Tuinbouw- en kassengebied

Tuinbouw kan grote invloed hebben op de waterhuishouding in een gebied. Bij het inrichten van gebiedsgericht grondwaterbeheer is het dus noodzakelijk om ook rekening te houden met de belangen van (kas)tuinbouwgebieden en ze te betrekken bij de invulling van gebiedsgericht grondwaterbeheer.

Beschrijving

Tuinbouw kan grote invloed hebben op de waterhuishouding in een gebied. Wanneer veel regenwater in een groter aaneengesloten gebied wordt opgevangen is de natuurlijke infiltratie van regenwater naar de bodem veel minder. Dit kan leiden tot grondwaterstandsdaling en verzilting. Tegelijkertijd is er vaak behoefte aan extra gietwater en/of een gewenst grondwaterregime en bestaat er behoefte om het waterpeil hier op af te stemmen. De bodem kan via wateronttrekkingen en ondergrondse wateropslag hier aan bijdragen maar dit zal invloed hebben op het ondergrondse ruimtegebruik. Eventuele verontreiniging die in het grondwater aanwezig is kan botsen met andere gebruiksvormen van de ondergrond.

Met name voor kastuinbouw is energie (warmte) een belangrijke productiefactor en bestaat de kans dat geothermie of warmte-koudeopslag al aanwezig zijn of dat er plannen voor zijn. Bij het inrichten van gebiedsgericht grondwaterbeheer is het dus noodzakelijk om ook rekening te houden met de belangen van (kas)tuinbouwgebieden en ze te betrekken bij de invulling van gebiedsgericht grondwaterbeheer.

Push, pull of beide?

Push

Onacceptabele blootstellingsrisico's door contact met verontreinigd grondwater moet op grond van de Wbb voorkomen worden. Daarnaast kunnen ook richtlijnen vanuit de Waterwet en Kaderrichtlijn Water van toepassing zijn en om kwaliteitsverbetering vragen.

Pull

(Kas)tuinbouw kan een belangrijke economische regionale factor zijn. Door een gebiedsgerichte benadering kunnen bedreigingen en gebruiksbeperkingen als gevolg van verontreinigingen voor deze bedrijfstak beheerst worden. Er liggen kansen om waterkwantiteitsbeheer te koppelen aan energiebesparing en waterkwaliteitsverbetering.

Belanghebbenden

Land- en tuinbouwbedrijven

Land -en tuinbouwbedrijven hebben belang zijn gebaat bij zo min mogelijk hinder en risico's voor de bedrijfsvoering als gevolg van aanwezige verontreinigingen.
Hebben belang bij een veilig en duurzaam gebruik van (grond)water en bodemenergie.

Gemeente

Grotere gemeenten zijn veelal zelfstandig bevoegd gezag in het kader van de Wet bodembescherming.
Heeft een rol als behartiger van de belangen van de lokale economie 3. Kan door stimulering van gebruik van duurzame energie voor kastuinbouw ook werken aan de eigen duurzaamheidsdoelstellingen.

Provincie

Is in veel gevallen bevoegd gezag in het kader van de Wet bodembescherming.
Is bevoegd gezag voor grotere onttrekkingen op grond van de Waterwet.
Stelt het (grond)waterbeleid op en hebben een rol bij de implementatie van de Kader richtlijn water.
Kan uitvoering geven aan programma's ter stimulering/transformatie van de regionale economie en duurzaamheid.

Waterschap

Heeft op basis van de Waterwet een uitvoerende taak ten aanzien van regionaal operationeel waterbeheer (kwantiteit en kwaliteit), met name wanneer ook sprake is van landelijk gebied.
Bevoegd gezag voor vergunningen voor onttrekkingen (voor bijvoorbeeld gietwater) tot maximaal 150.000 m³ per jaar.

Samenhang met andere factsheets

Publicaties

Websites

Praktijkvoorbeelden

Lieshout: Hier werken de boeren- en tuindersorganisatie ZLTO, Bavaria, het waterschap en de lokale boeren samen om watergebruik te beheersen in verband met droogteschade en een betere waterkwaliteit. Blz 13 van Cahier gebiedsgericht grondwaterbeheer (SKB, juni 2014).
Locatie Nieuw Prinsenland: hier is onderzocht of ondergrondse opslag van gietwater kansrijk is.