Bodemambities voor verzilting van de bodem
Verzilting betekent het verzouten van de bodem. Hierdoor neemt de kwaliteit van de bodem en het grondwater af. In sommige gevallen is verzilting juist gunstig voor natuurontwikkeling. Er zijn allerlei methoden om verzilting te voorkomen of toe te passen. Diverse instrumenten en richtlijnen helpen overheden hiermee bij hun beleid.
Oorzaken
Verzilting kan gaan over verschillende oplosbare zouten in zowel de ondiepe als de diepe bodem. Door verzilting nemen de grondwaterkwaliteit en de bodemvruchtbaarheid af. Verzilting heeft in Nederland 2 oorzaken, namelijk het oppompen of opkomen (kwellen) van brak grondwater en verdringing van zoet grondwater door brak grondwater. Deze verdringing kan ontstaan in periode van droogte als de hoeveelheid zoet grondwater afneemt.
Kansen
Verzilting kan ook ontstaan door de grondwaterstand in kustgebieden kunstmatig laag te houden. Hierdoor kan zout zeewater via kwel de bodem verzilten. Het verhogen van de grondwaterstand in polders kan dit tegengaan. Een kans is om de verhoging van de grondwaterstand te combineren met natuurontwikkeling. Een andere methode is om ondergrondse waterberging te verbeteren. Hierdoor verdringt het zoete water het zoute water.
Sommige ecosystemen hebben ook baat bij een zoutere leefomgeving. De verzilting kan dan ook bijdragen aan natuurontwikkeling in specifieke omstandigheden. Zout of brak water kan ook gebruikt worden voor bepaalde typen landbouw.
Risico's
Verzilting kan schadelijk zijn voor gewassen en voor ondergrondse werken, zoals leidingen. Zout grondwater is minder geschikt voor de drinkwaterwinning.
Het verhogen van het grondwaterpeil in polders helpt verzilting tegen te gaan, maar kan landbouw of ander ruimtegebruik in een gebied onmogelijk maken. De bodem is dan te nat.
Relatie met andere thema's
Het thema verzilting heeft een relatie met de thema's:
- waterbergend vermogen
- archeologie en cultuurhistorie
- waterbodem
- grondwater
- biodiversiteit
- ondergronds ruimtegebruik
- drink- en proceswater
- bodemafdekking
- verdichting
- verdroging
- bodemdaling.
Instrumenten
Links naar meer informatie
- Risicobenadering verzilting en natuur: Bedreigingen en kansen, Wageningen University
- Kaderrichtlijn Water
- Stroomgebiedbeheerplannen
- Verzilting grondwater, Atlas Natuurlijk Kapitaal