Veelgestelde vragen over overgangsrecht
Een overzicht van de meestgestelde vragen over overgangsrecht bij activiteiten.
Sinds 18 december 2024 geldt voor het intern salderen een nieuw beoordelingskader. Voor intern salderen is sinds 18 december 2024 een vergunning voor natuur nodig. Die vergunningplicht gold voor die datum niet. Dit is het gevolg van een uitspraak van de Raad van State (202201311/1/R2. 18 december 2024, Rendac Son B.V.) (verwijst naar een andere website).
De Raad van State gaat in haar uitspraak ook in op wat de gevolgen hiervan zijn voor de beoordeling van de aanhaakplicht bij nog lopende Wabo-procedures. Zie rechtsoverweging 25 (verwijst naar een andere website).
Natuuractiviteit is wel aangehaakt
In deze situatie heeft een initiatiefnemer bij zijn aanvraag voor een Wabo-omgevingsvergunning ook de Wabo-omgevingsvergunning voor een Natura 2000-activiteit aangevraagd (aangehaakt). Het nieuwe beoordelingskader van de RvS over intern salderen is dan ook daarop van toepassing.
Natuuractiviteit is niet aangehaakt
In deze situatie heeft een initiatiefnemer bij zijn aanvraag voor een Wabo-omgevingsvergunning (altijd van vóór 1-1-2024), de Wabo-omgevingsvergunning voor een Natura 2000-activiteit niet aangevraagd (niet aangehaakt). De rechtspraak zoals die luidde op het moment van indienen van de aanvraag bepaalt of er terecht niet is aangehaakt.
Mogelijkheid 1: volgens de rechtspraak, zoals die luidde op het moment van indienen van de aanvraag, was geen natuurvergunning nodig vanwege het gebruik van intern salderen. In dat geval bestaat er geen verplichting om de Wabo-omgevingsvergunning voor een Natura 2000-activiteit aan te haken bij de aanvraag voor de Wabo-omgevingsvergunning. De Natura 2000-activiteit hoeft niet alsnog (met terugwerkende kracht) aan te haken.Het bevoegd gezag kan de procedure voor de Wabo-omgevingsvergunning voor die gevallen gewoon verder afhandelen. Het bewuste bedrijf moet wel nog een aparte omgevingsvergunning voor de Natura 2000-activiteit aanvragen.
Mogelijkheid 2: volgens de rechtspraak, zoals die luidde op het moment van indienen van de aanvraag, was wel een natuurvergunning nodig. In dat geval was er sprake van een onvolledige aanvraag en moet het bevoegd gezag om aanvulling van de aanvraag verzoeken.
Meer informatie over de uitspraak over intern salderen: Ministeriële Commissie Economie en Natuurherstel | Basis herstellen | Levend Landschap (verwijst naar een andere website).
Aangehaakte natuuraanvraag onder oud recht
Een aangevraagde Wabo-omgevingsvergunning kan deels bestaan uit een aanvraag voor een Natura 2000-activiteit of een flora- en fauna-activiteit. Het gaat om activiteiten waarvoor een natuurtoestemming op grond van de Wet natuurbescherming (Wnb) nodig was (artikelen 2.7, lid 2, 3.1, 3.5 of 3.10, lid 1, Wnb). Een aangehaakte natuuraanvraag is een omgevingsvergunning beperkte milieutoets natuur’ (OBM-natuur) en werd geregeld in het Besluit omgevingsrecht (artikel 2.2aa).
In plaats van aanhaken bij een aanvraag omgevingsvergunning Wabo (aangehaakte natuuraanvraag) kon de initiatiefnemer er ook voor kiezen om een losse Wnb-aanvraag in te dienen. In het geval van een losse Wnb-aanvraag was er geen aangehaakte natuuraanvraag meer.
Procedure
Op Wabo-aanvragen die zijn ingediend voor 1 januari 2024 is het oude recht van toepassing (overgangsrecht in artikel 4.3 Invoeringswet). Het bevoegd gezag kan – als niet duidelijk is of er sprake is van een aangehaakte natuuraanvraag – een verzoek om aanvulling sturen aan de initiatiefnemer. Zo kan het voor bevoegd gezag onduidelijk zijn of er überhaupt een Wnb-natuurtoestemming nodig is. Of is het niet duidelijk of er al een losse Wnb-aanvraag is ingediend (in dat geval vervalt de aanhaking). Het bevoegd gezag kan dan informatie opvragen om die duidelijkheid te krijgen. Reageert initiatiefnemer niet binnen de termijn? Dan kan het bevoegd gezag de aanvraag buiten behandeling laten.
Reageert initiatiefnemer wel binnen de termijn? Dan zijn er meerdere uitkomsten denkbaar:
Te weinig informatie
Bevoegd gezag heeft te weinig informatie om te beoordelen of er een natuurtoestemming nodig is of dat die is aangevraagd. Dan kan het bevoegd gezag de aanvraag buiten behandeling laten.
Voldoende informatie
Bevoegd gezag heeft genoeg informatie om te beoordelen dat er een natuurtoestemming nodig is en er geen losse Wnb-aanvraag is ingediend. Afhandeling van de aanvraag verloopt onder oud recht. Dus een verklaring van geen bedenkingen (vvgb). Zie artikel 6.10a Besluit omgevingsrecht. En dan geldt ook de uitgebreide procedure.
Wnb-aanvraag is alsnog ingediend
Initiatiefnemer geeft aan een losse Wnb-aanvraag te hebben ingediend onder oud recht (dus voor 1-1-2024). Uit jurisprudentie volgt dat het mogelijk is om later alsnog een losse Wnb-aanvraag in te dienen. De eerdere aanhaking vervalt dan. Bevoegd gezag kan de Wabo-aanvraag dan afhandelen voor alleen het Wabo-deel (milieu, bouw, etc.).
Aanvraag omgevingsvergunning Natura 2000-activiteit is ingediend
Initiatiefnemer geeft aan een omgevingsvergunning voor de Natura 2000-activiteit of flora- en fauna-activiteit te hebben aangevraagd op grond van de Omgevingswet (dus vanaf 1-1-2024). De aanhaking vervalt dan niet formeel want er is (onder oud recht, artikel 2.2aa Bor) formeel geen losse Wnb-aanvraag gedaan (dan zou aanhaking wel vervallen). Dan kan het bevoegd gezag de aanvraag buiten behandeling laten.
Een praktische oplossing (maar niet zeker is hoe dit standhoudt bij de rechter) is misschien dat initiatiefnemer aan het bevoegd gezag verzoekt om de aangehaakte natuuraanvraag in te trekken. Er is immers een aanvraag ingediend voor de Natura 2000-activiteit of flora- en fauna-activiteit onder de Omgevingswet. Bevoegd gezag kan na de intrekking van het natuurdeel de Wabo-aanvraag vervolgens afhandelen voor alleen het Wabo-deel (milieu, bouw, etc.).
Op grond van artikel 8.41a (oud) van de Wet milieubeheer moest er bij een aanvraag voor een omgevingsvergunning Wabo een melding Activiteitenbesluit zitten als:
- de aangevraagde activiteit tegelijkertijd meldingsplichtig was op grond van het Activiteitenbesluit en
- nog niet eerder een volledige melding was gedaan.
Wanneer de aanvrager dit niet heeft gedaan, moest het bevoegd gezag hem de gelegenheid geven om de aanvraag aan te vullen. Wanneer er alsnog geen melding binnenkwam, moest het bevoegd gezag de aanvraag buiten behandeling laten.
Omdat het hier gaat om een vereiste voor de afhandeling van een aanvraag om een omgevingsvergunning is op deze procedure, inclusief de in te dienen melding, het oude recht van toepassing. Mits de aanvraag omgevingsvergunning is ingediend vóór 1 januari 2024. Zie artikel 4.3 van de Invoeringswet.
Het feit dat de AIM niet meer in werking is, is geen probleem. De melding Activiteitenbesluit was vormvrij, dus het maakt niet uit hoe de informatie binnenkomt bij het bevoegd gezag.
Het bevoegd gezag handelt een aanvraag van vóór 1 januari 2024 af op grond van het oude recht. Dus op grond van de oude procedure, beoordelingsregels, enzovoort. Het is wel toegestaan om in de vergunningvoorschriften al vooruit te lopen op het nieuwe recht. Dus bijvoorbeeld uit te gaan van de algemene regels van het Bal of het Bbl. Vergunningvoorschriften mogen immers ook uitgaan van een 'toekomstige' situatie. Het is niet toegestaan om een rechtsgrond in het Bal of Bbl te gebruiken. Zoals bijvoorbeeld een maatwerkmogelijkheid.
Artikel 2.7 van de Wabo verplichtte tot het in 1 aanvraag aanvragen van onlosmakelijk verbonden activiteiten.
Bij een aanvraag van vóór 1 januari 2024, waarbij een onlosmakelijk verbonden activiteit ontbreekt, gebeurt het volgende: het bevoegd gezag verzoekt om aanvulling van de aanvraag met de ontbrekende activiteit. Het bevoegd gezag handelt ook de aanvulling af op grond van het oude recht. De aanvulling is immers onderdeel geworden van een vóór 1 januari ingediende aanvraag.
Nee, de vergunning wordt afgehandeld volgens de wetgeving die gold op het moment van het indienen van de aanvraag. Dus volgens het oude recht. Lees meer op Overgangsrecht vergunning.
Is de aanvraag gedaan via het OLO (Omgevingsloket online)? Dan kon de initiatiefnemer deze nog via hetzelfde systeem tot 1 juli 2024 aanvullen. Zie de pagina OLO en AIM zijn gestopt op 1 juli 2024 (verwijst naar een andere website).
Als de melding compleet is, geldt deze als melding Activiteitenbesluit.
Als de melding niet volledig is, kan de initiatiefnemer deze niet via AIM (Activiteiten Internet Module) aanvullen. Hij zal dan voor zijn activiteit via het nieuwe Omgevingsloket een melding moeten indienen die voldoet aan de eisen van het Besluit activiteiten leefomgeving (Bal).
Gegevens waar het Activiteitenbesluit om vraagt, maar het Bal niet, hoeft hij niet meer aan te leveren. Gegevens die hij al eerder heeft aangeleverd (bij de onvolledige melding Activiteitenbesluit) hoeft hij niet nog een keer aan te leveren.
Zie ook:
De milieuvergunning is vanwege het overgangsrecht automatisch een omgevingsvergunning voor een milieubelastende activiteit geworden. Of, als er geen vergunning meer nodig is, een melding onder de Omgevingswet.
Voor het bouwen van het bouwwerk moet een omgevingsvergunning voor de technische bouwactiviteit worden aangevraagd via het nieuwe Omgevingsloket: https://omgevingswet.overheid.nl/home (verwijst naar een andere website). De Omgevingswet is hierop nu van toepassing.
Dit geldt ook als de milieuvergunning nog in procedure is. Deze wordt dan wel afgehandeld volgens oud recht. De technische bouwactiviteit moet volgens het nieuwe recht worden aangevraagd.