Rekenregels toetsen analyseresultaten bodemonderzoek en milieuverklaringen bodemkwaliteit

Verschillende rekenregels en correcties

Het laboratorium bepaalt de concentraties volgens de protocollen van AP04 of AS3000. Voor het uitvoeren van de toetsing aan de normwaarden moeten rekenregels en bodemtypecorrectie op deze concentraties worden toegepast. De volgende rekenregels zijn van toepassing::

• omgaan met somparameters (bijlage E van de Rbk 2022)
• regels in het geval van meetwaarden beneden de rapportagegrens (bijlage G, onderdeel I van de Rbk 2022)
• omrekenen van de door het laboratorium gerapporteerde gehalten naar gehalten in standaard bodem, ook wel aangeduid als de bodemtypecorrectie (bijlage G, onderdeel II van de Rbk 2022)

Controle op fouten bij de monsterneming en analyse

Bij partijkeuringen is het verplicht om 2 mengmonsters samen te stellen. De reden hiervoor is dat door het vergelijken van beide meetresultaten sneller eventuele fouten bij de monsterneming of analyse zullen opvallen. Daarom is het verplicht om de meetresultaten met elkaar te vergelijken.

Als de verschillen tussen de beide meetresultaten groter zijn dan 2,5 (en in bijzondere situaties groter dan 2,1), dan is controle nodig op eventuele fouten in de monsterneming, voorbehandeling en analyse van de mengmonsters. Dit volgt uit de artikelen 5.8 en 5.22 van de Rbk 2022. Er zijn dan de volgende uitkomsten mogelijk:

• Als bij de monsterneming fouten zijn gemaakt, is het nodig om opnieuw mengmonsters samen te stellen en te laten analyseren.
• Als bij de analyse fouten zijn gemaakt, kan de analyse opnieuw plaatsvinden tenzij de conserveringstermijn overschreden is.
• Als blijkt dat er geen fouten zijn gemaakt, moet men het gemiddelde van de beide meetresultaten gebruiken. De opdrachtgever van de partijkeuring kan er alsnog voor kiezen om opnieuw monsters te nemen of monsters opnieuw te analyseren. Maar dan moet middeling plaatsvinden van de eerder verkregen resultaten en de nieuw verkregen resultaten. Het is dus niet toegestaan om alleen uit te gaan van het meest gunstigste resultaat.

Herkeuringen bij partijkeuringen

De regelgeving, beoordelingsrichtlijnen en protocollen verbieden niet om een herkeuring bij een partijkeuring uit te voeren. Het kan ook voorkomen dat, bewust of onbewust, 2 partijkeuringen zijn uitgevoerd op dezelfde partij. Als beide partijkeuringen (op exact dezelfde partij) leiden tot een verschillend toetsingsresultaat, vindt middeling van alle meetresultaten plaats om tot een toetsing en kwalificatie van de partij te komen. Dit volgt uit de regels voor het indelen van een partij in een kwaliteitsklasse uit het tweede lid van artikel 5.11 van de Rbk 2022.

Een uitzondering hierop kan zijn als 1 van beide onderzoeken minder nauwkeurig is of als er twijfels bestaan over een afwijkend meetresultaat. Dit moet goed worden beargumenteerd. Een voorbeeld kan zijn dat bij 1 van de keuringen sprake is van een matrixstoring of een meetfout.

Asbest

Voor asbest geldt het volgende. In paragraaf 8.8 van de NEN 5707 staat dat bij verschillen tussen mengmonsters bij partijkeuringen, uitgegaan kan worden van het gemiddelde, op voorwaarde dat de resultaten binnen elkaars betrouwbaarheidsintervallen (onder- en bovengrens) vallen. Wanneer dit niet het geval is geldt het hoogste gehalte als maatgevend voor de gehele partij. Deze uitzondering staat voor het uitvoeren van partijkeuringen ook vermeld in het vierde lid van artikel 5.11 van de Rbk 2022.

Bodem Toets- en Validatieservice (BoToVa)

De Bodem Toets en Validatieservice (BoToVa) is een instrument dat het toetsen aan bodemnormen uniformeert. Doel is de toetsing aan normen voor land- en waterbodem, grond en baggerspecie en bouwstoffen, uit het Besluit activiteiten leefomgeving en het Besluit bodemkwaliteit. Ook de toetsing van bodem en grondwater volgens de circulaire bodemsanering is onderdeel van BoToVa. Dit is omdat dit relevant blijft als overgangsrecht van toepassing is.