Erkende kwaliteitsverklaring voor grond of baggerspecie
De erkende kwaliteitsverklaring is 1 van de milieuverklaringen bodemkwaliteit om de milieuhygiënische kwaliteit van een partij grond of baggerspecie te bepalen. De Regeling bodemkwaliteit 2022 (Rbk 2022) stelt eisen aan de uitvoering en de afgifte van een milieuverklaring bodemkwaliteit.
Productcertificaat voor product met constante kwaliteit
Een producent van grond of baggerspecie Klik hier voor uitleg over dit begrip (opent in popup) die is erkend door de minister van Infrastructuur en Waterstaat kan de erkende kwaliteitsverklaring gebruiken als milieuverklaring bodemkwaliteit. Een erkende kwaliteitsverklaring heeft betrekking op een producttype grond of baggerspecie Klik hier voor uitleg over dit begrip (opent in popup) waarvoor een productcertificaat Klik hier voor uitleg over dit begrip (opent in popup) is afgegeven volgens een vastgestelde beoordelingsrichtlijn (BRL). De erkende kwaliteitsverklaring is geschikt voor een producttype grond of baggerspecie die voortkomt uit een gecontroleerd productieproces met een constante en gewaarborgde kwaliteit. Voor grond en baggerspecie die vrijkomt uit de (water)bodem is dat meestal niet aan de orde, omdat de (water)bodemkwaliteit sterk kan verschillen. Bij bijvoorbeeld primaire winning van zand kan wel sprake zijn van een constante kwaliteit. Dan kan de erkende kwaliteitsverklaring gebruikt worden als basis voor de milieuverklaring bodemkwaliteit.
Eisen aan de erkende kwaliteitsverklaring
Een erkende kwaliteitsverklaring heeft betrekking op een producttype waarvoor een productcertificaat is afgegeven volgens een nationale beoordelingsrichtlijn (BRL). In onderstaande tabel staan de beschikbare BRL's voor grond en baggerspecie.
| Aangewezen BRL | Product |
|---|---|
| BRL 5078 | Groutmengsels voor het afdichten van boorgaten (alleen voor zover sprake is van grond) |
| BRL 9313 | Zand uit dynamische wingebieden |
| BRL 9321 | Industriezand en (gebroken) industriegrind |
| BRL 9326 | Schelpen |
| BRL 9335 en protocol 9335-1 | Grond of baggerspecie (enkelvoudige of samengevoegde partijen) |
| BRL 9335 en protocol 9335-2 | Grond vrijgekomen uit grootschalige projecten of het resultaat van procesmatige grondreinigingsinstallaties |
| BRL 9335 en protocol 9335-4 | Samengestelde grondproducten (mengsels van grond en compost of andere groenproducten) |
De eisen aan de erkende kwaliteitsverklaring voor grond of baggerspecie staan in paragraaf 5.4 van de Rbk 2022. De aangewezen versies van BRL'en voor verschillende producten staan in bijlage C van de Rbk 2022 onder categorie 2.
Noodzakelijke aanpassing Beoordelingsrichtlijnen aan de Rbk 2022
Schemabeheerders passen Beoordelingsrichtlijnen aan
In bijlage C zijn diverse BRL'en aangewezen op basis waarvan producenten producttypen grond of baggerspecie kunnen produceren. Nog niet alle BRL'en voor het produceren van grond of baggerspecie voldoen (volledig) aan alle eisen die de Rbk 2022 voor milieuverklaringen bodemkwaliteit voorschrijft. De meeste van deze BRL'en zijn namelijk opgesteld voor de inwerkingtreding van de Rbk 2022. De BRL'en zijn opgesteld en in beheer bij schemabeheerders. Sommige schemabeheerders hebben al voorbereidingen getroffen om hun BRL'en aan te passen aan de Rbk 2022 (en de Omgevingswet) of gaan daarmee aan de slag. Twijfelt u of de BRL voldoet aan de Rbk 2022, let u dan op de datum van vaststelling van de BRL en/of het wijzigingsblad of neem contact op met de schemabeheerder.
Om aandacht te vragen voor het aanpassen van de BRL'en aan de Rbk 2022 en de schemabeheerders daarbij te helpen, heeft het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat op 13 mei 2024 een brief over de actualisaties gestuurd. Als bijlage bij de brief hoort er een memo bij: Noodzakelijke actualisaties en herziening nationale Beoordelingsrichtlijnen bijlage C, categorie 2 en 10 van de Rbk 2022. Naast aanpassingen aan de Rbk 2022 en de Omgevingswet, zijn ook nog andere actualisaties nodig. Bijvoorbeeld als gevolg van de overdracht van de taken van de Stichting Bouwkwaliteit (SBK) aan het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat.
Het aanpassen en vaststellen van een gewijzigde BRL (of een wijzigingsblad) kost de nodige tijd. Na het vaststellen van een ontwerp BRL of wijzigingsblad, volgt een consultatie- of reactieronde. Als de gewijzigde BRL of het wijzigingsblad is vastgesteld door de schemabeheerder, volgt het traject van de wijziging van de Rbk 2022, omdat in bijlage C van de Rbk 2022 de gewijzigde versie van de BRL of wijzigingsblad aangewezen moet worden. Hier kunnen enkele maanden overheen gaan.
Eisen uit de Rbk 2022 gelden al, ook als de BRL nog niet is aangepast aan de Rbk 2022
De eisen uit de Rbk 2022 gelden vanaf 1 januari 2024 voor iedereen. Dat betekent dat producenten vooruitlopend op de aanpassing van de BRL al moeten voldoen aan de Rbk 2022, ook als deze BRL nog niet is aangepast. Zo moeten zij per geproduceerde partij een erkende kwaliteitsverklaring afgeven. De inhoud van die erkende kwaliteitsverklaring moet voldoen aan artikel 5.49 van de Rbk 2022.
Om te helpen bij het voldoen aan de eisen in de Rbk 2022 heeft het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat enkele overleggen georganiseerd met de betrokken partijen (schemabeheerders, certificerende instellingen en brancheverenigingen. Ook is een notitie Uitleg regeling bodemkwaliteit voor erkende producenten beschikbaar. Die notitie geeft nadere uitleg op een aantal uitvoeringsvragen van de bedrijven die werken met de erkende kwaliteitsverklaring. Deze notitie is geen vervanging van de regels uit de Rbk 2022, maar heeft tot doel hulp te bieden aan al erkende producenten en aan producenten die een erkenning voor het produceren willen aanvragen.
Stappen om te komen tot een erkende kwaliteitsverklaring
De verschillende stappen om te komen tot een erkende kwaliteitsverklaring staan in de volgende tabel.
| Procedurestap | Door wie? | Bijzonderheden |
|---|---|---|
|
Toelatingsonderzoek
|
Door of onder toezicht van de certificerende instelling |
Het toelatingsonderzoek omvat:
De eisen aan het toelatingsonderzoek staan in de artikelen 5.40 tot en met 5.45 van de Rbk 2022. De resultaten van het toelatingsonderzoek worden vastgelegd in een rapport. De eisen hieraan staan in artikel 5.46 van de Rbk 2022. |
|
Aanvraag om productcertificaat voor:
|
Door de producent bij de certificerende instelling |
De certificerende instelling moet door de Raad voor Accreditatie zijn geaccrediteerd en door de minister van IenW zijn erkend voor:
|
| Verlening van het productcertificaat | Door de certificerende instelling | Geeft recht op gebruikmaking van het certificaat bij het produceren van een producttype grond of baggerspecie zonder daarvoor elke partij afzonderlijk te moeten onderzoeken |
| Aanvraag om erkenning voor het produceren van een producttype grond of baggerspecie met erkende kwaliteitsverklaring | Door de producent bij de minister van Infrastructuur en Waterstaat | Het productcertificaat voor het producttype grond of baggerspecie moet samen met het rapport van het toelatingsonderzoek bij de aanvraag voor de erkenning worden ingediend |
| Verlening van erkenning | Door de minister van Infrastructuur en Waterstaat | Geeft recht op het afgeven van een erkende kwaliteitsverklaring voor een producttype grond of baggerspecie, zonder daarvoor elke partij afzonderlijk te moeten onderzoeken |
| Vervaardigen van product | Door de producent | De producent vervaardigt het product onder toepassing van systeem van kwaliteitsbewaking |
| Afgifte erkende kwaliteitsverklaring (milieuverklaring bodemkwaliteit) | Door de producent | Een hoeveelheid van de partij van het producttype grond of baggerspecie wordt voorzien van een erkende kwaliteitsverklaring en afleverbon. Die koppelen de partij aan het productcertificaat voor het product |
| Verificatiekeuringen | Door de producent | Keuringsfrequentie wordt per stof bepaald. Deze keuringen zijn vereist om recht te behouden om erkende kwaliteitsverklaring te blijven afgeven. De eisen hieraan staan in de artikelen 5.53 tot en met 5.56 van de Rbk 2022 |
Inhoud van de erkende kwaliteitsverklaring
Een erkende kwaliteitsverklaring bevat de volgende gegevens voor de partij van de grond of baggerspecie waarop zij betrekking heeft:
- de naam en het adres van de organisatie die is erkend voor de werkzaamheid 'produceren van een producttype van een bouwstof', aangewezen in categorie 10 van bijlage C van de Rbk 2022
- het unieke nummer van het productcertificaat waarop de erkenning bodemkwaliteit is gebaseerd
- het unieke nummer van het rapport van het toelatingsonderzoek
- de volgende informatie uit het rapport van het toelatingsonderzoek:
- naam en een nauwkeurige omschrijving van het producttype grond of baggerspecie waarop de verklaring betrekking heeft
- vermelding van de kwaliteitsklassen waarin de partij is ingedeeld, zowel voor het toepassen op de landbodem als voor het toepassen in een oppervlaktewaterlichaam (met uitzondering van tarragrond), volgens paragraaf 4.124 van het Bal
- vermelding van de specifieke kwaliteit van de partij, wanneer daarnaar onderzoek heeft plaatsgevonden en de partij aan de daarvoor geldende kwaliteitseisen voldoet (bijvoorbeeld emissiearme grond of baggerspecie geschikt voor grootschalige toepassingen)
- vermelding van andere verontreinigende stoffen dan in bijlage B staan en andere relevante parameters waarvan de aanwezigheid in de partij waarschijnlijk is. En de hoogste concentraties, emissies, gehalten en waarden die in de laatste 5 partijkeuringen uit het toelatingsonderzoek of de verificatiekeuringen zijn vastgesteld
- vermelding van de aard en hoeveelheid bodemvreemd materiaal
- eventuele voorwaarden en beperkingen die volgens de producent van de bouwstof bij de toepassing onder de daarbij aangegeven omstandigheden ter bescherming van het milieu in acht moeten worden genomen
- uniek nummer van de verklaring, en
- originele ondertekening door de natuurlijke persoon die daartoe is geautoriseerd door de organisatie die de verklaring heeft afgegeven
Voor zover relevant moet op de erkende kwaliteitsverklaring ook vermeld staan of bijzondere toepassingsbeperkingen gelden.
Splitsen van een partij
Het is onder voorwaarden toegestaan om een partij grond of baggerspecie die is geleverd onder een erkende kwaliteitsverklaring te splitsen.
Producent van grond of baggerspecie
De organisatie die partijen grond of baggerspecie vervaardigt of laat vervaardigen dan wel onder eigen verantwoordelijkheid voor de kwaliteit of hoedanigheid daarvan partijen van grond of baggerspecie aan een ander afgeeft of op de markt brengt.
Producttype grond of baggerspecie
Product dat dezelfde kenmerken en eigenschappen heeft waarmee het zich onderscheidt van vergelijkbare producten, zoals benaming, productiewijze, herkomst, grondstoffen, samenstelling en toepassingsgebied.
Productcertificaat grond of baggerspecie
Certificaat voor het produceren van een producttype grond of baggerspecie dat het recht geeft om de grond of baggerspecie als gecertificeerd product aan een ander af te geven of op de markt te brengen.