Toepassing maatwerkregel
Met een maatwerkregel kan de provincie, de gemeente of het waterschap afwijken van algemene regels over activiteiten of ze aanvullen bij:
- onvoorziene situaties
- bijzondere gevallen
- lokale omstandigheden
- het bereiken van ambities voor de kwaliteit van de fysieke leefomgeving
Activiteiten waarvoor een maatwerkregel mogelijk is
Het Rijk en de provincie geven de mogelijkheid tot het stellen van een maatwerkregel expliciet aan bij de algemene regels in hun AMvB of omgevingsverordening.
Activiteiten waarvoor het Rijk een maatwerkregel mogelijk maakt
Het Rijk maakt het stellen van een maatwerkregel mogelijk voor regels over activiteiten in het Besluit activiteiten leefomgeving (Bal) Klik hier voor uitleg over dit begrip (opent in popup) en het Besluit bouwwerken leefomgeving (Bbl) Klik hier voor uitleg over dit begrip (opent in popup).
Activiteiten waarvoor het Rijk in het Bal maatwerkregels mogelijk maakt
Activiteit met algemene regels en mogelijkheid maatwerkregels |
Geregeld in |
beperkingengebiedactiviteit: hoofdspoorweg, lokale spoorweg of bijzondere spoorweg |
hoofdstuk 9 Bal |
beperkingengebiedactiviteit: luchthaven |
hoofdstuk 10 Bal |
(erfgoed) activiteiten die werelderfgoed betreffen |
hoofdstuk 14 Bal |
(erfgoed) rijksmonumentenactiviteit en andere activiteiten die een rijksmonument of voorbeschermd rijksmonument betreffen |
hoofdstuk 13 Bal |
gelegenheid bieden tot zwemmen en baden |
hoofdstuk 15 Bal |
lozingsactiviteit: afvalwater van schepen in binnenwateren |
hoofdstuk 17 Bal |
milieubelastende activiteit |
hoofdstuk 2, 3, 4 en 5 Bal |
(natuur) activiteit die verslechterende of significant verstorende gevolgen heeft voor een Natura 2000-gebied of een bijzonder nationaal natuurgebied |
afdeling 11.1 Bal |
(natuur) flora- en fauna-activiteit |
afdeling 11.2 Bal |
(natuur) activiteiten die houtopstanden, hout en houtproducten betreffen |
afdeling 11.3 Bal |
Activiteiten waarvoor het Rijk in het Bbl maatwerkregels mogelijk maakt
Activiteit met algemene regels en mogelijkheid maatwerkregels |
Geregeld in |
bouwen, of herbouwen van een bouwwerk |
hoofdstuk 4 Bbl |
gebruiken van een bouwwerk |
hoofdstuk 6 Bbl |
Activiteiten waarvoor de provincie een maatwerkregel mogelijk maakt
De provincie kan bij het stellen van algemene regels over activiteiten de mogelijkheid bieden tot het stellen van een maatwerkregel in het omgevingsplan of de waterschapsverordening. De provincie stelt die regels in de omgevingsverordening Klik hier voor uitleg over dit begrip (opent in popup).
Inperking van de mogelijkheid van een maatwerkregel
Het stellen van maatwerkregels is alleen toegestaan als de algemene regels in de AMvB of omgevingsverordening die mogelijkheid geven. Zie artikel 4.6, lid 2 Omgevingswet. Belangrijk daarbij is dat een maatwerkregel niet alleen een regel kan zijn die afwijkt van een bepaald artikel, maar ook een regel kan zijn die de algemene regel aanvult. Denk bijvoorbeeld aan een extra informatieplicht bij het starten van een bepaalde activiteit. Een citaat uit de toelichting bij het Bal: 'Als een regel in het omgevingsplan en eventueel omgevingsverordening ook van toepassing is op een activiteit die onder dit besluit valt, geldt die regel daarvoor als maatwerkregel'.
Verder kan het bevoegd gezag alleen maatwerkregels stellen binnen de maatschappelijke doelen Klik hier voor uitleg over dit begrip (opent in popup) van de Omgevingswet. Dit volgt uit artikel 4.1, lid 1, van de Omgevingswet.
Inperking mogelijkheid maatwerkregel door het Rijk
Het Rijk beperkt de mogelijkheden voor maatwerkregels door:
- maatwerkregels alleen open te stellen over de activiteiten in de bovenstaande tabellen
- te bepalen dat met maatwerkregels de aanwijzing van activiteiten niet mag worden aangepast of uitgebreid
- te bepalen dat met maatwerkregels geen aanvullende meldingsplichten of vergunningplichten voor een activiteit mogen ontstaan
- maatwerkregels alleen open te stellen voor specifieke aangegeven onderwerpen
- te bepalen dat maatwerkregels aan bepaalde minimumeisen uit het Europees recht moeten voldoen
Daarnaast bepaalt het Rijk dat het bevoegd gezag de maatwerkregels alleen kan stellen met de bedoeling en de doelen van de rijksregels voor de betreffende activiteit. Dit volgt uit artikel 4.6, lid 2, van de Omgevingswet. In paragraaf 4.3.2 van de Omgevingswet staan per activiteit de bedoeling (zie 'met het oog op') en doelen (zie 'strekken ertoe dat') vermeld.
Inperking mogelijkheid maatwerkregel door de provincie
Ook de provincie kan de mogelijkheden voor het stellen maatwerkregels in het omgevingsplan of de waterschapsverordening begrenzen/inperken. Dit doet de provincie bij de algemene regels in de omgevingsverordening.
Procedure maatwerkregel
Maatwerkregels van de decentrale overheden zijn onderdeel van de omgevingsverordening, het omgevingsplan of de waterschapsverordening. Het stellen van maatwerkregels volgt de procedure van het wijzigen van de omgevingsverordening, het omgevingsplan of de waterschapsverordening.
De bevoegdheid tot het stellen van maatwerkregels staat in een AMvB (Bal en Bbl) of in de omgevingsverordening. Het geven van de bevoegdheid aan een andere overheid om maatwerkregels te kunnen stellen volgt de procedure van wijzigen van een AMvB of de omgevingsverordening
Verschil maatwerkregel en maatwerkvoorschrift
Maatwerkregels hebben het voordeel dat ze voor een heel gebied of een hele categorie van activiteiten gelden. Het zijn immers algemene regels over activiteiten. Met een maatwerkvoorschrift kan het bevoegd gezag juist voor concrete gevallen afwijken van algemene regels.
In de tabel staan de verschillen tussen maatwerkvoorschrift en maatwerkregel.
Verschillen tussen maatwerkvoorschrift en maatwerkregel
Aspect |
Maatwerkvoorschrift |
Maatwerkregel |
reactief/ proactief |
reactief (bijvoorbeeld na een melding) |
proactief (bijvoorbeeld naar aanleiding van de omgevingsvisie) |
juridische vorm |
beschikking |
algemene decentrale regels |
gericht tot |
degene die de activiteit verricht |
iedereen voor omschreven activiteiten en/of aangeduide locaties |
Zie ook