Staalslakken - algemeen en praktijkvragen
Onze helpdesk krijgt regelmatig vragen over staalslakken. Hieronder staan veelgestelde vragen met antwoorden over staalslakken. Er zijn ook vragen en antwoorden over de tijdelijke regeling verbod en vergunningplicht toepassing LD- en ELO-staalslak (per 23 juli 2025).
Nee, het tijdelijk verbod en de tijdelijke vergunningplicht hebben geen terugwerkende kracht en gelden dus niet voor al gerealiseerde toepassingen.
Staalslakken kunnen als bouwstof worden gebruikt in een werk. Zo kunnen staalslakken bijvoorbeeld worden gebruikt bij de aanleg van wegen. Staalslakken kunnen zowel op landbodem als in het oppervlaktewater worden toegepast.
Staalslakken worden ook gebruikt bij de productie van andere bouwstoffen, zoals bijvoorbeeld hydraulisch menggranulaat.
U kunt hiervoor de terreineigenaar of beheerder benaderen. In sommige gevallen kunt u ook de aannemer benaderen die de bouwstof heeft aangebracht of geleverd.
U kunt hiervoor advies vragen bij de GGD of bij het bevoegd gezag. Of risico's optreden is onder andere afhankelijk van het type toepassing, het soort gebruik van de locatie en de mogelijkheid van direct contact.
Dit is het bevoegd gezag Klik hier voor uitleg over dit begrip (opent in popup) voor de milieubelastende activiteit voor het toepassen van bouwstoffen vanuit het Besluit activiteiten leefomgeving (Bal). In de praktijk wordt deze taak vaak namens de gemeente uitgevoerd door de omgevingsdienst. Het bevoegd gezag voor deze milieubelastende activiteit heeft dus twee taken:
- Toezien op en handhaven van naleving van het tijdelijk verbod
- Behandelen van een vergunningaanvraag
Er kan, door de Inspectie Leefomgeving en Transport, in uitzonderlijke gevallen ontheffing worden verleend van het tijdelijk verbod en de tijdelijke vergunningplicht. Bij de aanvraag van een ontheffing moet wel een zienswijze van het bevoegd gezag meegestuurd worden.
Staalslakken zijn een restproduct die ontstaan bij de productie van staal. Het is een steenachtig materiaal. Er zijn verschillende soorten staalslakken, onder andere LD-staalslakken en ELO-staalslakken. Het soort staalslakken is afhankelijk van het productieproces.
Staalslakken vallen onder de definitie van een bouwstof. Het wordt ook wel een secundaire bouwstof genoemd, omdat het vrijkomt bij een productieproces. In de bodemregelgeving wordt geen onderscheid gemaakt tussen primaire en secundaire bouwstoffen.
Staalslakken kunnen onder bepaalde omstandigheden schadelijk zijn voor het milieu. Als staalslakken in contact komen met water, dan kunnen stoffen, zoals zware metalen, uitlogen. Deze stoffen kunnen schadelijk zijn voor het milieu. Daarnaast kan de toepassing van staalslakken op of in de bodem leiden tot een verlaging van de zuurgraad (hoge pH) in de omliggende bodem of grond- en oppervlaktewater.
Het tijdelijk verbod geldt per direct voor toepassingen met niet-vormgegeven bouwstoffen Klik hier voor uitleg over dit begrip (opent in popup) met meer dan 20 massaprocent LD- of ELO-staalslakken op de landbodem:
- in een laagdikte van meer dan 0,5 m; of
- op een locatie waar inname of inhalatie hiervan of oog-, mond- of huidcontact niet is uitgesloten (open toepassing)
Er geldt per direct ook een tijdelijke vergunningplicht voor overige toepassingen op de landbodem van deze niet-vormgegeven bouwstoffen. Toepassingen die onder de vergunningplicht vallen zijn enkel mogelijk als het bevoegd gezag een vergunning verleend. Als er geen vergunning wordt verleend dient de toepassing te worden gerealiseerd met ander materiaal. Voor niet-vormgegeven bouwstoffen met meer dan 20% LD- of ELO-staalslakken die daardoor niet toegepast kunnen worden, moet een andere bestemming worden gezocht.
Er kan, door de Inspectie Leefomgeving en Transport, in uitzonderlijke gevallen ontheffing worden verleend van het tijdelijke verbod of de tijdelijke vergunningplicht.
Als in uitvoering zijnd werk niet valt onder de tijdelijke regeling, geldt voor die toepassing dus geen verbod of vergunningplicht. Bijvoorbeeld voor toepassingen in het oppervlaktewater, toepassingen met vormgegeven bouwstoffen en toepassingen met niet-vormgegeven bouwstoffen met maximaal 20% staalslak.
Bevoegd gezag
Het bevoegd gezag kan zowel het Rijk, een provincie, een waterschap als een gemeente zijn. Onder de Omgevingswet heeft ieder instrument een bevoegd gezag. Het bevoegd gezag dat het instrument inzet, is ook het bevoegd gezag voor vergunningverlening, toezicht en handhaving, meldingen en het toestaan van afwijken van algemene regels.
Lees hier verder over bevoegd gezag.
Niet-vormgegeven bouwstof
Een niet-vormgegeven bouwstof is een bouwstof waarvan de kleinste eenheid een volume heeft van minder dan 50 cm3 of bouwstoffen die onder normale omstandigheden niet duurzaam vormvast zijn. Voorbeelden zijn assen en granulaten.
Meer informatie: Inhoudelijke regels toepassen bouwstoffen en Handelingen met bouwstoffen.