Bescherming diepe grondwater

Op locaties waar veel ruimtelijke ontwikkelingen plaatsvinden, bestaat ook het risico op het doorboren van afdichtende lagen in de ondergrond. Via een gebiedsgerichte aanpak kan duidelijkheid geboden worden over de randvoorwaarden voor ondergrondse activiteiten. Dit zal stagnatie verminderen en besparen op projectkosten.

Beschrijving

Op locaties waar veel ruimtelijke ontwikkelingen plaatsvinden, bestaat ook het risico op het doorboren van afdichtende lagen in de ondergrond. Het is niet ondenkbaar dat bij nieuwbouw aan maaiveld ook sprake zal zijn van boringen voor de aanleg van funderingen, kabels en leidingen, bodemwarmtewisselaars, koude-warmteopslagsystemen en wellicht ook diepinfiltratieputten voor afvoer van regenwaterpieken. Door deze activiteiten kunnen beschermende kleilagen lek raken wat de kans op vermenging van ondiep en diep grondwater verhoogt. Via deze kortsluitroutes kan eventuele aanwezige verontreiniging versneld naar diepere pakketten verspreiden.

Dieper gelegen schone grondwatervoorraden kunnen honderden tot duizenden jaren oud zijn en vormen een steeds schaarser wordende bron voor de proces- en drinkwaterwinning. Voor bestaande drinkwaterwinningen is e.e.a. reeds geregeld door instelling van boringvrije zones. Maar ook daarbuiten is het waardevol om vóór uitvoering van ruimtelijke plannen te beoordelen in hoeverre er een risico bestaat op verticale kortsluitstromen in de ondergrond en de relatie met aanwezige grondwaterverontreiniging in het gebied. Het gaat immers ook om toekomstige voorraden schoon grondwater. De analyse kan aanleiding zijn om te kiezen voor andere technische oplossingen of het uitvoeren van plannen op mindere risicovolle locaties. Ook kunnen voorwaarden opgenomen worden in bestemmingsplannen of masterplannen.

Push, pull of beide?

Diepere schone grondwaterlagen zijn een te beschermen object en verspreiding van verontreiniging moet in het kader van Wbb worden tegengegaan. In het kader van een gebiedsgerichte benadering zal hierop een beoordeling plaats moeten vinden.

Via een gebiedsgerichte aanpak kan duidelijkheid geboden worden over de randvoorwaarden voor ondergrondse activiteiten. Dit zal stagnatie verminderen en besparen op projectkosten.

Investeren in het behoud van een voorraad schoon grondwater betekent dat toekomstige generaties hier ook gebruik van kunnen maken. Schoon en kwalitatief hoogwaardig grondwater kan een extra vestigingsfactor vormen voor water gebruikende bedrijfstakken.

Belanghebbenden

Gemeente

Kan een rol hebben als projectontwikkelaar en
Als bevoegd gezag Wet Bodembescherming.
Is bevoegd gezag voor gesloten bodemenergiesystemen die tot behoorlijke diepte kunnen reiken. Ook vanuit
Duurzaamheidsambities en
Economische belangen (strategisch behoud grondwatervoorraden) is het goed om hier als gemeente een visie over te hebben.

Projectontwikkelaars

Hebben belang bij een efficiënte aanleg van hun projecten en duidelijkheid rond regels.

Provincie

Is bevoegd gezag vanuit de Waterwet en stelt het provinciale grondwaterbeleid op, waaronder de bescherming van schone grondwatervoorraden en de bepaling van boringvrije zones.
Kan bevoegd gezag Wet bodembescherming zijn en is zij bevoegd gezag voor open bodemenergiesystemen (WKO).

Drinkwaterbedrijven

Zien hun belang beschermd via boringsvrije zones (vastgesteld door de provincies), maar zullen vanuit strategische belangen ook graag mee willen praten over bodembescherming elders. Ook industriële onttrekkers kunnen een groot belang hebben bij bescherming van grondwatervoorraden.

Rijk

Stelt de Structuurvisie Ondergrond op waarin onder andere beoordeeld wordt in hoeverre activiteiten in de diepere ondergrond gevolgen kan hebben voor grondwatervoorraden en of extra bescherming wenselijk is.

Samenhang met andere factsheets

Publicaties

Websites

Praktijkvoorbeelden

Zwolle heeft in haar visie op de ondergrond expliciet rekening gehouden met de aanwezigheid van watervoerende lagen met kwalitatief hoogwaardig grondwater.

Figuren

heipalen

Bron: www.boor-heipalen.nl