Kennisagenda bodem en ondergrond
Het bodembeleid verandert de komende jaren ingrijpend. Welke kennis, hoe verzamelen, beheren en verspreiden, daarover gaat de kennisagenda bodem en ondergrond.
De kennisagenda bodem en ondergrond agendeert urgente vragen over bodem, ondergrond en de andere elementen van het natuurlijk systeem en bodem in relatie tot landgebruik in relatie tot de grote maatschappelijke opgaven. Grondslag voor de kennisbehoefte vormen de doelen en afspraken in de convenanten 'Convenant Bodemontwikkelingsbeleid en aanpak spoedlocaties 2010-2015' en 'Convenant Bodem en Ondergrond 2016-2020'. De opdracht voor deze kennisagenda komt voort uit deze convenanten. Deze kennisagenda spitst zich dan ook primair toe op de kennisbehoefte van de convenantpartners in relatie tot hun taken, verantwoordelijkheden en bevoegdheden voor bodem en ondergrond. De kennisagenda diende als toetsinstrument binnen het Kennis- en Innovatieprogramma van het Convenant.
Maatschappelijke opgaven
De wereld verandert waardoor de maatschappij voor enorme uitdagingen staat: de maatschappelijke opgaven. Grondstoffen worden schaarser, het klimaat extremer, de bevolkingssamenstelling verandert en de verdeling van voedsel en drinkwater over de wereld wordt schever. Tegelijkertijd wordt de samenleving (zowel nationaal als internationaal) steeds mondiger en betrokken. Het aantal initiatieven waarbij belanghebbenden samen met overheden op zoek gaan naar bijvoorbeeld nieuwe vormen van ruimtegebruik neemt toe.
Dit alles bij elkaar vraagt om een meer integrale benadering van ruimtelijke vraagstukken en een nadrukkelijker beheer van land. Het natuurlijk systeem en duurzaam landmanagement spelen een sleutelrol in de oplossing van een aantal grote maatschappelijke vraagstukken (zoals wereldvoedselveiligheid en aanpassing aan de klimaatverandering).
Bodem en ondergrond maken deel uit van het natuurlijk systeem en zijn daarmee een vast onderdeel van duurzame oplossingen voor de maatschappelijke vraagstukken.
Internationaal
Veel landen hebben vergelijkbare opgaven als Nederland: klimaatverandering, duurzame voedselvoorziening en kwaliteit van de leefomgeving spelen overal. Veel landen maken budgetten vrij voor kennisontwikkeling op het gebied van bodem, ondergrond en grondwater en ook de Europese Commissie stelt budgetten beschikbaar voor gezamenlijk onderzoek van een breed scala aan maatschappelijke opgaven. Door met meerdere partijen samen te werken aan het oplossen van vraagstukken, vanuit een gezamenlijke opgave en een gedeeld doel, kunnen budgetten worden gestapeld, kan efficiënter worden gewerkt en kan daardoor meer worden bereikt met het eigen budget. Bovendien kan worden geleerd van oplossingen die elders zijn ontwikkeld, en wordt beter duidelijk waar u zelf staat: loopt u voorop, of juist achter? Samenwerken in Europa verbreedt uw blikveld en creëert ruimte voor innovatie en creativiteit.
Bij het effectief participeren in Europa, hoort ook mee zorg dragen dat bodemonderwerpen op de Europese kennisagenda en vervolgens in onderzoekprojecten komen. Dit vraagt om meedenken en mee voorbereiden van die agenda. Hiervoor is de internationale dimensie toegevoegd aan de Nederlandse onderzoeksagenda bodem en ondergrond.
Actualisatie
De kennisagenda is gedurende het bodemconvenant (2015-2020) via het Dutch Soil Platform, elke 2 jaar herijkt. Daarnaast wordt er ook gewerkt aan een internationale Kennisagenda (focus op Europese Unie) op het gebied van bodem en ondergrond.