Maatwerkregels in relatie tot het Besluit activiteiten leefomgeving (Bal)

Waar staan de maatwerkregels?

De gemeente kan maatwerkregels stellen voor milieubelastende activiteiten in het omgevingsplan.

De provincie kan maatwerkregels stellen voor milieubelastende activiteiten in de omgevingsverordening. Dat kan als dat nodig is voor de taken die artikel 2.1 van de Omgevingswet aan de provincie opdraagt.

Het waterschap kan in de waterschapsverordening maatwerkregels stellen.

Verbod op afwijken met maatwerkregels

In de volgende gevallen zijn maatwerkregels niet mogelijk:

• Als het bevoegd gezag daarmee afwijkt van de aanwijzingsbepalingen van milieubelastende activiteiten of lozingsactiviteiten.
• Wanneer in de hoofdstukken 3, 4 en 5 staat dat het niet mogelijk is. Dit is bijvoorbeeld het geval bij bepalingen die een uitwerking van Europese richtlijnen zijn.
• Als het bevoegd gezag daarmee afwijkt van de bepalingen over meldingen uit hoofdstuk 4 van het Bal (artikel 2.14 Bal). Let op:
  • Gemeentes en provincies mogen ook de gegevens en bescheiden die bij een melding moeten worden verstrekt niet aanpassen.
  • Wat wel mag, is een aanvullende meldingsplicht opstellen in gevallen waarin de wet bepaalde taken bij gemeenten, waterschappen en provincies legt.
• Als het bevoegd gezag daarmee afwijkt van de aanwijzing van vergunningplichtige gevallen in hoofdstuk 3 van het Bal. Hierop zijn 2 uitzonderingen:
  • Een extra vergunningplicht, dus bovenop de al geldende vergunningplichten van het Bal, mag altijd. Voor provincies en waterschap volgt deze mogelijkheid uit artikel 2.15 van het Bal. Voor gemeentes volgt deze mogelijkheid uit artikel 5.1, lid 1, onder a, van de Omgevingswet (via een vergunning voor een omgevingsplanactiviteit).
  • De provincie kan onder bepaalde voorwaarden afwijken van de vergunningplicht voor open bodemenergiesystemen.

Inhoudelijke waarborgen

Niet alle maatwerkregels zijn mogelijk. Om te beginnen kan het bevoegd gezag alleen maatwerkregels stellen 'met het oog op de doelen van de wet'. Dit betekent dat het bevoegd gezag maatwerkregels moet kunnen motiveren vanuit bijvoorbeeld de bewoonbaarheid van het land of de bescherming en verbetering van het leefmilieu. Zie de artikelen 4.1 en 1.3 van de Omgevingswet.

Daarnaast is paragraaf 4.3.2 van de Omgevingswet van overeenkomstige toepassing op het opstellen van maatwerkregels. Hierin staan algemene uitgangspunten, zoals het waarborgen van de veiligheid en het beschermen van de gezondheid. Verder zijn er ook meer specifieke uitgangspunten, zoals toegankelijkheid van bouwwerken voor mensen met een functiebeperking en het toepassen van de beste beschikbare technieken (BBT). Zie artikel 4.6, tweede lid, Omgevingswet.

Tot slot zijn de oogmerken van het Bal van toepassing bij het opstellen van maatwerkregels. Zie artikel 2.12, derde lid en 2.2 van het Bal. In artikel 2.2 staan de gebruikelijke milieubelangen. Denk bijvoorbeeld aan het beschermen tegen milieuverontreiniging, doelmatig gebruik van energie en doelmatig beheer van afvalstoffen.

Andere mogelijkheden om af te wijken

Er zijn ook andere mogelijkheden om af te wijken van de milieuregels van het Bal.