Spelregels voor het proces

1. Ga op zoek naar acceptatie in plaats van draagvlak

Draagvlak is moeilijk te meten. En 100% draagvlak is moeilijk te bereiken. Wel kunt u toewerken naar de acceptatie van een besluit of keuze. Om dat te bereiken, zoekt u naar begrip voor de noodzaak van een ingreep. Zo ontstaat ruimte voor mensen/partijen om zich (uiteindelijk) neer te leggen bij de gevolgen. Wat kunt u doen om tot acceptatie voor een besluit of keuze te komen? Bied ruimte aan partijen om hun zorgen te delen. En maak afspraken met elkaar over hoe u op die zorgpunten de vinger aan de pols houdt. Bijvoorbeeld in de vorm van een omgevingsconvenant.

2. Wat ligt al vast?

Zorg dat het huiswerk gedaan is. Wat is er eerder in een traject afgesproken over doelen en ambities? Meestal ligt er al het een en ander vast. Voorkom dat dit pas later in het proces naar boven komt. Online kunt u heel goed de geschiedenis in beeld brengen.

3. Verken de collectieve waarden

In een gebied zijn bepaalde waarden vaak voor alle stakeholders belangrijk. Waarden als inclusie en eigenaarschap, bijvoorbeeld. Het is relevant om die collectieve waarden bij de start op te halen en/of mee te geven, omdat er moeilijk achteraf nog in bijgestuurd kan worden.

4. Benut alle kennis en expertise

Maak gebruik van álle betrokkenheid, kennis en ervaringen bij het zoeken naar oplossingen. Vertrouw op de kennis van bewoners, want die zijn betrokken (ze wonen er, ze hebben een mening), ze zijn deskundig (door ervaring, beroep of algemene kennis) en ze zijn belanghebbend. En voeg die toe aan de kennis van ambtenaren en experts.

5. Organiseer het tegengeluid

Maak in het proces ruimte voor mensen om hun zorgen te delen of om te vertellen waarom zij iets niet willen. Zo voorkomt u frustraties rond de besluitvorming. Dit vraagt om het goed opschrijven van afwegingen en keuzes in (raads- en staten-) voorstellen, zie ook punt 8.

6. Benoem de gemeenschappelijke kaders

Neem de tijd om helderheid te krijgen over de punten waarvoor iedereen zich hard wil maken. Stel deze punten gezamenlijk op. En neem vervolgens verantwoordelijkheid als partners.

7. Heb aandacht voor oud zeer

Elk proces heeft een geschiedenis. Zorg dat u oud zeer expliciet benoemt en hier een plek voor inruimt in het proces. Soms zelfs in de oplossingsrichtingen. Anders blijft u weerstand tegenkomen in het proces.

8. Zorg voor een transparante aanpak en maak genoemde argumenten inzichtelijk

Wie spreekt u waarover en wat doet u met hun input? Mensen nemen argumenten snel over als ze herkenbaar zijn en aansluiten bij de uitkomsten van meer algemene discussies. Argumenten worden echter op een goudschaaltje gelegd als ze ad hoc overkomen en al helemaal als er voor de betrokkenen ook nog negatieve consequenties aan kleven.

9. Werk met deadlines en zorg voor herkenbare patronen

Regelmaat of een voorspelbaar patroon helpt om betrokkenen en partijen aangehaakt te houden. Dat geeft een proces structuur en zorgt voor tussenmomenten waarop bijgestuurd kan worden.

10. Wees flexibel

Het is belangrijk om te kunnen meebewegen met ontwikkelingen. Doe een uitspraak over de manier waarop u die ontwikkelingen inbrengt in het proces dat u heeft uitgedacht.

11. Heb aandacht voor onafhankelijke procesbegeleiding

Bij elk integraal traject spelen er verschillende belangen. Een procesbegeleider die boven die belangen staat en daardoor bruggen kan slaan en doorbraken kan bereiken, is dan van meerwaarde. Het toevoegen van zo’n persoon draagt bij aan het onderlinge vertrouwen. Als volksvertegenwoordiger kunt u zich uitspreken over het belang van onafhankelijke procesbegeleiding.

Omgevingsconvenant

Het omgevingscontract van Waterschap Amstel Gooi Vecht is een overeenkomst tussen alle betrokkenen in een gebied. Er staan afspraken in gebaseerd op de verschillende belangen, wensen en zorgen die omwonenden hebben ingebracht.

Essay Bewonersinitiatief en lokale politiek

LSA Bewoners geeft de lokale politiek tips om een open proces te organiseren.