Toelichting artikel 15.34 (water: kwaliteitseisen) van het Bal

Artikel 15.34 van het Besluit activiteiten leefomgeving (Bal) stelt dat het water in het badwaterbassin moet voldoen aan bepaalde kwaliteitseisen die staan in tabel 15.34.

Wettelijke tekst artikel 15.34 Bal

Lid 1

Met het oog op het waarborgen van de waterkwaliteit in een gevuld badwaterbassin worden maatregelen getroffen om te voldoen aan de kwaliteitseisen, bedoeld in tabel 15.34.

Lid 2

Voor de waterbehandeling wordt gebruik gemaakt van een helofytenfilter, zijnde een veld van planten waarmee water wordt gefilterd.

Toelichting artikel 15.34 Bal

In artikel 15.33 is bepaald dat een badwaterbassin moet worden gevuld en aangevuld met water van drinkwaterkwaliteit of dat aan kwaliteitseisen voor water voldoet. In dit artikel is de verplichting opgenomen om maatregelen te nemen zodat het water in het badwaterbassin aan de kwaliteitseisen, bedoeld in tabel 15.34, voldoet.

Het nemen van maatregelen (handelen) omvat ook het eventueel nalaten van maatregelen.

Er is sprake van een overtreding van artikel 15.34 als er geen maatregelen worden genomen om aan de kwaliteitseisen te voldoen. In artikel 15.42 is, afhankelijk van de klasse waarin de parameter is ingedeeld, de verplichte maatregel tot het sluiten van een badwaterbassin opgenomen als niet (direct of na enkele metingen) aan de kwaliteitseis voor die parameter wordt voldaan. In tabel 15.34 zijn de parameters opgenomen en de kwaliteitseis die aan de parameter is gekoppeld.

De parameters zijn als volgt onder te verdelen

fysische parameters: doorzicht en zuurstofverzadiging
voor de watertemperatuur zijn in artikel 15.40 eisen opgenomen
chemische parameters: ammonium, geleidbaarheid, hardheid totaal, nitraat, totaal fosfor, waterstofcarbonaat en zuurgraad
biologische parameters: fytoplankton
artikel 15.41 gaat over de aanwezigheid van vissen, watervogels, ratten en slakken
microbiologische parameters: Escherichia coli, intestinale enterococcen, legionella en Pseudomonas aeruginosa
in zwemvijvers zijn gebruikers vrijwel de enige bron van fecale verontreiniging; bovendien kan een geïnfecteerde gebruiker hoge aantallen ziekteverwekkers uitscheiden
in de toelichting op artikel 15.16 is ingegaan op de parameters doorzicht, zuurgraad, nitraat, intestinale enterococcen, waterstofcarbonaat, legionella en Pseudomonas aeruginosa; op de parameters die nog niet in de toelichting van artikel 15.16 zijn toegelicht wordt hieronder nader ingegaan
de eisen voor zwemvijvers zijn strenger dan die voor een oppervlaktewaterlichaam

Zuurstofverzadiging

Bij de vorming van stikstofgas in een nitrificatieproces kan zuurstofarm water ontstaan. Dit is schadelijk voor veel leven in het water en brengt het ecosysteem in gevaar.

Ammonium

Vanuit organisch gebonden stokstof wordt ammonium gevormd. In een nitrificatieproces wordt ammonium omgezet in nitriet en vervolgens in nitraat, waaruit stikstofgas kan ontstaan. Het nitrificatieproces kost zuurstof en heeft invloed op het zuurstofgehalte van het water.

Fytoplankton

Het fytoplankton bestaat hoofdzakelijk uit groenalgen (Chlorophyta), kiezelalgen (Bacillariophyceae) en bruin-groenalgen (Cryptophyceae). Cyanobacteriën komen alleen als begeleidende soorten voor. Zoöplankton speelt een belangrijke rol bij de biologische zuivering van het water. Door filtratie verzamelt het zoöplankton voedsel, dat uit bacteriën en algen bestaat. Wanneer veel verschillende soorten en veel individuen aanwezig zijn, is de bijdrage aan de zuivering groter dan wanneer de soortensamenstelling relatief arm is en er weinig individuen aanwezig zijn. Het is van belang het zoöplankton, evenals het fytoplankton, regelmatig te controleren, omdat dit inzicht geeft in het functioneren van de biologische waterzuivering. Eisen aan de zoöplanktonsamenstelling kunnen niet gesteld worden. In plaats van het tellen van fytoplankton, kan het gehalte aan chlorofyl-a worden vastgesteld. De in de tabel opgenomen normwaarde is de normwaarde voor oppervlaktewaterlichamen (algemeen en met functie bereiding van drinkwater); voor oppervlaktewaterlichamen met als functie zwemwater bestaat geen norm voor chlorofyl-a. Wel bestaat een normwaarde van 25 microgram per liter als streefwaarde voor de Goede Ecologische Toestand in ondiepe meren als doelstelling in de Kaderrichtlijn Water.

Geleidbaarheid

Met de geleidbaarheid wordt de elektrische weerstand gemeten. Een hoge weerstand (slechte geleiding) betekent dat er weinig elektronen in het water aanwezig zijn. Een lage weerstand (hoge geleiding) betekent dat er meer geladen deeltjes in het water aanwezig zijn. Water met een hoge geleiding is minder zuiver. Water van drinkwaterkwaliteit is rond de 300 tot 700 microsiemens per centimeter.

Hardheid totaal

Water met een hoge hardheid heeft voor zover bekend geen nadelige gezondheidseffecten. Water met een te lage hardheid bevat erg weinig calcium en magnesium (mineralen) waardoor het makkelijker stoffen oplost uit leidingmaterialen, waaronder bijvoorbeeld giftige stoffen en zware metalen. Behalve voor gebruikers, zou dit nadelig kunnen zijn voor het biosysteem van de zwemvijver.

Nitraat

Te veel nitraat in het water is, bij inslikken, schadelijk voor de mens.

Totaal fosfor

Fosfor komt in het milieu meestal als fosfaat voor; een te hoge concentratie fosfaat bevordert de algenbloei in water. Te veel fosfaat in het water kan bij mensen die dit inslikken nierproblemen en osteoporose veroorzaken. Waterstofcarbonaat Om de zuurgraad (pH) constant te houden is naast een goede regeling van de pH-waarde en dosering van een pH-correctiemiddel een minimale pH-buffercapaciteit nodig. Dit wordt bereikt met waterstofcarbonaat. In de voorgaande regelgeving werd voor de buffercapaciteit een strengere norm gehanteerd: gelijk aan of groter dan 1 millimol per liter. In de praktijk is deze norm voor een bassin nagenoeg niet te halen. Om deze reden is deze norm verlaagd naar gelijk aan of groter dan 40 milligram waterstofcarbonaat per liter.

Escherichia coli

Escherichia coli is een bacterie die van nature voorkomt in de darmen van de mens. In normale omstandigheden veroorzaakt deze geen ziekte. Enkele typen Escherichia coli kunnen infecties veroorzaken, zoals darminfecties of urineweginfecties. Bij mensen met een verminderde weerstand kan Escherichia coli ook bloedstroominfecties veroorzaken.

Tabel 15.34

Tabel 15.34 bevat de kwaliteitseisen voor water voor een badwaterbassin.

Tabel 15.34 Kwaliteitseisen water
Parameter of parametergroep	Kwaliteitseis
Doorzicht	≥ 1,8 m
Zuurgraad	6,0 < pH < 8,5
Zuurstofverzadiging	80% ≤ zuurstofverzadiging ≤ 120%
Ammonium	≤ 0,3 mg/l in badwaterbassin
Ammonium	≤ 0,1 mg/l in water dat na een biologische behandeling direct wordt gebruikt om een badwaterbassin mee te vullen
Fytoplankton	≤ 1 mm3/l, ≤ 100 μg/l
Geleidbaarheid	200 ≤ μS/cm ≤ 1000 bij 25 °C
Hardheid totaal	> 1,0 mmol/l
Nitraat	≤ 30 mg/l
Totaal fosfor	≤ 0,02,0 mg/l
Waterstofcarbonaat	> 2 mmol/l
Escheria coli	≤ 100 kve /100 ml
Intestinale enterococcen	≤ 50 kve /100 ml
Legionella	≤ 100 kve /l
Pseudomonas aeruginosa	≤ 10 kve /100 ml

Toelichting artikel 15.34, lid 2, Bal

Voor de waterbehandeling wordt gebruik gemaakt van een helofytenfilter. Een helofytenfilter is een veld van planten waarmee water wordt gefilterd. De planten zorgen voor een goed leefklimaat van bacteriën, die op hun beurt zuurstof inbrengen en afvalstoffen uit het water omzetten in voedingsstoffen. Als gebruik wordt gemaakt van een andere biologische zuiveringsmethode dan een helofytenfilter, kan met een maatwerkvoorschrift van dit artikel worden afgeweken. In dit maatwerkvoorschrift kunnen bijvoorbeeld ook afwijkende of aanvullende kwaliteitseisen worden opgenomen.

Nadere toelichting vanuit IPO-DBZ

Voor de bacteriologische parameters in de tabellen 15.16, 15.34 en 15.53 van het Bal lijken een aantal foutieve normen te zijn weergegeven. De Expertgroep Veilig en Gezond Zwemmen in de nieuwe wetgeving heeft in haar rapport aan de overheid destijds geadviseerd dat die bacteriën niet aangetoond mogen worden in zwemwater. De huidige normstelling is daarmee in tegenspraak. Dat betekent o.a. dat een legionellabesmetting van 100 kve/L is toegestaan.

Voor inwerkingtreding wordt in elk geval in de rij met parameter 'legionella' in de 2e kolom '≤ 100 kolonievormende eenheden/l' vervangen door '< 100 kolonievormende eenheden/l'.