Andere initiatieven en projecten voor een gezonde bodem

Bodembeheer van de Toekomst

Het programma Bodembeheer van de Toekomst informeert en faciliteert gemeenten (en de omgevingsdiensten die in hun opdracht werken) bij het opnemen van regels over de kwaliteit van bodem, grondwater en ondergrond in hun omgevingsplannen. Deze regels worden vanuit 3 brillen opgesteld: het realiseren van maatschappelijke opgaven, een passende bodemkwaliteit en de filosofie van de Omgevingswet.

Bodemzicht

Bodemzicht ("Climate farmers for life") is een regeneratieve demonstratieboerderij waar klimaatboeren werken. Regeneratieve landbouw laat een levende bodem groeien, vangt CO₂ af, vermeerdert de biodiversiteit en maakt winst. Bodemzicht werkt aan een grondige kanteling van perspectief in de Nederlandse landbouw: van verstrekkende, uitputtende monoculturen naar gegronde, veerkrachtige boerenbedrijven.

COMMONLAND

COMMONLAND is een organisatie met als doel om samen met internationale bedrijven en investeerders gedegradeerde landschappen weer groen, leefbaar en gezond te maken. Hiervoor zet men in op 4 returns: return of investment, return of natural capital, return of social capital en return of inspiration.

Een voorbeeld hoe dit principe inzetbaar is in Nederland, is het regenereren van groene woestijnen in Nederland. Door intensivering van landbouwactiviteiten en systematische ontwatering veranderde de westelijke veenweiden van Nederland in 'groene woestijnen'. Hier neemt de biodiversiteit af en hebben boeren moeite om in hun levensonderhoud te voorzien. Sinds 2016 werkt 1 project vanuit de 4 principes tegelijkertijd aan herstel van het typisch Nederlandse veenweidelandschap. Bij het project hoort ook het herstel van een duurzaam inkomen van de boeren in dit gebied. Het uiteindelijke doel is een gezond en veerkrachtig landschap waarin landbouw, natuur en mensen met elkaar in evenwicht zijn.

Green deal voedselbossen

Het voedselbos is een productiesysteem waarbij de voordelen van het natuurlijk bos samengaan met voedselproductie en biodiversiteit. De Green Deal Voedselbossen is een unieke samenwerking tussen overheden, onderzoek en ondernemers.

Samen zetten overheden, beleidsmakers, koplopers en faciliterende partijen zich in om het areaal voedselbossen te vergroten. Zij werken intensief samen om ruimte in wet- en regelgeving te organiseren, onderzoek te doen, kennis uit te wisselen en die te delen met belangstellenden in de samenleving. De Green Deal liep tot eind 2021.

Op de website van de Green Deal Voedselbossen is veel interessant materiaal te vinden zoals publicaties, filmpjes en voorbeelden. Bijzonder is de film Bos, bodem en biodiversiteit – de voordelen van het voedselbos. Deze film legt de voordelen van een voedselbos uit door de bodem op de Utrechtse Heuvelrug te bekijken.

Land stewardship

Bij land stewardship maakt u samen afspraken om land duurzaam te gebruiken en te beheren. Meerdere partijen nemen samen de verantwoordelijkheid voor duurzaam landbeheer en bodembeheer. Land stewardship stimuleert circulair gebruik van land en bodem en creëert zogenoemde meervoudige en publieke waarden.

Een voorbeeld is de transformatie van een gesloten industriële stortplaats tot uniek natuur- en recreatiegebied. Met gezamenlijke afspraken over het beheer van het stortmateriaal en de isolerende maatregelen (verantwoordelijkheid van degene die heeft gestort) en het beheer van het natuurgebied op de stortplaats (verantwoordelijkheid van de natuurbeheerder) ontstaat meerwaarde. Zo is de stortplaats geen lelijke puist in het landschap meer, maar een uniek natuurgebied dat waarde heeft voor mens en dier.

Meer over land stewardship:

• Land Stewardship: tegelijkertijd investeren in het natuurlijk, sociaal en economisch kapitaal
• Workshop Land Stewardship and Circular use of soil and land

Nationaal Bodemtraineeship

Het Nationaal Bodemtraineeship is een programma om pas afgestudeerde hbo'ers en wo'ers een unieke en aantrekkelijke carrièrestart in bodem en ondergrond te geven. Het programma daagt jonge professionals uit om met een frisse blik naar de bodem te kijken. De jonge professionals vormen samen een nieuw, jong netwerk, dat een stem aan de bodem geeft.

Onder het maaiveld

Onder het Maaiveld is een driejarig programma van IUCN NL, De Vlinderstichting, NIOO-KNAW en het Centrum voor Bodemecologie. Samen met andere organisaties werkt men aan een structurele verandering in de omgang met onze waardevolle bodem. Het doel is herstel van het bodemleven in Nederland, als basis voor een gezonde natuur en een gezonde maatschappij.

Samen de diepte in

Samen de diepte in is een project van het kennisprogramma van het uitvoeringsconvenant Bodem & Ondergrond. Dit project onderzoekt de nieuwe en hernieuwde rollen binnen het domein bodem en ondergrond onder de Omgevingswet. Het project activeert lokale overheden om bodem en ondergrond in de beleidsplannen voor de Omgevingswet een plaats te geven.

Ondergrond InZicht

Het doel van het programma Ondergrond InZicht van Samen de diepte in is om het gebruik van visualisaties van de ondergrond te bevorderen. Deze visualisaties  ondersteunen beleidsmakers en ontwikkelaars om de ondergrond beter mee te nemen in ruimtelijke plannen en beleidstrajecten.

Stadsgenese

Een stadsgenese is een 3D-verbeelding van de relatie van een locatie met het natuurlijke systeem en van de ingrepen van de mens daarin door de eeuwen heen. Het gaat over de ingrepen in het bodem- en watersysteem en de relatie met natuur en landschap. Stadsgenese geeft inzicht in de oorspronkelijke landschapsopbouw en toont de effecten van menselijk ingrijpen op het functioneren van dit landschap. Zo is het een gids voor maatregelen tot klimaatadaptatie en stedelijke ontwikkeling.