Extra informatie over de gewijzigde artikelen over mantelzorgwoningen

De eerste wijziging is een verduidelijking. Het betreft een aanvulling op artikel 22.37 bruidsschat. Toegevoegd is de verduidelijking dat als er niet aan de eisen van maatvoering voor bijbehorend bouwwerk (artikel 22.36 onder a, onder 3°) wordt voldaan, er vervangende eisen gelden voor een vergunningvrije mantelzorgwoning. Het niet voldoen aan artikel 22.36 zorgt niet alsnog voor een vergunningplicht.

De andere wijziging over mantelzorgwoningen betreffen de volgende aanpassingen:

• Aanvulling artikel 22.55 – geluidregels niet van toepassing op mantelzorgwoningen
• Aanvulling artikel 22.84 – regels trillingen niet van toepassing op mantelzorgwoningen
• Aanvulling artikel 22.91 – geurregels niet van toepassing op mantelzorgwoningen
• Aanvulling artikel 22.200 – geurregels voedingsmiddelenindustrie niet van toepassing op mantelzorgwoningen
• Aanvulling artikel 22.215 – regels slagschaduw niet van toepassing op mantelzorgwoningen

Bij al deze artikelen is toegevoegd dat de regels, afstanden of normen uit afdeling 22.3 niet gelden bij een mantelzorgwoning dat alleen is toegelaten op basis van artikel 22.36 van de bruidsschat. De gebouwen hadden ook geen bescherming onder het oude recht. Met deze wijziging van de Vangnetregeling wordt deze omissie in het overgangsrecht hersteld.

In artikel 22.36 wordt vergunningvrij bouwen en gebruiken van een mantelzorgwoning, onder voorwaarden, mogelijk gemaakt. Let op dat er dus aan die voorwaarden moet zijn voldaan om deze uitzondering op de geluid, trilling, geur en slagschaduwregels van toepassing te laten zijn. Belangrijk hierbij is dat dit vergunningvrij bouwen alleen toegepast kan worden bij een bestaande woning.

De regels van het Besluit kwaliteit leefomgeving (Bkl) zijn met deze wijziging niet aangepast. Bij het toelaten van een nieuwe woning gelden de instructieregels uit het Bkl voor zowel de nieuwe woning als voor een mogelijke mantelzorgwoning. De regels van het Bkl gelden voor elk gebouw dat het gebruik van een woonfunctie toelaat, dus ook een mantelzorgwoning. De nieuwe woning en een eventuele toekomstige mantelzorgwoning zijn in het kader van het Bkl gevoelige gebouwen die bescherming moeten krijgen via regels in het omgevingsplan. De bruidsschat inclusief Vangnetregeling verschilt hierop dus van het Bkl.

Aanpassing nodig voor omliggende milieubelastende activiteiten

De aanvulling is noodzakelijk om te voorkomen dat omliggende milieubelastende activiteiten buiten hun schuld milieuregels overtreden. De regeling gaat over situaties dat bedrijven binnen de bestaande mogelijkheden van het omgevingsplan meer emissies gaan veroorzaken. Het is onwenselijk dat ze daarbij rekening zouden moeten houden met de mogelijkheid dat er (zonder dat er een vergunning vereist is) een mantelzorgwoning kan komen die vervolgens zou leiden tot een beperking van de bedrijfsvoering.

De aanpassingen gaan niet over wijzigingen omgevingsplan

De regeling gaat dus niet over uitbreidingen of aanpassingen van bedrijven die níét binnen het omgevingsplan passen. Het besluit om de (uitbreiding van de) activiteit en de toename van de immissie toe te laten wordt dan beoordeeld volgens de geldende regels in het Bkl, waarbij een mantelzorgwoning als een gevoelig gebouw geldt.

Aanpassing niet overnemen in omgevingsplan

Belangrijk aandachtspunt is dat deze regels m.b.t. mantelzorgwoningen uit de vangnetregeling, niet één op één overgenomen kunnen worden in het omgevingsplan.
Ze voldoen namelijk niet aan de instructieregels voor geur, geluid, trillingen en slagschaduw van het Bkl.

Beoogde wijzigingen in de toekomst

Let op dat het Rijk ook een wijziging van de regels voor mantelzorg in voorbereiding heeft. Deze beoogde wijziging zorgt ervoor dat mantelzorgwoningen in de meeste gevallen niet meer voldoen aan de definitie van gevoelig gebouw, waardoor mantelzorgwoningen niet meer aan de instructieregels van het Bkl getoetst hoeven te worden. De internetconsultatie Besluit versterking regie volkshuisvesting (2e consultatie) heeft plaatsgevonden van 17 april tot 1 mei 2025. Maar deze wijziging is er dus nog niet.

Zie ook: Consultatie Besluit versterking regie volkshuisvesting 2e consultatie