Overzicht asbestregelgeving

Inhoud

• Besluit bouwwerken leefomgeving
• Asbestverwijderingsbesluit 2005
• Besluit asbestwegen
• Arbeidsomstandighedenbesluit
• Certificatieschema's voor werken met asbest
• REACH-verordening en Productenbesluit asbest

Besluit bouwwerken leefomgeving

In het Besluit bouwwerken leefomgeving (Bbl) zijn de relevante regels rondom asbest in bouwwerken samengevoegd uit het voormalige Bouwbesluit en het Asbestverwijderingsbesluit.

Uit het Bbl volgt de maximaal toelaatbare concentratie asbestvezels in de binnenlucht en de plicht om de meeste verwijderingswerkzaamheden vooraf te melden bij het bevoegd gezag. Daarnaast is in het Bbl de verplichting neergelegd om een inventarisatierapport te laten opstellen voorafgaand aan de verwijdering.

Als een eigenaar van een gebouw asbest uit een bouwwerk wil (laten) verwijderen, moet hij daar in de meeste gevallen melding van doen bij de gemeente. Daarbij maakt het niet uit hoeveel asbest hij wil verwijderen. In het Bbl staat aangegeven wanneer en onder welke voorwaarden een melding gedaan moet worden. Het asbest moet in de meeste gevallen verwijderd worden door een gecertificeerd asbestverwijderingsbedrijf. Zie de website van Ascert voor een overzicht van gecertificeerde asbestinventarisatie- en asbestverwijderingsbedrijven.

In sommige gevallen mag een particulier de asbestverwijdering zelf uitvoeren. Ook in dat geval moet hij melding doen bij de gemeente.

De hoofdregel is dat ten minste vier weken voor de aanvang van de werkzaamheden de sloopmelding bij het bevoegd gezag gedaan wordt. In een beperkt aantal gevallen, bijvoorbeeld mutatieonderhoud, kan deze termijn verkort worden tot vijf werkdagen. Soms is er geen sloopmelding nodig. De eisen waaraan een sloopmelding moet voldoen staan ook in het Bbl.

Asbestverwijderingsbesluit 2005

Het Asbestverwijderingsbesluit 2005 geeft na de inwerkingtreding van de Omgevingswet de verplichting om een asbestinventarisatierapport te hebben bij de verwijdering van asbest uit objecten en bij het opruimen na incidenten met asbest.

Besluit asbestwegen

Het Besluit asbestwegen geeft aan dat het verboden is een weg, een pad of een erf dat asbest boven een bepaalde concentratie bevat voorhanden te hebben. Het verbod geldt niet als de eigenaar heeft aangetoond dat deze concentratie niet overschreden wordt. Daarnaast geldt het verbod niet als het asbest voor 1 juli 1993 is aangebracht en de weg is afgedekt met asfalt, klinkers of beton.

Arbeidsomstandighedenbesluit

Het Arbeidsomstandighedenbesluit geeft voor asbest met name concrete bepalingen in:

• hoofdstuk 2, afdeling 5 (bouwproces)
• hoofdstuk 4, afdeling 5 (aanvullende voorschriften asbest)
• hoofdstuk 8, afdeling 1 (persoonlijke beschermingsmiddelen)

Het Arbeidsomstandighedenbesluit schrijft onder andere voor dat een bedrijf dat asbest wil verwijderen of wil opruimen, eerst een asbestinventarisatierapport moet laten opstellen door een gecertificeerd inventarisatiebedrijf. Zo'n rapport beschrijft de risicoklasse waarin de werkzaamheden met asbest worden ingedeeld (1, 2 of 2a).

Er zijn enkele specifieke uitzonderingen. Deze staan in het besluit. Werkzaamheden met een laag risico (klasse 1) hoeven niet door een gecertificeerd bedrijf gedaan te worden. Ook een bedrijf met kennis op asbestgebied mag deze werkzaamheden doen.

Het Arbeidsomstandighedenbesluit en vooral de bijbehorende regeling wordt op regelmatige basis gewijzigd. De meest recente informatie is te vinden op het Arboportaal van het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW).

In de Staatscourant van 28 maart 2022 (Stcrt. 2022, 7453-n1) zijn de werkveldspecifieke certificatieschema's voor de procescertificaten Asbestinventarisatie en Asbestverwijdering gepubliceerd.

Certificatieschema's voor werken met asbest

Een van de instrumenten die het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW) inzet om veilige en gezonde arbeidsomstandigheden te bevorderen, is certificatie. Voor bepaalde werkzaamheden met asbest is een wettelijk certificaat verplicht. De bedoeling van het certificaat is, dat de gebruiker een ‘gefundeerd vertrouwen' mag hebben dat aan de te stellen eisen is voldaan.

Certificaten worden aan de certificaathouders verstrekt door certificerings- en keuringsinstellingen (cki's) die daartoe door de minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW) zijn aangewezen. Zij toetsen of het product, het systeem of de deskundige persoon aan criteria voldoen. Certificatie-eisen worden opgesteld door deskundigen van partijen die bij een onderwerp betrokken zijn (verenigd in een Centraal College van Deskundigen (CCvD)). Dit zijn bijvoorbeeld klanten, gebruikers, producenten en certificerende instellingen. Als de eisen voldoen aan de voorwaarden van de overheid, dan worden ze door de minister van SZW vastgesteld en krijgen ze daarmee een wettelijke status.

Ascert (stichting certificatie asbest) is de door de minister van SZW aangewezen beheersstichting in het werkveld asbest. Ascert vervult binnen het werkveld asbest een coördinerende en faciliterende rol voor SZW. Ascert verstrekt zelf geen certificaten. Dit is voorbehouden aan de cki's. Op de site van Ascert zijn de certificatieschema's en een overzicht van gecertificeerde asbestverwijderings- en inventarisatiebedrijven te vinden.

REACH-verordening en Productenbesluit asbest

De REACH Verordening (EG) 1907/2006 is een Europese verordening over de productie van en handel in gevaarlijke stoffen, waaronder asbesthoudende producten of voorwerpen. Het doel van deze verordening is bescherming van de gezondheid van de mens en het milieu.

De verordening bevat een verbod op het maken, het gebruik en het handelen in voorwerpen en mengsels waar asbestvezels opzettelijk aan zijn toegevoegd.

Het verbod geldt niet voor het gebruik van asbesthoudende voorwerpen die al vóór 1 januari 2005 geïnstalleerd en/of in bedrijf waren. Ter bescherming van de volksgezondheid kan in de toekomst het gebruik van asbesthoudende voorwerpen worden ingeperkt, verboden of aan bepaalde voorwaarden gesteld. Als asbesthoudende materialen/voorwerpen aan vervanging toe zijn, dan is het verbod op het gebruik wel van toepassing.

In het Productenbesluit asbest zijn ook regels opgenomen in relatie tot asbesthoudende producten/voorwerpen. Na inwerkingtreding van de REACH is het Productenbesluit asbest overruled door deze hogere Europese wetgeving. Het Productenbesluit asbest is hier nog niet op aangepast. Hier wordt aan gewerkt.