Bodeminformatiesysteem
In een bodeminformatiesysteem (BIS) wordt de bodeminformatie uit uitgevoerde onderzoeken geregistreerd. De geregistreerde bodeminformatie bestaat uit locatie-specifieke historische gegevens, beschikbare (bodem)onderzoeken, landelijke inventarisaties en beschikkingen in het kader van de voormalige Wet bodembescherming.
Registreren van bodeminformatie
Per jaar zijn er ongeveer 20.000-30.000 bodemonderzoeken waaruit nieuwe bodeminformatie komt, die moet worden beheerd (zie de rapportage Business case hergebruik bodeminformatie). Het betreft voornamelijk informatie over de huidige bodemkwaliteit en bodemopbouw op een specifieke locatie. Overheidsinstellingen (provincies, gemeenten en omgevingsdiensten) gebruiken aparte BIS'en voor de registratie van bodeminformatie. Een werknemer kan gegevens invoeren, veranderen en opvragen in de BIS. De gegevens van de BIS kunnen zowel digitaal opgeslagen zijn in een database als in een papieren archief.
Richtlijn INSPIRE
Het is belangrijk dat deze bodeminformatie beschikbaar is. Het borgen en daarmee beschermen van de bodemkwaliteit in projecten kan namelijk alleen met de juiste bodeminformatie. Daarom is in 2007 de Europese Richtlijn INSPIRE opgezet die streeft naar wet- en regelgeving voor een (internationale) data-infrastructuur, zie Beleidsblad Bodeminformatie. In 2009 is deze richtlijn vertaald naar Nederlandse wet- en regelgeving. Dit zijn de Wet Basisregistratie Ondergrond en Wet uitvoering verdrag van Aarhus. Deze wetten stellen dat bodeminformatie toegankelijk moet zijn voor iedereen.
Bij bodemverontreinigingen kunnen er ook beperkingen opgelegd worden in gebruik van de locatie of een verplichting tot het (laten) treffen van maatregelen. Dit zijn publiekrechtelijke beperkingen die voortvloeien uit een beschikking in het kader van de Wet bodembescherming. De Wet kenbaarheid publiekrechtelijke beperkingen onroerende zaken (Wkpb) heeft tot doel om deze publiekrechtelijke beperkingen beter bekend te maken.
Gegevensuitwisseling
Om de bodeminformatie uit een BIS algemeen toegankelijk te maken vindt er gegevensuitwisseling plaats van BIS'en uit digitale databases naar een landelijke database (zie ook onderstaand figuur). De landelijke database levert informatie aan diverse te gebruiken Beheer bodem-producten. De database levert niet alleen data aan het Bodemloket, maar ook aan andere online viewers zoals AtlasLeefomgeving.nl en de WKO-bodemenergietool (WKO-tool). De Atlas Leefomgeving en de WKO-tool gebruiken de bodeminformatie om thematische kaarten te maken. Deze kaarten geven een algemeen overzicht van de bodemkwaliteit, maar zijn vaak te grof om de bodemkwaliteit op lokale schaal te bepalen.
Uitgeschreven tekst figuur gegevensuitwisseling
Onderin de figuur staan 6 bodeminformatiesystemen (BIS'en). Van links naar rechts zijn de eerste 3:
- BIS Gemeente x Wbb bevoegd gezag
- BIS Provincie y
- BIS Provincie z
Deze 3 systemen hebben elk hun eigen lokale database.
De volgende 3 systemen zijn van links naar rechts:
- BIS Gemeente a
- BIS Gemeente b Wbb bevoegd gezag
- BIS Provincie b
Deze 3 systemen maken gezamenlijk gebruik van een centrale cloud-database.
Bovenin de figuur staat de landelijke database. Tussen de landelijke database en de databases onderin vindt gegevensuitwisseling plaats. Dat gebeurt op verschillende manieren, weergegeven met pijlen. De databases van Gemeente x en Provincie y gebruiken periodieke handmatige uitwisseling. De database van Provincie z gebruikt een centrale uitwisselservice. De cloud-database maakt ook gebruik van de centrale uitwisselservice.
Zowel de periodieke handmatige uitwisseling als de centrale uitwisselservice (testfase) communiceren met de landelijke database. De landelijke database is te bekijken via een algemeen toegankelijke viewer (=Bodemloket).
Beheer van bodeminformatie
De decentrale overheden zijn verantwoordelijk voor hun eigen lokale datasets en voor de uitwisseling van de gegevens naar de landelijke database. De overheid beheert en controleert de landelijke database en Bodemloket volgens het SIKB-protocol. De afdeling Bodem en ondergrond (voorheen Bodem+) van Rijkswaterstaat ondersteunt de overheid in de uitvoering hiervan.