Kwaliteitseisen grootschalige toepassing grond of baggerspecie

Voorwaarden grootschalig toepassen

In afwijking van de algemene kwaliteitseisen voor het toepassen van grond of baggerspecie op de landbodem of in oppervlaktewater, kan de initiatiefnemer grond of baggerspecie ook toepassen volgens het toetsingskader voor grootschalig toepassen. De voorwaarden hiervoor staan in artikel 4.1274 van het Bal en hieronder.

De initiatiefnemer moet bij de melding voor het toepassen aangeven dat sprake is van grootschalig toepassen en dat hij voldoet aan de voorwaarden uit artikel 4.1274 Bal. Er is vooraf een keuze nodig welk toetsingskader te gebruiken: de algemene kwaliteitseisen of de kwaliteitseisen voor grootschalig toepassen. Combineren van de eisen is niet mogelijk.

Voor grootschalig toepassen geldt in ieder geval dat minimaal 5.000 m³ grond of baggerspecie in de toepassing gaat. Verder gelden eisen aan de laagdikte en de toegestane functionele toepassingen:

• laagdikte van minimaal 0,5 m: dit kan alleen voor het aanleggen van een weg of spoorweg
• laagdikte van minimaal 2 m voor de volgende toegestane functionele toepassingen:
  • aanleggen van een bouwwerk of dijk
  • herinrichtingen van (voormalige) winplaatsen voor delfstoffen (met uitzondering van (voormalige) winplaatsen in oppervlaktewaterlichamen) voor het maken van bedrijventerreinen, woningbouwlocaties, landbouwgronden, natuurgronden, tuinen of recreatieterreinen. Of voor het stabiliseren van wanden
  • voorzieningen in oppervlaktewaterlichamen, met uitzondering van diepe plassen, voor:
    • voorkomen of beperken van overstromingen of wateroverlast
    • bevorderen van de natuurwaarde of recreatieve waarde daarvan
    • bevorderen van de doorvaart van de scheepvaart
    • herstellen of verbeteren van de ligging, vorm, afmeting en constructie van een waterstaatswerk

Eerdere grootschalige toepassingen

De afwijkende kwaliteitseisen uit artikel 4.1274 van het Bal gelden ook voor toepassingen voor het in stand houden, herstellen, veranderen of uitbreiden van een eerder gerealiseerde grootschalige toepassing onder eerdere regelgeving (Besluit bodemkwaliteit). Dit geldt als er sprake was van:

• toepassen in een oppervlaktewaterlichaam na 1 januari 2008 en voor inwerkingtreding van de Omgevingswet
• toepassen op of in de landbodem na 1 juli 2008 en voor inwerkingtreding van de Omgevingswet

Dit geldt ook als de nieuwe toepassing (de uitbreiding) afzonderlijk niet voldoet aan de vereisten van minimaal 5.000 m³ en de eisen aan laagdikten van 0,5 en 2 meter. Het gaat erom dat het werk op het moment van toepassing wel voldeed aan de eisen voor grootschalig toepassen uit artikel 63 van het Besluit bodemkwaliteit (oud). Of van artikel 4.1274 van het Bal (na inwerkingtreding Omgevingswet).

Kwaliteitseisen kern van de grootschalige toepassing

Als is voldaan aan de voorwaarden voor grootschalige toepassing, zijn gelden de volgende kwaliteitseisen voor de toe te passen grond of baggerspecie:

• kwaliteit emissiearme grond of de kwaliteit emissiearme baggerspecie. De kwaliteit van de grond of baggerspecie voldoet als de aangetoonde concentratie van verontreinigende stoffen voldoet aan de emissietoetswaarde. Als dit niet zo is, is bepalen van de emissie (voor de betreffende stof) nodig. Dit gebeurt door een kolomproef die de mate van uitloging van verontreinigende stoffen uit de grond of baggerspecie bepaalt. Het analyseresultaat moet dan voldoen aan de emissiewaarden. De emissietoetswaarden en emissiewaarden staan in tabel 3a van bijlage B van de Regeling bodemkwaliteit 2022.
• en daarnaast een van de volgende algemene kwaliteitseisen:
  • kwaliteitsklasse industrie: bij op of in de landbodem grootschalig toepassen van grond
  • kwaliteitsklasse industrie: bij in een oppervlaktewaterlichaam grootschalig toepassen van grond
  • kwaliteitsklasse industrie: bij op of in de landbodem grootschalig toepassen van baggerspecie (voor minerale olie geldt dat toepassing is toegestaan tot een gehalte van 2000 mg/kg)
  • kwaliteitsklasse matig verontreinigd: bij grootschalig toepassen van baggerspecie in een oppervlaktewaterlichaam.

Deze algemene kwaliteitseisen staan in de tabellen 1 en 2 van bijlage B van de Regeling bodemkwaliteit 2022.

De initiatiefnemer moet de kwaliteit van de grond of baggerspecie aantonen via een milieuverklaring bodemkwaliteit Klik hier voor uitleg over dit begrip (opent in popup).

Eisen afdeklaag grootschalige toepassingen

Afdeklaag bij wegen en spoorwegen

Op de kern van een grootschalige toepassing moet een afdeklaag komen. Op wegen en spoorwegen die als grootschalige toepassing zijn gerealiseerd, moet een aaneengesloten laag bouwstoffen komen. De afdeklaag houdt de initiatiefnemer in stand.

De bermen en taluds naast de verharding van een als grootschalige toepassing aangelegde weg of de spoorweg hoeven geen afdeklaag te krijgen. Bermen en taluds raken door afspoeling van verontreinigingen op de weg langzaam verontreinigd. Daarom is het niet zinvol een afdeklaag aan te brengen van een schonere kwaliteit dan de kwaliteit 'industrie'. In bermen en taluds mag de initiatiefnemer grond of baggerspecie toepassen van de kwaliteitsklasse industrie. Dit geldt tot de dichtstbij gelegen fysieke afscheiding, met een maximale afstand van 10 meter vanaf de rand van de verharding v.man de weg, of van het ballastbed van de spoorweg. Deze uitzondering voor de bermen en taluds gelden ook voor gemeentelijke wegen.

Afdeklaag bij andere toepassingen dan wegen of spoorwegen

Op de grond of baggerspecie die grootschalig is toegepast (de kern van de toepassing), legt de initiatiefnemer een afdeklaag aan. Hiervoor zijn er 2 mogelijkheden om af te dekken:

1. aaneengesloten laag bouwstoffen
2. laag grond of baggerspecie met een dikte van minimaal 0,5 m. De kwaliteit moet aan een van onderstaande eisen voldoen:
   • bij toepassing op landbodem: de kwaliteit die volgt uit het toetsingskader voor het toepassen van grond of baggerspecie op de landbodem (artikel 4.1272 van het Bal)
   • bij toepassing in een oppervlaktewaterlichaam: met dezelfde kwaliteit als de aangrenzende waterbodem. Behalve als het oppervlaktewaterlichaam tot landbodem wordt ontwikkeld, want dan gelden de eisen voor de landbodem.

De initiatiefnemer is verplicht om de afdeklaag in stand te houden.

Territoriale zee of exclusieve economische zone

Het toepassen van grond of baggerspecie volgens de voorwaarden en kwaliteitseisen voor grootschalig toepassen mag niet in de territoriale zee en de exclusieve economische zone. Deze beperking vloeit voort uit afspraken die gemaakt zijn in het London Protocol.

Maatwerk grootschalig toepassen

In tegenstelling tot het Besluit bodemkwaliteit is het onder het Bal mogelijk om afwijkende kwaliteitseisen te stellen aan grootschalige toepassingen. Dit kan via een maatwerkregel Klik hier voor uitleg over dit begrip (opent in popup) of maatwerkvoorschrift Klik hier voor uitleg over dit begrip (opent in popup). De verwachting is dat de bevoegde overheden hier terughoudend mee zullen zijn. In artikel 4.1275 van het Bal staan de voorwaarden voor maatwerk. Soepelere eisen zijn alleen mogelijk als de toe te passen grond of baggerspecie afkomstig is uit hetzelfde bodembeheergebied Klik hier voor uitleg over dit begrip (opent in popup) als waar die weer wordt toegepast. De gemeente of het waterschap moet het bodembeheergebied aanwijzen in het omgevingsplan of de waterschapsverordening. Dit volgt uit een instructieregel uit het Bkl. Op deze manier zal de bodemkwaliteit in dat beheergebied niet verslechteren. Dit heet ook wel: 'stand still'.

Voor maatwerk voor het grootschalig toepassen van sterk verontreinigde grond of baggerspecie gelden de volgende regels voor de grond of baggerspecie:

• toe te passen grond en baggerspecie zijn afkomstig uit het beheergebied waar ze worden toegepast
• de gemeente of het waterschap hebben dit bodembeheergebied vastgelegd in het omgevingsplan of de waterschapsverordening
• de verontreiniging waarop het maatwerk betrekking heeft betreft een diffuse verontreiniging
• toepassen vindt plaats op een locatie waar de bodem diffuus is verontreinigd met dezelfde stof.

Meer informatie

Op de pagina Inhoudelijke regels toepassen van grond of baggerspecie vindt u meer informatie.