Milieuverklaring op grond van een (water)bodemkwaliteitskaart

De verklaring op grond van een (water)bodemkwaliteitskaart is één van de milieuverklaringen bodemkwaliteit om de milieuhygiënische kwaliteit van een partij grond of baggerspecie aan te tonen. De Regeling bodemkwaliteit 2022 (Rbk 2022) stelt voorwaarden en eisen aan de uitvoering en het gebruik.

Eisen aan een milieuverklaring bodemkwaliteit op grond van een bodemkwaliteitskaart

De bodemkwaliteitskaart (Bkk) kan op 2 manieren worden gebruikt als basis voor een milieuverklaring bodemkwaliteit:

Milieuverklaring voor de kwaliteit van een toe te passen partij grond of baggerspecie (ontgravingslocatie);
Milieuverklaring voor de kwaliteit van de ontvangende (water)bodem (toepassingslocatie).

De eisen aan de milieuverklaring op grond van een (water)bodemkwaliteitskaart voor een toe te passen partij (ontgravingslocatie) staan in paragraaf 5.3 van de Rbk 2022. De eisen aan de milieuverklaring op grond van een (water)bodemkwaliteitskaart voor het vaststellen van de kwaliteit van de ontvangende (water)bodem staan in paragraaf 7.2 van de Rbk 2022.

Een bodemkwaliteitskaart kan alleen gebruikt worden als deze is vastgesteld door de gemeente of waterkwaliteitsbeheerder.

Opstellen en vaststellen van de (water)bodemkwaliteitskaart

Een gemeente kan een bodemkwaliteitskaart voor de landbodem (laten) opstellen en vaststellen. Het vaststellen gebeurt door de gemeenteraad. De gemeenteraad heeft de mogelijkheid om de burgemeester en wethouders te mandateren om de bodemkwaliteitskaart vast te stellen of te wijzigen. Voor de waterbodem kan de waterkwaliteitsbeheerder een waterbodemkwaliteitskaart (laten) opstellen en vaststellen.

Een (water)bodemkwaliteitskaart kan gebruikt worden als basis voor de afgifte van de milieuverklaring voor de kwaliteit van een partij te ontgraven grond of baggerspecie of de ontvangende (water)bodem. De gemeente en de waterkwaliteitsbeheerder kan ook bepalen dat een (water)bodemkwaliteitskaart van een andere overheid (bijvoorbeeld een naastgelegen gemeente) ook geldig is als grondslag voor een milieuverklaring bodemkwaliteit voor gebruik in het eigen grondgebied.

Gemeenten en waterkwaliteitsbeheerders zijn niet verplicht om een vastgestelde (water)bodemkwaliteitskaart te hebben. Als er geen bodemkwaliteitskaart is vastgesteld, kan de initiatiefnemer de kwaliteit van de grond, baggerspecie of de bodem aantonen met een andere milieuverklaring bodemkwaliteit.

Na inwerkingtreding van de Omgevingswet is het gebruik van de Richtlijn bodemkwaliteitskaarten bij het opstellen van de (water)bodemkwaliteitskaart niet meer verplicht, maar nog steeds aanbevolen. De voormalige richtlijn is beleidsneutraal omgezet naar een Handreiking bodemkwaliteitskaarten.

Ook de maximale geldigheidsduur van een (water)bodemkwaliteitskaart van 5 jaar, zoals opgenomen in de voormalige Regeling bodemkwaliteit, is vervallen. Het bevoegd gezag dat de (water)bodemkwaliteitskaart vaststelt, is zelf verantwoordelijk voor de kwaliteit en actualiteit van de (water)bodemkwaliteitskaart.

Voorwaarden

Het is aan de gemeente of waterkwaliteitsbeheerder om te bepalen of en onder welke voorwaarden een (water)bodemkwaliteitskaart gebruikt mag worden voor de afgifte van een milieuverklaring bodemkwaliteit. In bepaalde situaties, bijvoorbeeld in heterogene gebieden, kan een partijkeuring de voorkeur hebben. Dit kan de gemeente of waterkwaliteitsbeheerder vastleggen.

Daarnaast moet de degene die de (water)bodemkwaliteitskaart wil gebruiken voor de afgifte van de milieuverklaring, eerst zelf vaststellen of de kaart representatief is voor de locatie of te ontgraven partij of de ontvangende (water)bodem. Hiertoe dient het vooronderzoek dat nodig is bij het gebruik van de (water)bodemkwaliteitskaart, als milieuverklaring.

Gebruik van eerder vastgestelde bodemkwaliteitskaarten

Een (water)bodemkwaliteitskaart die voor de inwerkingtreding van de Omgevingswet is vastgesteld, blijft haar geldigheid behouden. Dus ook nadat de Omgevingswet in werking is getreden. De (water)bodemkwaliteitskaart blijft geldig tot het moment waarop de gemeente of de waterkwaliteitsbeheerder bij de vaststelling heeft aangegeven dat de kaart geldig is. Doorgaans is dat uiterlijk 5 jaar na het moment van vaststellen.

Gebruik van de (water)bodemkwaliteitskaart voor een milieuverklaring

Stappen om te komen tot een milieuverklaring bodemkwaliteit voor te ontgraven grond of baggerspecie

De verschillende stappen om te komen tot een milieuverklaring bodemkwaliteit op grond van de bodemkwaliteitskaart staan samengevat in de Regeling bodemkwaliteit 2022, in tabel 3.2.5. Een verklaring op grond van een (water)bodemkwaliteitskaart is alleen mogelijk als er een door de gemeente (voor landbodem) of waterbeheerder (voor waterbodem) vastgestelde (water)bodemkwaliteitskaart beschikbaar is.

Vooronderzoek

Het gebruik van een bodemkwaliteitskaart als basis voor de milieuverklaring voor de kwaliteit van de ontvangende bodem of van een te ontgraven partij grond, kan alleen als er een vooronderzoek is uitgevoerd volgens NEN 5725.

Het gebruik van een waterbodemkwaliteitskaart als basis voor de milieuverklaring voor de kwaliteit van de ontvangende waterbodem of van een te ontgraven partij baggerspecie, kan alleen als er een vooronderzoek is uitgevoerd volgens NEN 5717.

In het vooronderzoek wordt nagegaan of de bodemkwaliteitskaart mogelijk niet representatief is voor de ontgravingslocatie. Dan geeft de bodemkwaliteitskaart geen getrouw en actueel beeld van de kwaliteit van de bodem op de ontgravingslocatie.

Dit kan zo zijn als:

de kwaliteit van de bodem door een puntbron beïnvloed is;
na vaststelling van de bodemkwaliteitskaart ontwikkelingen hebben plaatsgevonden die de kwaliteit van de bodem op de ontgravingslocatie beïnvloed kunnen hebben;
andere informatie voorhanden is waaruit blijkt dat de bodemkwaliteitskaart geen representatief beeld geeft van de kwaliteit van de bodem op de ontgravingslocatie.

Een bodemkwaliteitskaart geeft geen getrouw en actueel beeld bij de waarschijnlijke aanwezigheid van:

genormeerde stoffen (in bijlage B) waardoor de bodem voor die stof waarover de kaart informatie geeft, in een slechtere kwaliteitsklasse moet worden ingedeeld dan op de kaart voor het gebied waarin de ontgravingslocatie ligt is aangegeven;
genormeerde stoffen (in bijlage B) waardoor de bodem voor een stof waarover de kaart geen informatie geeft, waarschijnlijk de bovengrens van de kwaliteitsklasse 'landbouw/natuur'/ 'algemeen toepasbaar' overschrijdt;
andere verontreinigende stoffen dan in bijlage B vermeld of andere relevante parameters waarover de bodemkwaliteitskaart geen informatie geeft;
bodemvreemd materiaal waarover de bodemkwaliteitskaart geen informatie geeft.

Wil men toch een verklaring kunnen afgeven op grond van de bodemkwaliteitskaart bij de waarschijnlijke aanwezigheid van bodemvreemd materiaal of stoffen waarover de kaart geen informatie geeft? Dan is aanvullend onderzoek mogelijk naar de aanwezigheid van die stoffen. Dat moet gebeuren volgens NEN5740 voor landbodem of NEN5720 voor waterbodem.

Inhoud van de milieuverklaring bodemkwaliteit op grond van een bodemkwaliteitskaart

De verklaring bodemkwaliteit op basis van een (water)bodemkwaliteitskaart bevat de volgende informatie:

vermelding of het om grond of baggerspecie gaat;
vermelding van de beperking van de geldigheid van de verklaring met de volgende tekst: 'Van deze verklaring mag bij het toepassen van de partij grond of baggerspecie waarvoor zij is afgegeven, alleen gebruik worden gemaakt wanneer dit volgens artikel 5.32 van de Regeling bodemkwaliteit 2022 is toegestaan.';
naam en adres van de persoon die de verklaring heeft afgegeven;
nauwkeurige aanduiding en omschrijving van de ontgravingslocatie, waaronder adres en coördinaten;
een aanduiding van de bodemkwaliteitskaart die de grondslag biedt voor het afgeven van de verklaring, en de op die kaart onderscheiden zone en bodemlaag waarin de ontgravingslocatie ligt;
een conclusie of op basis van het vooronderzoek de bodemkwaliteitskaart mogelijk geen getrouw en actueel beeld van de kwaliteit van de bodem op de ontgravingslocatie geeft en een onderbouwing van de conclusie;
naam en adres van de persoon die het vooronderzoek heeft verricht en indien van toepassing naam en adres van de persoon die het aanvullend onderzoek heeft verricht
uniek nummer van het rapport van het vooronderzoek;
de volgende informatie over de partij waarop de verklaring betrekking heeft:
- nauwkeurige omschrijving van het type grond of baggerspecie
- grootte van de partij in tonnen
- kwaliteitsklasse waarin de partij is ingedeeld
- specifieke kwaliteit van de partij, indien van toepassing
- aard en hoeveelheid bodemvreemd materiaal volgens de bodemkwaliteitskaart of eventueel uitgevoerd aanvullend onderzoek
- concentraties, emissies, waarden en gehalten van relevante verontreinigende stoffen of relevante parameters en bodemvreemd materiaal, waarnaar aanvullend onderzoek is verricht en waarover de bodemkwaliteitskaart geen informatie geeft.

De milieuverklaring moet worden genummerd, gedateerd en ondertekend.

Splitsen van een partij

Het is onder voorwaarden toegestaan om een partij grond of baggerspecie met een milieuverklaring bodemkwaliteit op grond van een (water)bodemkwaliteitskaart, te splitsen.

Stappen om te komen tot een milieuverklaring bodemkwaliteit voor ontvangende (water)bodem

De stappen om te komen tot een milieuverklaring bodemkwaliteit op grond van een bodemkwaliteitskaart voor de ontvangende (water)bodem staan in de volgende tabel. Dat is dus voor een toepassingslocatie.

Verklaring op grond van een bodemkwaliteitskaart voor ontvangende (water)bodem
Procedurestap	Door wie?	Bijzonderheden
Vooronderzoek m.b.t. een bodemlocatie (ontvangende (water)bodem oftewel toepassingslocatie binnen het kaartgebied) en rapportage	In opdracht van degene die grond of baggerspecie op de bodemlocatie wil toepassen	Overeenkomstig NEN 5717/5725. Dit onderzoek heeft tot doel om na te gaan of de bodemkwaliteitskaart mogelijk niet representatief is voor de ontgravingslocatie. Als de kaart niet representatief is moet een bodemonderzoek plaatsvinden Van het onderzoek moet een rapport worden opgemaakt
Afgeven milieuverklaring bodemkwaliteit	In opdracht van degene die grond of baggerspecie op de bodemlocatie wil toepassen	Een verklaring wordt alleen afgegeven als voor de bodemlocatie niet al een verklaring op grond van een bodemonderzoek is afgegeven en: de toepassingslocatie in een gebied ligt waarvoor een bodemkwaliteitskaart geldt een rapport van het vooronderzoek is opgesteld het vooronderzoek geen reden heeft gegeven om aan te nemen dat de bodem in een betere bodemkwaliteitsklasse moet worden ingedeeld dan op de bodemkwaliteitskaart staat

Inhoud van de milieuverklaring bodemkwaliteit voor ontvangende bodem op basis van een (water) bodemkwaliteitskaart

De verklaring bevat de volgende informatie:

een in het oog springende vermelding dat de verklaring betrekking heeft op de ontvangende bodem van de aangeduide toepassingslocatie
naam en het adres van de persoon die de verklaring heeft afgegeven
vermelding van de bodemkwaliteitskaart die de grondslag biedt voor het afgeven van de verklaring
nauwkeurige aanduiding en omschrijving van de bodemlocatie waarop de verklaring betrekking heeft, waaronder het adres en de coördinaten
naam en het adres van de persoon die het vooronderzoek heeft verricht
uniek nummer van het rapport van het vooronderzoek
de kwaliteitsklasse waarin de ontvangende bodem op de toepassingslocatie waarop de verklaring betrekking heeft, volgens de bodemkwaliteitskaart is ingedeeld
uniek nummer van de verklaring

Ondertekening vindt plaats door de natuurlijke persoon die de verklaring heeft afgegeven. Of door een natuurlijke persoon die is geautoriseerd door degene die de verklaring heeft afgegeven.