Inhoud deze pagina
Op deze pagina komen achtereenvolgens aan de orde:
Omgevingsvergunning buitenplanse omgevingsplanactiviteit of wijziging omgevingsplan
Soms wil een initiatiefnemer een project realiseren dat in strijd is met het omgevingsplan. Meestal vraagt hij dan een omgevingsvergunning voor een buitenplanse omgevingsplanactiviteit Klik hier voor uitleg over dit begrip (opent in popup) aan. Dit is namelijk een eenvoudiger procedure dan een wijziging van het omgevingsplan.
Toch kan het onder bepaalde omstandigheden beter zijn om een wijziging van het omgevingsplan aan te vragen. Denk bijvoorbeeld aan initiatieven waarbij gelijktijdig in samenhang een aanpassing van andere regels uit het omgevingsplan nodig is. Bijvoorbeeld afschalen van de gebruiksruimte van omliggende bedrijven om woonbebouwing mogelijk te kunnen maken. Of het schrappen van niet-benutte bouw- of gebruiksmogelijkheden. Dan is een wijziging van het omgevingsplan nodig. Dit kan namelijk niet met een omgevingsvergunning voor een buitenplanse omgevingsplanactiviteit.
Een aanvraag tot wijziging van een omgevingsplan kan ook los van een te realiseren project voorkomen. Denk bijvoorbeeld aan burgers of belangenorganisaties die een aanvraag tot wijziging van het omgevingsplan indienen. Bijvoorbeeld als ze bepaalde regels uit het omgevingsplan willen wijzigen of schrappen of regels daaraan willen toevoegen.
Aanvraagvereisten
In de Omgevingsregeling staan geen speciale aanvraagvereisten voor een aanvraag tot wijziging van het omgevingsplan. Ook ondersteunt het Omgevingsloket Klik hier voor uitleg over dit begrip (opent in popup), onderdeel van het Digitaal Stelsel Omgevingswet (DSO), deze aanvragen niet. Dit is een bewuste keuze. Het wijzigen van het omgevingsplan is een bevoegdheid die de gemeente vooral ambtshalve uitoefent. Weliswaar kan een belanghebbende vragen om deze bevoegdheid toe te passen, maar de Omgevingswet ondersteunt dit niet met bijzondere procedurele bepalingen, een aanvraagformulier, et cetera. Dit geldt bijvoorbeeld ook voor handhavingsverzoeken. Voor het behandelen van deze aanvragen geldt dus alleen de algemene regeling voor aanvragen uit de Algemene wet bestuursrecht (Awb). Die luidt als volgt:
Om te beginnen moet de aanvrager bij zijn aanvraag de gegevens aanleveren die voor de beslissing op de aanvraag nodig zijn en die hij redelijkerwijs kan krijgen. Als de gegevens onvoldoende zijn, kan de gemeente vragen om aanvullende gegevens. Komen die niet binnen, of zijn ze nog steeds onvoldoende, dan kan de gemeente besluiten de aanvraag niet te behandelen. Zie de artikelen 3:10, derde lid, 4:2, tweede lid en 4:5 en Awb.
Procedure
De aanvraag om een omgevingsplan te wijzigen valt onder de werking van artikel 16.30, lid 1, van de Omgevingswet. De gemeente moet dus de procedure uit afdeling 3.4 van de Awb toepassen. Dit houdt onder andere in dat de gemeente een ontwerpbesluit moet publiceren en maximaal 6 maanden over het nemen van dat besluit mag doen. Eventueel te verlengen met een redelijke termijn. Op onze pagina over de procedure voor het wijzigen van het omgevingsplan staan alle procedurele stappen bij wijziging van een omgevingsplan, inclusief bijbehorende artikelen.
Uit artikel 16.30 volgt dat afdeling 3.4 niet van toepassing is als de gemeente het aangevraagde volledig wil weigeren. Er is dan immers geen sprake van voorbereiding van een omgevingsplan.
Beoordelingskader
Bij het nemen van een besluit op een aanvraag tot wijziging van het omgevingsplan gelden in ieder geval de volgende criteria:
- de doelen van de Omgevingswet (zie artikel 1.3 en 2.1, lid 1, Omgevingswet)
- de evenwichtige toedeling van functies aan locaties (zie artikel 4.2, Omgevingswet)
- de instructieregels over het omgevingsplan uit hoofdstuk 5 van het Besluit kwaliteit leefomgeving (Bkl)
- de instructieregels over het omgevingsplan uit de omgevingsverordening
- de instructies (instructiebesluiten) van Rijk en provincies over het omgevingsplan
Redenen voor de gemeente om het omgevingsplan niet te wijzigen zijn dan bijvoorbeeld:
- De gewenste ontwikkeling past niet binnen gemeentelijk beleid. Dit kan blijken uit bijvoorbeeld de omgevingsvisie en programma’s van de gemeente. Dan is er geen sprake van een evenwichtige toedeling van functies aan locaties Klik hier voor uitleg over dit begrip (opent in popup) of is er strijd met andere doelen van de Omgevingswet.
- Voor de gewenste ontwikkeling zijn regels nodig die in strijd zijn met de doelen van de Omgevingswet.
- Er is geen bereidheid bij de gemeenteraad om het omgevingsplan aan te passen. Hierbij kunnen ook financiële overwegingen meespelen.
Rechtsbescherming
Tegen een wijziging van het omgevingsplan staat rechtstreeks beroep open bij de Afdeling Bestuursrechtspraak van de Raad van State. Zie artikel 2 van bijlage 2 bij de Awb. Het maakt hierbij niet uit of het gaat om een wijziging op aanvraag of een ambtshalve wijziging.
Er is ook beroep mogelijk tegen de schriftelijke weigering om een besluit te nemen op de aanvraag en het niet tijdig nemen van een besluit op de aanvraag. Zie artikel 6:2, Awb.
Bij het niet tijdig nemen van een beslissing op de aanvraag om wijziging van het omgevingsplan, kan de aanvrager geen beroep doen op de dwangsom bij niet tijdig beslissen uit paragraaf 4.1.3.2, Awb. Deze paragraaf is namelijk alleen van toepassing op aanvragen om een beschikking. Zie artikel 4:17, lid 1, Awb. Het vaststellen van een omgevingsplan is geen beschikking, maar een besluit van algemene strekking.
