Bodem en grondstoffen

Het natuurlijk systeem is de grootste leverancier van onze grondstoffen. Met een toenemende wereldbevolking, een groeiende middenklasse, en verdergaande verstedelijking groeit de behoefte aan grondstoffen. Dit leidt tot uitputting en schaarste en legt een druk op het natuurlijk systeem en de leefomgeving.

Efficiënt gebruik van grondstoffen

De toenemende schaarste en milieudruk zijn een belangrijke drijfveer achter de circulaire economie en het efficiënt inzetten van grondstoffen. Zowel binnen Europa als binnen Nederland is efficiënt gebruik van grondstoffen een speerpunt van het milieubeleid en zijn verschillende trajecten gestart. De praktische uitvoering vindt vooral regionaal en lokaal plaats.

Grond en sediment die vrijkomen bij werken

In een circulaire economie en bij het efficiënt inzetten van grondstoffen streven we naar hergebruik van grondstoffen en het zodanig toepassen van grondstoffen in producten dat bij het einde van de levensfase geen afvalstoffen overblijven, maar nieuw toepasbare grondstoffen. Grond en sediment dat vrijkomt bij werken (bouw- en baggerwerken, natuurinrichting) werden lange tijd niet gezien als grondstof, maar als afval. In Nederland heeft het grondstromenbeleid (Bbk) dit probleem al verkleind, maar nog steeds worden sediment en grond (te) vaak gezien als kostenpost in plaats van als secundaire bouwstof.

Trends

Zie bij Circulaire economie.

Relatie met andere opgaven

Relatie met andere opgaven
Opgave	Voorbeeld van relatie met grondstoffen
Landbouw en voedsel	In de landbouw worden natuurlijke grondstoffen zoals nitraten en fosfaten gebruikt. Daarnaast concurreert landbouwgrond soms met de winning van grondstoffen.
Landelijk gebied	De meeste winningen van grondstoffen liggen in het landelijk gebied. Daarmee zijn de winningen deels bepalend voor het karakter en het uiterlijk van het landelijk gebied.
Water	Water is een grondstof.
Energie	Conventionele energiebronnen zoals gas, olie en steenkool zijn grondstoffen die uit de bodem en ondergrond worden gewonnen.
Stad	Voor de ruimtelijke ontwikkelingen in de stad zijn grondstoffen nodig. Soms kunnen we de grondstoffen in de stad hergebruiken, zoals ophoogzand, maar vaak zullen we nieuwe grondstoffen aanvoeren.
Mobiliteit en transport	Het transport van grondstoffen legt een flink beslag op de infrastructurele capaciteit Deels vindt dit transport plaats over de weg en het water, maar ook deels door de bodem en ondergrond (in pijpleidingen).

Voorbeelden

BodemVizier

BodemVizier is een zoekinstrument voor bodemprofessionals. Er zijn veel instrumenten te vinden. Evenals veel documentatie rond duurzaam gebruik van de ondergrond, bodem(beheer), klimaatadaptatie, stedelijke (her)ontwikkeling, waterbeheer en gebiedsontwikkeling. Deze zoekmachine geeft voor specifieke situaties (handelingen) bestaande, nuttige informatie.