Erkende kwaliteitsverklaring voor grond of baggerspecie

Productcertificaat voor product met constante kwaliteit

Een producent van grond of baggerspecie Klik hier voor uitleg over dit begrip (opent in popup) die is erkend door de minister van Infrastructuur en Waterstaat kan de erkende kwaliteitsverklaring gebruiken als milieuverklaring bodemkwaliteit. Een erkende kwaliteitsverklaring heeft betrekking op een producttype grond of baggerspecie Klik hier voor uitleg over dit begrip (opent in popup) waarvoor een productcertificaat Klik hier voor uitleg over dit begrip (opent in popup) is afgegeven volgens een vastgestelde beoordelingsrichtlijn (BRL). De erkende kwaliteitsverklaring is geschikt voor een producttype grond of baggerspecie, dat voortkomt uit een gecontroleerd productieproces met een constante en gewaarborgde kwaliteit. Voor grond en baggerspecie die vrijkomt uit de (water)bodem is dat meestal niet aan de orde, omdat de (water)bodemkwaliteit sterk kan verschillen. Bij bijvoorbeeld primaire winning van zand kan wel sprake zijn van een constante kwaliteit. Dan kan de erkende kwaliteitsverklaring gebruikt worden als basis voor de milieuverklaring bodemkwaliteit.

De BRL9335-1 betreft een uitzondering. In tegenstelling tot de overige benoemde beoordelingsrichtlijnen wordt in de BRL9335-1 het proces van samenvoegen van partijen grond van verschillende oorsprong gecertificeerd, wat leidt tot een samengevoegde partij grond van een geborgde kwaliteit die per samengevoegde partij wordt vastgesteld en per samengevoegde partij kan verschillen. Het voordeel van de certificaathouder om zich hiervoor te laten certificeren zit in het mogen samenvoegen van partijen voorafgaand aan keuren.

Eisen aan de erkende kwaliteitsverklaring

Een erkende kwaliteitsverklaring heeft betrekking op een producttype waarvoor een productcertificaat is afgegeven volgens een nationale beoordelingsrichtlijn (BRL). In onderstaande tabel staan de beschikbare BRL's voor grond en baggerspecie.

De eisen aan de erkende kwaliteitsverklaring voor grond of baggerspecie staan in paragraaf 5.4 van de Rbk 2022. De aangewezen versies van BRL'en voor verschillende producten staan in bijlage C van de Rbk 2022 onder categorie 2.

Stappen om te komen tot een erkende kwaliteitsverklaring

De verschillende stappen om te komen tot een erkende kwaliteitsverklaring staan samengevat in de toelichting op Regeling bodemkwaliteit 2022, in paragraaf 3.2.1 (verwijst naar een andere website). Om het recht te verwerven om een erkende kwaliteitsverklaring voor geproduceerde partijen af te mogen geven, moeten de volgende stappen worden doorlopen:

1. Verkrijgen productcertificaat - product/ productieproces certificeren
2. Erkenning als producent van grond of baggerspecie - verkrijgen van een erkenning als producent die recht geeft op het afgeven van een erkende kwaliteitsverklaring voor partijen van het producttype

Alleen wanneer u, als producent, gecertificeerd en erkend bent, heeft u recht op het afgeven van een erkende kwaliteitsverklaring voor een producttype grond of baggerspecie, zonder daarvoor elke partij afzonderlijk te moeten onderzoeken.

3. Vervaardigen en leveren van het product – afgeven van de erkende kwaliteitsverklaring voor partijen van het producttype

Verkrijgen productcertificaat - product / productieproces certificeren

Om een productcertificaat volgens de genoemde beoordelingsrichtlijnen te verkrijgen moet, met goed gevolg, een toelatingsonderzoek worden doorlopen. Dit toelatingsonderzoek wordt door of onder toezicht van een certificerende instelling uitgevoerd. Het toelatingsonderzoek omvat de volgende zaken:

• productcontrole van de milieuhygiënische kwaliteit van de partijen grond of baggerspecie van het producttype grond of baggerspecie
• beoordeling van het systeem van kwaliteitsbewaking
• bepaling van de keuringsfrequentie waarmee voor stoffen en andere parameters verificatiekeuringen moeten worden verricht

De eisen aan het toelatingsonderzoek staan in de artikelen 5.40 tot en met 5.45 van de Rbk 2022. De resultaten van het toelatingsonderzoek worden vastgelegd in een rapport. De eisen hieraan staan in artikel 5.46 van de Rbk 2022.

Let op: voor de BRL9335-1 geldt dat de partijen die worden samengevoegd, op eenzelfde wijze moeten worden samengevoegd als de partijen die in het toelatingsonderzoek zijn onderzocht. De samen te voegen partijen moeten van eenzelfde kwaliteit zijn. Van iedere geproduceerde partij moet de kwaliteit bepaald worden door een partijkeuring. Bij het na kwalificatie samenvoegen van partijen op basis van paragraaf 6.7 van de BRL9335-1 wordt de partij gekwalificeerd conform de kwaliteit van de individuele partijen voor samenvoegen.

Vervolgens ontvangt de producent van de certificerende instelling een certificaat voor het produceren van een producttype grond of baggerspecie (bijlage C, categorie 10).

Erkenning als producent van grond of baggerspecie

Om het recht te verkrijgen om voor partijen van het door de producent te leveren producttype grond of baggerspecie een erkende kwaliteitsverklaring af te geven, moet:

• de producent een aanvraag voor erkenning voor het produceren van een producttype grond of baggerspecie met erkende kwaliteitsverklaring doen bij de minister van Infrastructuur en Waterstaat. Het productcertificaat voor het producttype grond of baggerspecie moet samen met het rapport van het toelatingsonderzoek bij de aanvraag voor de erkenning worden ingediend.
• verlening van de erkenning aan de producent door de minister van Infrastructuur en Waterstaat geeft de producent het recht op het afgeven van een erkende kwaliteitsverklaring voor een producttype grond of baggerspecie, zonder daarvoor elke partij afzonderlijk te moeten onderzoeken.

Om gecertificeerd en erkend te blijven, moet de producent periodiek geaudit worden door de certificerende instelling en moeten er verificatiekeuring worden uitgevoerd. Dit betreft periodieke productcontrole van de milieuhygiënische kwaliteit van de partijen grond of baggerspecie van het producttype grond of baggerspecie. De keuringsfrequentie wordt per stof bepaald. Deze keuringen zijn vereist om recht te behouden om voor geproduceerde partijen van het betreffende producttype erkende kwaliteitsverklaring te blijven afgeven. De eisen hieraan staan in de artikelen 5.53 tot en met 5.56 van de Rbk 2022.

Let op: voor de BRL9335-1 geldt een verificatiekeuringsfrequentie per partij. De op de erkende kwaliteitsverklaring op te nemen kwaliteit van elke geproduceerde partij moet daarom in het geval van de BRL 9335-1 zijn gebaseerd op de kwaliteit die uit de betreffende verificatiekeuring volgt. Dit volgt uit artikel 5.48, lid 3, waarin is aangegeven dat de erkende kwaliteitsverklaring bij een keuringsfrequentie per partij alleen mag worden afgegeven als wordt voldaan aan de voorwaarden die gelden bij de afgifte van een milieuverklaring bodemkwaliteit op grond van een partijkeuring.

Vervaardigen en leveren van het product – afgeven erkende kwaliteitsverklaring

De producent vervaardigt het product onder toepassing van systeem van kwaliteitsbewaking. Een te leveren hoeveelheid van de partij van het producttype grond of baggerspecie wordt door de producent voorzien van een erkende kwaliteitsverklaring en afleverbon. Die koppelen de partij aan het productcertificaat voor het product.

Inhoud van de erkende kwaliteitsverklaring

Een erkende kwaliteitsverklaring bevat de volgende gegevens voor de partij van de grond of baggerspecie waarop zij betrekking heeft. Op basis van voorschriften uit de betreffende beoordelingsrichtlijn of op basis van het door de producent gehanteerde (en gecertificeerde) kwaliteitssysteem kunnen er nog aanvullende zaken zijn opgenomen op de erkende kwaliteitsverklaring. De BRL9335-1 betreft, zoals al uitgelegd, een uitzondering, daarom worden hieronder de BRL935-1 en de andere beoordelingsrichtlijnen voor de productie van een product met een constante kwaliteit apart van elkaar geduid:

Tekst loopt door onder de tabel

Toelichting bij de tabel

1. Bij certificering voor 1-1-2024 en wanneer rapportage van het toelatingsonderzoek niet (meer) beschikbaar is kan hiervoor het unieke kenmerk van de correspondentie waaruit blijkt de certificaathouder is gecertificeerd worden gebruikt.

2. Bij het na kwalificatie samenvoegen van partijen op basis van paragraaf 6.7 van de BRL9335-1 wordt de partij gekwalificeerd conform de kwaliteit van de individuele partijen voor samenvoegen.

Afleverbon

Bij levering wordt ook per partij een afleverbon verstrekt. De inhoud van de afleverbon volgt uit artikel 5.50 van de Rbk2022

Splitsen van een partij

Het is onder voorwaarden toegestaan om een partij grond of baggerspecie die is geleverd onder een erkende kwaliteitsverklaring te splitsen.

Noodzakelijke aanpassing Beoordelingsrichtlijnen aan de Rbk 2022

Schemabeheerders passen Beoordelingsrichtlijnen aan

In bijlage C zijn diverse BRL'en aangewezen op basis waarvan producenten producttypen grond of baggerspecie kunnen produceren. Nog niet alle BRL'en voor het produceren van grond of baggerspecie voldoen (volledig) aan alle eisen die de Rbk 2022 voor milieuverklaringen bodemkwaliteit voorschrijft. De meeste van deze BRL'en zijn namelijk opgesteld voor de inwerkingtreding van de Rbk 2022. De BRL'en zijn opgesteld en in beheer bij schemabeheerders. Sommige schemabeheerders hebben al voorbereidingen getroffen om hun BRL'en aan te passen aan de Rbk 2022 (en de Omgevingswet) of gaan daarmee aan de slag. Twijfelt u of de BRL voldoet aan de Rbk 2022? Let dan op de datum van vaststelling van de BRL en/of het wijzigingsblad of neem contact op met de schemabeheerder.

Om aandacht te vragen voor het aanpassen van de BRL'en aan de Rbk 2022 en de schemabeheerders daarbij te helpen, heeft het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat op 13 mei 2024 een brief over de actualisaties gestuurd. Als bijlage bij de brief hoort er een memo bij: Noodzakelijke actualisaties en herziening nationale Beoordelingsrichtlijnen bijlage C, categorie 2 en 10 van de Rbk 2022. Naast aanpassingen aan de Rbk 2022 en de Omgevingswet, zijn ook nog andere actualisaties nodig. Bijvoorbeeld als gevolg van de overdracht van de taken van de Stichting Bouwkwaliteit (SBK) aan het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat.

Het aanpassen en vaststellen van een gewijzigde BRL (of een wijzigingsblad) kost de nodige tijd. Na het vaststellen van een ontwerp BRL of wijzigingsblad, volgt een consultatie- of reactieronde. Als de gewijzigde BRL of het wijzigingsblad is vastgesteld door de schemabeheerder, volgt het traject van de wijziging van de Rbk 2022, omdat in bijlage C van de Rbk 2022 de gewijzigde versie van de BRL of wijzigingsblad aangewezen moet worden. Hier kunnen enkele maanden overheen gaan.

Eisen uit de Rbk 2022 gelden al, ook als de BRL nog niet is aangepast aan de Rbk 2022

De eisen uit de Rbk 2022 gelden vanaf 1 januari 2024 voor iedereen. Dat betekent dat producenten vooruitlopend op de aanpassing van de BRL al moeten voldoen aan de Rbk 2022, ook als deze BRL nog niet is aangepast. Zo moeten zij per geproduceerde partij een erkende kwaliteitsverklaring afgeven. De inhoud van die erkende kwaliteitsverklaring moet voldoen aan artikel 5.49 van de Rbk 2022.

Om te helpen bij het voldoen aan de eisen in de Rbk 2022 heeft het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat enkele overleggen georganiseerd met de betrokken partijen (schemabeheerders, certificerende instellingen en brancheverenigingen. Ook is een notitie Uitleg regeling bodemkwaliteit voor erkende producenten beschikbaar. Die notitie geeft nadere uitleg op een aantal uitvoeringsvragen van de bedrijven die werken met de erkende kwaliteitsverklaring. Deze notitie is geen vervanging van de regels uit de Rbk 2022, maar heeft tot doel hulp te bieden aan al erkende producenten en aan producenten die een erkenning voor het produceren willen aanvragen.