwoord hoeveel afstand tot het oppervlaktewater in acht moet worden genomen vanaf een mestzak. Het is heel fijn als het IPLO ook die rol mag pakken. En laat ons als omgevingsdiensten meedenken over hoe bepaalde zaken moeten worden gezien. Wij kunnen de praktijkvoorbeelden aanleveren of de uitvoerbaarheid aangeven.'

'Ten derde: houd de overzichten zoals de was-wordt-tabellen altijd up-to-date. Het maken van verf was bijvoorbeeld misschien niet meteen zichtbaar als nieuwe vergunningplicht, maar dat is het wel volgens de uitleg na een vraag van ons hierover. Het duurde even voordat die op de lijst stond en dat is jammer voor de bruikbaarheid ervan. Beweeg als IPLO nog meer van uitleggen naar het verbeteren van de beschikbare informatie. Zo stond aanvankelijk op de website niet bij elke uitleg het betreffende artikel uit het Omgevingsbesluit, het Bal. Dat is de afgelopen tijd alweer verbeterd.'