Onderaards
Hoog tijd dat er eens naar hem geluisterd wordt, aldus de bodem. In de podcast Onderaards neemt de grond onder uw voeten zélf het woord. Hij neemt u mee op een reis door ondergronds Nederland naar plekken waar u nog nooit geweest bent. In Onderaards hoort u de mooiste verhalen van onder de bodem en leert u Nederland én de Nederlander bekijken vanuit een heel ander perspectief dan u gewend bent.
Podcast over wat zich onder de grond afspeelt
Niets zo vanzelfsprekend als de grond onder onze voeten. We doen er van alles mee: we bouwen er huizen op, telen er aardappels en groente, we leggen er rioleringsbuizen in, pompen er water uit, we wandelen en fietsen. En we staan er niet bij stil.
Maar wat als de bodem een stem zou krijgen?
De inventieve mens bedenkt al eeuwenlang overal een oplossing voor: we maken droog wat nat is, we laten leven groeien waar het onvruchtbaar was. De bodem is de stille kracht die alles rustig over zich heen laat komen - totdat hij begint tegen te sputteren. Want de ‘oplossingen’ blijken hem te vervuilen, uit te drogen, te verarmen, verzuren en verzilten. Hoog tijd om de stille kracht het woord te geven en te onderzoeken hoe het beter kan.
De bodem is de stille kracht – totdat hij begint tegen te sputteren
Onderaards wordt gepresenteerd door acteur en theatermaker Thabi Mooi. In haar theaterwerk combineert zij altijd fictieve elementen met de werkelijkheid om een zo krachtig mogelijk verhaal te maken.
In iedere aflevering daalt Thabi als reisleider af in een ander bodemtype en laat de luisteraar kennismaken met de verschillende bodemkarakters: met het swingende veen is altijd wat te beleven; zand is misschien wat saai, maar wél stevig; klei is overal voor in, maar soms wat stug. De reis van Thabi en de verhalen van de bodem zelf worden afgewisseld met reportages. Daarin komt de mens aan het woord. De luisteraar leert daarin doorzetters kennen die een wanhopige strijd voeren met de aarde, maar ook geniale uitvinders en mensen die de aarde als geen ander kennen. De reportages illustreren hoe de mens wordt gevormd door de bodem - en andersom.
Onderaards leert de luisteraar: zonder bodem geen bestaan. Als ieder bodemtype wordt gebruikt op de manier die past bij zijn 'karakter', valt er een hoop winst te behalen.
Waar te krijgen
Vanaf 12 mei 2021 is de podcast gratis te beluisteren in alle podcastkanalen, zoals Apple Podcasts, Spotify en Stitcher. De podcast bestaat uit 3 afleveringen.
Shownotes
Aflevering 1: Scheuren (12 mei 2021)
Opeens zat hij daar. Een dikke vette scheur in de muur van Thabi's slaapkamer. Even schudt de wereld op haar grondvesten. Wat als blijkt dat u helemaal geen vaste grond onder de voeten heeft?
Nederland zakt. En hard ook! Soms met centimeters per jaar. Dat blijft niet zonder gevolgen. Pieter en Ellen, die in een prachtige boerderij wonen, weten 1 ding zeker: 'Heel hard naar buiten rennen als je gekraak hoort'. Behalve met Pieter en Ellen maakt u in deze aflevering kennis met Veen, een swingend type dat van dansen houdt, maar de laatste jaren steeds meer van zijn jeugd verliest. En dan is er nog rasoptimist en filosoof Bart Crouwers. Van boeren had hij weinig verstand, maar hij besloot toch een cranberryboerderij te beginnen bovenop het veen.
Shownotes:
- Wilt u meer weten over verzakkende huizen en checken of uw huis risico loopt? Ga naar de website van Kennis Centrum Aanpak Funderingsproblematiek
- Onderzoeksjournalistiek programma Pointer besteedde een heel dossier aan de verzakkingen in Nederland, Heel Holland Zakt
- Lees meer over veenlandschap
- Meer informatie over Bart Crouwers en zijn Cranberry Company
- Meer over bodemdaling en slappe bodems
Aflevering 2 De wereld volgens Worm (25 mei 2021)
Jeroen Onrust wilde ontdekkingsreiziger worden, maar het meeste op aarde bleek al ontdekt. Daarom richtte hij zijn blik naar beneden, en vond de onbekende wereld van de worm. Wie wist bijvoorbeeld dat wormen te midden van levensgevaar uren de tijd nemen voor seks? In deze aflevering raakt Thabi in de ban van schimmels die bomen helpen communiceren met elkaar en krijgt Zand het woord. Haar vrijgevochten karakter botst nogal eens met de mens. Aardappelboer Jacob wilde zijn zandgrond juist wat beter behandelen, en bedacht daarom een bijzonder frietje.
Shownotes:
- Het boek waarin Thabi las over de reuzenschimmel is Entangled Life, van Merlin Sheldrake (in het Nederlands vertaald als Verweven Leven). Lees het interview in Trouw met Sheldrake over zijn boek.
- Nog meer te weten komen over schimmels? Bekijk de documentaire Fantastic Funghi.
- Bekijk de TED Talk How trees talk to each other van hoogleraar ecologie Suzanne Simmard, die dertig jaar onderzoek deed in Canadese bossen.
- Op zoek naar meer weetjes over bodemdieren? Bezoek de site van het Nederlands Instituut voor Ecologie
- Frietje Precies proeven?
- Bezoek het wereldbodemmuseum in Wageningen
Aflevering 3 Drukte in de diepte (8 juni 2021)
Wat we lelijk vinden of waar we niet aan willen denken, stoppen we graag onder de grond. Kabels bijvoorbeeld, of de dood. Maar wat u niet ziet, is er nog wel. In deze aflevering stuit Thabi op kabelspaghetti en leidingendrukte in haar straat en heeft De Rotterdamse landschapsarchitect Onnie Tjia de grootste moeite om nog een plekje te vinden voor een rijtje bomen in Rotterdam. Het blijkt chaos in de ondergrond. Verder spreken we de grond onder de Zuidas, die nogal veel een plekje moet geven en Bob Hendrikx die een doodskist van schimmels bedacht, die leven teruggeeft aan de bodem.
Shownotes:
- De gemeente Rotterdam heeft een e-book (momenteel niet beschikbaar wegens een licentieprobleem) gewijd aan de ondergrond van de stad. Over vuil water, onontplofte oorlogsresten en andere mysteries in de Rotterdamse bodem.
- Wie was die Francesco Datini, waar Thabi het over heeft? Check het bij wiki of lees een oud artikel in dagblad Trouw over hem.
- Lees het boek Rusteloosheid van filosoof Ignaas Devisch.
- Meer over de schimmeldoodskisten van Bob Hendrikx (Loop Living Cocoon) vindt u op de website duurzaamheid.nl.
Uw bijdrage
Wilt u bijdragen aan de ontwikkeling van een volgende podcastaflevering en ook uw bodem een stem geven? Neem dan contact op met:
- Margot de Cleen, e-mail margot.de.cleen@rws.nl
- Co Molenaar, e-mail co.molenaar@rws.nl
- Sverre van Klaveren, e-mail sklaveren@uvw.nl