Bodemambities voor drinkwater en proceswater
In Nederland gebruiken we grondwater als drink- of proceswater. Proceswater is grondwater dat nodig is voor de productie van levensmiddelen zoals bier, frisdrank en conserven. Er gelden diverse wetten en regels voor bescherming van grondwaterwingebieden. Provincies kunnen gebieden aanwijzen als grondwaterbeschermingsgebieden. Er zijn instrumenten om overheden te helpen bij hun beleid.
Drink- en proceswater
Twee derde van het Nederlandse drinkwater komt uit een grondwaterbron. Hiervoor moet voldoende aanvoer van grondwater zijn. Het grondwater uit de bodem wordt schoner doordat diverse klei-, zand- en andere aardlagen het water dat in de grond zakt filteren. Ook het bodemleven speelt een rol in het zuiveren van het grondwater. De winning van grondwater is vaak continu en bepaalt de grondwaterstroming in de omgeving. In Nederland beschermen diverse wetten en regels de grondwaterwingebieden.
Kansen
Het is belangrijk dat de gebieden rondom de grondwaterwinningen niet verontreinigd raken met schadelijke stoffen. Een kans is om voldoende vrije ruimte rondom waterwinningen te creëren, zonder bebouwing. Deze ruimten heten ook wel infiltratiegebieden. Deze gebieden zijn goed te combineren met natuurontwikkeling en recreatie. Veel infiltratiegebieden zijn omgeven door fiets- en wandelgebieden. Provincies kunnen kiezen om deze gebieden aan te wijzen als grondwaterbeschermingsgebieden. Hierin mogen geen activiteiten plaatsvinden die een negatief effect hebben op de chemische grondwaterkwaliteit of de bodemopbouw.
Risico's
Te veel grondwater onttrekken kan leiden tot verdroging, verzilting en bodemdaling. Daarnaast hebben bovengrondse activiteiten een grote invloed op de kwaliteit van het grondwater. Vervuiling door vermesting, bestrijdingsmiddelen en het lozen van afval is een risico voor de grondwaterkwaliteit. De grondwaterkwaliteit verandert ook als de bodemsamenstelling en/of de waterhuishouding verandert. Een actueel risico zijn boringen voor warmte-koudeopslag of veranderingen in het peilbeheer van het grondwater. Ook kunnen bodemafdekking en bodemverdichting leiden tot een verandering in de grondwaterkwaliteit.
Relatie met andere thema's
De winning van drink- en proceswater heeft een relatie met de thema's bodemdaling, verzilting, verdroging, ondergronds ruimtegebruik, warmte koude opslag, afdekking, verdichting, verdroging, biodiversiteit, verzilting.
Instrumenten
Links maar meer informatie
- Factsheet winning grondwater (pdf, 870 kB)
- Bronnen voor drinkwater
- Drinkwater (RIVM)
- Proceswater/koelwater
- Waterkwaliteit (Rijksoverheid.nl)