Uitleg tijdelijke regeling verbod en vergunningplicht toepassing LD- en ELO-staalslak

Staalslak

Staalslak ontstaat als restproduct bij de productie van staal uit ruwijzer. LD-staalslak komt vrij in de Linz-Donawitz (LD)-staalproductie en ELO-staalslak komt vrij bij staalproductie in een elektrische vlamboogoven (ELO staat voor elektro-oven). De gestolde staalslak is een steenachtig materiaal dat kan worden toegepast als secundaire bouwstof. De tijdelijke regeling geldt voor niet-vormgegeven bouwstoffen Klik hier voor uitleg over dit begrip (opent in popup) met daarin meer dan 20 massaprocent LD- of ELO-staalslak.

Totstandkoming tijdelijke regeling

De tijdelijke regeling verbod en vergunningplicht toepassing LD- en ELO-staalslak verbiedt de toepassing van staalslakken als (secundaire) bouwstof in werken op of in de landbodem of maakt deze vergunningplichtig. Toepassing in een laagdikte groter dan 0,5 meter is verboden. Toepassing op locaties waar inname, inhalatie, of oog-, mond- of huidcontact niet is uitgesloten (bijvoorbeeld toepassing als half verharding) is ook verboden. Voor alle andere toepassingen op of in de landbodem geldt een tijdelijke vergunningplicht.

De risico’s voor de bodem, de gezondheid van de mens en voor het milieu die zich voordoen bij het toepassen van staalslak, ontstaan doordat er in de praktijk onvoldoende rekening wordt gehouden met de eigenschappen van het materiaal. Daarom was het noodzakelijk een tijdelijk verbod en vergunningplicht in te stellen en het toepassen van deze staalslak in toepassingen op te landbodem te voorkomen. Door het tijdelijk verbod en de vergunningplicht is er tijd om onderzoeken naar de risico's van toepassingen van staalslakken af te ronden en hieruit voorvloeiende maatregelen te implementeren.

De regeling is opgesteld op grond van artikel 23.6a van de Omgevingswet en artikel 9.2.2.6 van de Wet Milieubeheer. Die bevoegdheid heeft de Staatssecretaris in een situatie als deze, waarbij onmiddellijk optreden nodig is om de bodem, de gezondheid en het milieu te beschermen.

Hoofdlijnen tijdelijk verbod en vergunningplicht

Het tijdelijk verbod en vergunningplicht toepassing LD- en ELO-staalslak zijn van toepassing op de milieubelastende activiteit toepassen bouwstoffen. De belangrijkste punten uit de regeling zijn:

• Het is verboden om niet-vormgegeven bouwstoffen Klik hier voor uitleg over dit begrip (opent in popup) die uit meer dan 20% LD- of ELO-staalslak bestaan toe te passen op de landbodem, in:
  • toepassingen met een laagdikte groter dan 0,5 meter
  • toepassingen op locaties waar inname, inhalatie of oog-, mond of huidcontact niet is uitgesloten
• Er geldt een vergunningplicht om niet-vormgegeven bouwstoffen Klik hier voor uitleg over dit begrip (opent in popup) die uit meer dan 20% LD- of ELO-staalslak bestaan toe te passen op de landbodem, in alle andere toepassingen.
• Niet-vormgegeven bouwstoffen die uit ten hoogste 20% staalslak bestaan, vallen niet onder het verbod of de vergunningplicht. Een voorbeeld van een niet-vormgegeven bouwstof met ten hoogste 20% staalslak is hydraulisch menggranulaat. Ook vormgegeven bouwstoffen met staalslakken vallen niet onder het verbod of de vergunningplicht.
• Er is geen overgangsrecht. Deze regeling heeft geen terugwerkende kracht. Bestaande toepassingen vallen daarmee niet onder het verbod.
• Dit verbod is ten minste van kracht tot 23 juli 2026.
• Het is mogelijk om een ontheffing van het verbod of de vergunningplicht aan te vragen bij de minister van Infrastructuur en Waterstaat.
  • Deze ontheffing is bedoeld voor bijzondere gevallen waar toepassing van het verbod of de vergunningplicht tot onevenredige gevolgen voor de toepasser kan leiden.
  • Hierbij is het van belang dat de bescherming van de bodem, het milieu en de gezondheid van de mens niet in het geding zijn.
  • Er kunnen beperkingen en voorschriften worden verbonden aan een ontheffing.
  • Bij een aanvraag voor een ontheffing moet een zienswijze van het bevoegd gezag voor de milieubelastende activiteit toepassen bouwstoffen worden verstrekt.

Onderbouwing tijdelijk verbod en vergunningplicht

Het instellen van het tijdelijk verbod en vergunningplicht is onder andere gebaseerd in de (deel)conclusies en signalen uit onderstaande rapportages:

• Evaluatie normeringskader (her)gebruik secundaire bouwstoffen door RIVM
• Literatuurstudie van het RIVM over de milieuhygiënische kwaliteit LD-staalslakken
• Signaalrapportage van de ILT: Toepassing LD-staalslakken op land te risicovol voor milieu
• Signaalrapportage van de ILT: Wettelijke regels toepassen staalslakken dekken risico’s voor mens en milieu niet af
• Onderzoek naar toepassingen van Duomix