Participatie bij een projectbesluit
Het Rijk, een provincie en een waterschap kunnen een projectbesluit nemen. Zo'n besluit gaat over ingrijpende activiteiten in de leefomgeving. Het is wenselijk dat burgers, bedrijven, maatschappelijke organisaties en bestuursorganen vroeg op de hoogte zijn van een voorgenomen projectbesluit. Zo kunnen ze erover meedenken.
Waarom participatie bij projectprocedures
Participatie is een deel van de procedure van een projectbesluit Klik hier voor uitleg over dit begrip (opent in popup). Zo komen ieders belangen in een vroeg stadium in beeld. Ook ontstaat er samenhang in de diverse belangen. Tot slot helpt participatie de effecten van het project in beeld te brengen en zorgt het dat argumenten voor alternatieven goed worden afgewogen. Door participatie al te organiseren in de verkenningsfase van de projectprocedure, kan iedereen zelf informatie, oplossingen of koppelkansen aandragen. Hierdoor sluit het project beter aan bij maatschappelijke behoeften.
De kennisgeving van participatie bij projectbesluiten
De overheid doet uiterlijk bij de start van de verkenning voor een projectbesluit een 'kennisgeving participatie'. Hierin staat hoe burgers, bedrijven, maatschappelijke organisaties en bestuursorganen bij de verkenning worden betrokken. Het bevoegd gezag gaat in ieder geval in op:
- wie het betrekt bij de projectprocedure
- waarover het deze partijen raadpleegt
- wanneer het deze partijen erbij betrekt
- wat de rol van het bevoegd gezag en de initiatiefnemer is bij het betrekken van de partijen
- waar aanvullende informatie beschikbaar is of komt
De kennisgeving participatie kan tegelijkertijd plaatsvinden met de kennisgeving voornemen projectbesluit, maar het mag ook later. Bijvoorbeeld als er meer tijd nodig is om het participatietraject in te richten. De eisen aan de kennisgeving over participatie staan in artikel 5.47 lid 4 van de Omgevingswet en artikel 5.3 van het Omgevingsbesluit Klik hier voor uitleg over dit begrip (opent in popup).
Motiveringsplicht voorkeursbeslissing en projectbesluit
Zowel voor de voorkeursbeslissing als voor het projectbesluit geldt een motiveringsplicht. Dit staat voor het projectbesluit in artikel 5.51 van de Omgevingswet en voor de voorkeursbeslissing in artikel 5.5 van het Omgevingsbesluit. Het bevoegd gezag geeft in de motivering aan hoe andere partijen bij het besluit betrokken zijn en wat de resultaten daarvan zijn. Het gaat ook in op de aangedragen oplossingen en de uitgebrachte adviezen daarover.
Denkwijzer
In de Denkwijzer voor goede participatie staan deze aandachtspunten bij het inrichten van participatie bij een projectbesluit:
- Als de initiatiefnemer iemand anders is dan het bevoegd gezag, maak dan duidelijke afspraken over wie welke rol heeft bij het organiseren van participatie.
- Het bevoegd gezag of de initiatiefnemer moet nagaan welke rapportages en onderzoeksrapporten relevant zijn en deze beschikbaar stellen. Alleen dan kunnen alle betrokkenen gelijkwaardig participeren. Het gaat niet alleen om de informatie die al bij de aanvang van de verkenning beschikbaar is, maar ook om informatie die gedurende de gehele projectprocedure wordt vergaard. Denk aan de mogelijke oplossingen die derden hebben aangedragen. En aan daarover uitgebrachte adviezen. Of aan het beschikbaar stellen van tussentijdse resultaten van de verkenning.
- Hoe gaat het bevoegd gezag of de initiatiefnemer om met ingewikkelde inhoud die tot dwaalsporen leidt? En hoe met informatie die onnodige onrust en angst teweegbrengt? Of met uitspraken van en gegevens over anderen (privacy), of informatie die deel uitmaakt van aanbestedingsprocedures?
- Tot welk detailniveau en hoe deelt het bevoegd gezag of de initiatiefnemer berekeningen en technische inhoud met belanghebbenden? Dit in relatie tot de regels uit artikel 5.3.3, derde lid van het Omgevingsbesluit. Daarin staat dat het bevoegd gezag zorgt voor het op een toegankelijke manier beschikbaar stellen van informatie.
- Draagt iemand in het kader van de participatie een mogelijke oplossing voor? Dan kan hij daarbij van het bevoegd gezag vragen dat het advies vraagt aan een onafhankelijke deskundige. Het bevoegd gezag beslist of het redelijk is om de voorgedragen oplossing in overweging te nemen (artikel 5.48 Omgevingswet).
- Een eventuele voorkeursbeslissing vormt de afsluiting van de verkenning in de projectprocedure. Ook voor een voorkeursbeslissing geldt de motiveringsplicht participatie. Het bevoegd gezag moet dus aangeven hoe burgers, bedrijven, maatschappelijke organisaties en bestuursorganen bij het proces betrokken zijn. Maar ook wat de resultaten zijn van de verkenning, welke oplossingen ze hebben voorgedragen en welke adviezen hierover zijn gegeven.
- Stem het proces voor een plan-milieueffectrapportage voor een eventuele voorkeursbeslissing en een projectmilieueffectrapportage af met het participatieproces van de projectprocedure. Gebruik informatie uit de milieueffectrapportage (mer) om participanten inzicht te geven in effecten van het project. Maar ook in alternatieve manieren van uitvoering, en in afwegingen bij de keuze voor uitvoering. En omgekeerd: gebruik participatie ook als bron voor de mer.
Meer informatie
- In de Denkwijzer voor goede participatie staan aandachtspunten bij het inrichten van participatie bij een projectbesluit.
- Bij de aanpak van participatie in fasen staat meer informatie over participatie bij het maken van een projectbesluit.
- Lees ook de andere pagina's over de projectprocedure en het projectbesluit.
Projectbesluit
Projectbesluit als bedoeld in afdeling 5.2 van de Omgevingswet. Deze begripsbepaling staat in de bijlage bij de Omgevingswet.
Afdeling 5.2, Omgevingswet geeft regels voor het opstellen van een projectbesluit door het Rijk, de provincie of het waterschap.
Omgevingsbesluit
Het Omgevingsbesluit regelt in aanvulling op de Omgevingswet onder meer welk bestuursorgaan het bevoegd gezag is om een omgevingsvergunning te verlenen en welke procedures gelden. Daarnaast regelt dit besluit wat de betrokkenheid is van andere bestuursorganen bij de besluitvorming. Het regelt ook een aantal op zichzelf staande onderwerpen, zoals de milieueffectrapportage en financiële bepalingen.
Het Omgevingsbesluit is voor alle doelgroepen relevant, dus voor zowel burgers en bedrijven, als voor overheden.