Wegwijzer vrijwillig programma
Op deze pagina vindt u een wegwijzer voor het opstellen van een vrijwillig programma. De wegwijzer is geen blauwdruk of vast recept. Het opstellen van een vrijwillig programma vraagt een vrije en creatieve toepassing. Een toepassing die past bij de vraag of opgave waar het programma een antwoord op moet zijn.
Inhoud
- Opgave
- Relatie met omgevingsvisie en bestaand beleid
- Doelen en programmahorizon
- Onderzoek en beleidsinformatie
- Sturingsfilosofie
- Vormgeving en ontsluiting
- Uitwerking/afweging maatregelen
- Interbestuurlijke afstemming
- Participatie
- Vaststelling
- Uitvoering
Opgave
- Wat is de (hoofd)opgave en op welke beleidsdomeinen heeft deze betrekking?
- Welke thema’s of onderwerpen worden in deze opgave samengebracht?
- Is in verband met de opgave een wettelijk taak, verantwoordelijkheid of bestuurlijke opdracht aan de orde?
- Wat is de urgentie van de opgave?
- Wat is het karakter daarvan? (thematisch, gebied, sectoraal of multisectoraal)
- Is de opgave interbestuurlijk?
- Wie zijn de belangrijkste stakeholders bij de opgave?
Relatie met omgevingsvisie en bestaand beleid
- Is er al beleid in een omgevingsvisie Klik hier voor uitleg over dit begrip (opent in popup) of ander beleidsdocument?
- Is voor de opgave een programma aangekondigd in de omgevingsvisie?
- Moet bestaand beleid in stand blijven (en welk beleid moet worden ingetrokken)?
Doelen en programmahorizon
- Wat is de beleidsambitie (het achterliggende doel)?
- Welke doelen worden gesteld uitgaande van de opgave en ambitie?
- Zijn er hoofd-, sub- of tussendoelen te onderscheiden?
- Is de vaststelling van een omgevingswaarde passend of is het halen van een bestaande omgevingswaarde aan de orde (afdeling 2.3 Omgevingswet)?
- Wanneer moeten de doelen bereikt zijn?
- Moet het programma bijdragen aan het bereiken van doelen op andere beleidsterreinen?
Onderzoek en beleidsinformatie
Mogelijk onderzoek kan zijn:
- Nadere analyse opgave
- Gebiedsanalyse
- Analyse relatie met andere opgaven en doelen
- Evaluaties of bevindingen ten aanzien van bestaande beleid
- Onderzoek naar (effecten) mogelijke maatregelen
- Scenariostudie
- Bepalen (haalbaarheid) omgevingswaarde
- Effectonderzoek ter onderbouwing van keuzes (voor een eventueel plan-mer)
- Stakeholderonderzoek
- Financiële aspecten, effecten, haalbaarheid
Sturingsfilosofie
- Welke strategie wordt gekozen om doelen te bereiken (reguleren, faciliteren, stimuleren, zelf uitvoeren, enzovoort)?
- Welke inzet pleegt het vaststellend bestuursorgaan om doelen te bereiken?
- Welke inzet wordt van andere stakeholders verwacht?
Vormgeving en ontsluiting
- Welke vormgeving draagt bij aan het interne en externe gesprek over het beleid?
- Hoe wordt en in welke vorm wordt het programma (digitaal) ontsloten?
Uitwerking/afweging maatregelen
- Wie wordt bij uitwerking betrokken?
- Welke maatregelen kunnen ingezet worden om de doelen te bereiken?
- Wat is de samenhang met andere beleidsterreinen of programma’s?
- Hoe worden maatregelen gewogen en gekozen (afwegingskader), mede in het licht van andere beleidsterreinen?
- Welke (juridische) instrumenten worden ingezet voor de uitvoering?
Interbestuurlijke afstemming
- Raakt het programma taken, bevoegdheden of doelen van andere bestuursorganen?
- Zo ja, is het opstellen van een gezamenlijk programma nuttig?
- Hoe worden andere bestuursorganen betrokken?
Participatie
- Welke belanghebbenden worden betrokken, gezien de doelen of het karakter van het programma?
- Heeft bij totstandkoming van de omgevingsvisie (of ander instrument) participatie plaatsgevonden en zo ja, is daar informatie uit bruikbaar?
- Hoe wordt bij besluitvorming gemotiveerd welke belanghebbenden betrokken zijn geweest en wat de resultaten hiervan zijn (art. 10.8 Omgevingsbesluit)?
- Kan participatie voor het programma gecombineerd worden met andere participatietrajecten?
Lees meer op Participatie bij een programma
Vaststelling
- Wordt de volksvertegenwoordiging geraadpleegd voor vaststelling van het programma?
- Hoe wordt uitvoering van het programma gefinancierd?
- Is de volksvertegenwoordiging aan zet, mede op de vaststelling van de begroting?
- Hoe zijn zienswijzen gewogen, indien de uniforme openbare voorbereidingsprocedure is gevolgd?
- Hoe wordt inzet participatie gemotiveerd?
- Hoe wordt het programma na vaststelling digitaal bekendgemaakt?
Uitvoering
- Hoe ziet de uitvoering van het programma eruit (onder meer capaciteit, wie en wat)?
- Hoe wordt toegezien op uitvoering?
- Hoe wordt doelbereik gemonitord?
- Hoe wordt bijgestuurd als doelen onvoldoende bereikt worden?
- Hoe wordt politiek verantwoording afgelegd?
Gerelateerde pagina
Omgevingsvisie
Omgevingsvisie als bedoeld in afdeling 3.1 van de Omgevingswet. Deze begripsbepaling staat in de bijlage bij de Omgevingswet. Afdeling 3.1, Omgevingswet bepaalt dat het Rijk, de provincie en de gemeente een omgevingsvisie hebben die bevat:
- een beschrijving van de hoofdlijnen van de kwaliteit van de fysieke leefomgeving,
- de hoofdlijnen van de voorgenomen ontwikkeling, het gebruik, het beheer, de bescherming en het behoud van het grondgebied,
- de hoofdzaken van het voor de fysieke leefomgeving te voeren integrale beleid.
Uitleg
De omgevingsvisie is een strategische visie voor de lange termijn voor de gehele fysieke leefomgeving. Een omgevingsvisie gaat onder andere in op de samenhang tussen ruimte, water, milieu, natuur, landschap, verkeer en vervoer, infrastructuur en cultureel erfgoed.