Ontwikkelingen wetgeving richting Omgevingswet
In de wet- en regelgeving over energiebesparing is een aantal ontwikkelingen geweest. Het gaat om de invoering van de Omgevingswet en wijzigingen in het Besluit activiteiten leefomgeving (Bal), het Besluit bouwwerken leefomgeving (Bbl), de Omgevingsregeling en de Erkende Maatregelenlijst (EML). Ook werden deze aanpassingen doorgevoerd in het toen geldende Activiteitenbesluit.
De inwerkingtreding van de actualisatie van de Energiebesparingsplicht was voorzien per 1 juli 2023. Met het uitstellen van de Omgevingswet tot 1 januari 2024 werd besloten de actualisatie ook op te nemen in het Activiteitenbesluit. Daarmee konden onderstaande wijzigingen uit het Bal en Bbl alsnog ingaan per 1 juli 2023.
Het ontwerpbesluit heeft materieel dezelfde inhoud als het ontwerpbesluit van het Bal en Bbl zoals hieronder toegelicht. Het ontwerpbesluit is geen vervanging van deze wijzigingsbesluiten, maar hiermee wordt geregeld dat de actualisatie van de energiebesparingsplicht op 1 juli 2023 in kan gaan, omdat de Omgevingswet op die datum nog niet in werking is getreden.
Ontwerp-Besluit vanwege actualisatie energiebesparingsplicht | Besluit | Rijksoverheid.nl
3 april 2023: wijziging Activiteitenbesluit milieubeheer actualisatie van de energiebesparingsplicht
Op 3 april is het besluit tot wijziging van het Activiteitenbesluit milieubeheer gepubliceerd in het Staatsblad. Hiermee zijn onder andere de artikelen 2.14, 2.15 en bijlage IV gewijzigd.
Staatsblad 2023, 111 | Overheid.nl > Officiële bekendmakingen (officielebekendmakingen.nl)
Op 8 juni is de Erkende Maatregelenlijst Energiebesparing (EML) gepubliceerd in de Staatscourant: Staatscourant 2023, 15844 | Overheid.nl > Officiële bekendmakingen (officielebekendmakingen.nl)
Op 13 juni is de geactualiseerde Activiteitenregeling gepubliceerd. Hiermee zijn een aantal zaken verder uitgewerkt. Dit zijn, onder andere:
- de terugverdientijd-rekensystematiek
- de eisen voor de onderzoeksplicht energiebesparing
Staatscourant 2023, 16185 | Overheid.nl > Officiële bekendmakingen (officielebekendmakingen.nl)
De uitwerking van de energiebesparingsplicht voor glastuinbouw inrichtingen en telen in gebouwen wordt naar verwachting in juni gepubliceerd in de Staatscourant. Er worden twee aanpassingen voorzien.
- De EML voor de glastuinbouw
- de terugverdientijd-rekensystematiek voor glastuinbouw
Staatscourant 2023, 18070 | Overheid.nl > Officiële bekendmakingen (officielebekendmakingen.nl)
Deze wijziging strekt tot herstel van enkele onvolkomenheden in de EML. Het gaat om de volgende maatregelen:
- GC4 – Isoleer de verwarmingsleidingen en appendages in onverwarmde ruimtes
- GC5 – Isoleer ventilatiekanalen in onverwarmde ruimtes
- GD4 – Vervang indirect gedreven IE1-slakkenhuisventilatoren door direct gedreven ventilatoren
- GG1 – Vervang armaturen met TL-buizen door led-armaturen
Staatscourant 2023, 29201 | Overheid.nl > Officiële bekendmakingen (officielebekendmakingen.nl)
Met de komst van de Omgevingswet veranderde de wet- en regelgeving over energiebesparing bij bedrijven en instellingen. De regels staan in het Besluit activiteiten leefomgeving (Bal), het Besluit bouwwerken leefomgeving (Bbl) en mogelijk de omgevingsvergunning.
Op 1 januari is de Omgevingswet in werking getreden. Ook de energiebesparingsplicht geldt vanaf dit moment uit de onderliggende besluiten Bal, Bbl en Omgevingsregeling. Voor uitgebreide informatie kijkt u op onze overzichtspagina en de daaronder liggende pagina's: Verduurzaming van het energiegebruik.
Hieronder gaan we in op het wijzigingstraject waarmee de aanpassingen van de energiebesparingsplicht zijn opgenomen in de Omgevingswet.
Het ministerie van Klimaat en Groene Groei bereidt in overleg met vertegenwoordigers van bedrijven en bevoegd gezag een wijziging voor van de energiebesparingsplicht en informatieplicht in het Besluit activiteiten leefomgeving (Bal) en het Besluit bouwwerken leefomgeving (Bbl).
Consultatie over de voorgenomen wijziging van de energiebesparingsplicht en informatieplicht in het Besluit activiteiten leefomgeving (Bal) en het Besluit bouwwerken leefomgeving (Bbl):
Voorgenomen wijzigingen waren:
- verbreding energiebesparingsplicht naar maatregelen voor verduurzaming van het energiegebruik
- vergunningplichtige bedrijven onder algemene regel brengen (vervallen van uitzondering)
- ETS Klik hier voor uitleg over dit begrip (opent in popup)-bedrijven onder algemene regel brengen (vervallen van uitzondering)
- maatregelen voor opwek van hernieuwbare energie op eigen locatie en de overstap op een andere energiedrager (mits deze CO2 reduceert) verplicht wanneer dit een terugverdientijd van ten hoogste 5 jaar heeft
- geen plicht voor geheel zelfvoorzienende bedrijven die geen energie van het net halen
- uiterste indieningsdatum van de rapportage 2e ronde Informatieplicht op 1 december 2023
De reacties uit de internetconsultatie van november 2021 zijn verwerkt in een ontwerpbesluit. Dit ontwerpbesluit voor de wijziging van het Bal en het Bbl is aan de Tweede Kamer aangeboden:
Het volledige ontwerpbesluit is te vinden op: Tweedekamer.nl
Voorgenomen ontwerpbesluit op hoofdlijnen waren:
- verbreding energiebesparingsplicht naar maatregelen voor verduurzaming van het energiegebruik. Dit betekent dat maatregelen voor opwek van hernieuwbare energie op eigen locatie en de overstap op een andere energiedrager (mits deze CO2 reduceert) verplicht wordt, wanneer dit een terugverdientijd van ten hoogste 5 jaar heeft
- energiebesparingsplicht van toepassing verklaren op milieubelastende activiteiten die niet zijn aangewezen in de afdelingen 3.3 tot en met 3.11 van het Bal (in plaats van regels in de bruidsschat)
- vergunningplichtige bedrijven onder algemene regel brengen (vervallen van uitzondering)
- ETS Klik hier voor uitleg over dit begrip (opent in popup)-bedrijven onder algemene regel brengen (vervallen van uitzondering)
- glastuinbouwbedrijven die deelnemen onder CO2-sectorsysteem onder algemene regel brengen (vervallen van uitzondering)
- toevoegen onderzoeksplicht voor milieubelastende activiteiten (zoals bedoeld in afdelingen 3.3 tot 3.11 van het Bal) bij grote energiegebruikers (meer dan 10.000.000 kWh elektriciteit of 170.000 m³ aardgasequivalenten)
- geen plicht voor geheel zelfvoorzienende bedrijven die geen energie van het net halen
- uiterste indieningsdatum van de rapportage 2e ronde Informatieplicht en de onderzoeksplicht op 1 december 2023
- het toezicht op de verplichting bij 1 partij (omgevingsdienst) beleggen
- de inwerkingtredingsdatum van beide besluiten op 1 juli 2023
Op 22 juni zijn de aanpassingen van het Bal gepubliceerd in het Staatsblad. Ten opzichte van het ontwerpbesluit zijn een aantal aanpassingen gedaan:
- Wijziging in de maatwerkmogelijkheden. Het maatwerk is ruimer omschreven. Maatwerk op artikel 5.15 (energiebesparingsplicht) is mogelijk zolang er niet wordt versoepeld.
- Introductie overgangsrecht informatieplicht: Het overgangsrecht strekt ertoe dat inrichtingen die 1 december 2023 de informatieplicht/onderzoeksplicht hadden, deze blijven houden. Die inrichtingen moeten dus nog steeds op grond van het Activiteitenbesluit voldoen aan de rapportage-informatieplicht of onderzoeksplicht.
Staatsblad 2023, 215 | Overheid.nl > Officiële bekendmakingen (officielebekendmakingen.nl)
Op 24 juli zijn de aanpassingen van het Bbl gepubliceerd in het Staatsblad.
Staatsblad 2023, 272 | Overheid.nl > Officiële bekendmakingen (officielebekendmakingen.nl)
De inwerkingtreding van de wijzigingen van het Bal en het Bbl zoals gepubliceerd in het Staatsblad in 2023.
De Omgevingsregeling bevat verschillende details van de energiebesparingswetgeving, zoals de methodiek voor het berekenen van de terugverdientijd.
Aan de hand van de wijzigingen in het Bal en het Bbl zal de Omgevingsregeling worden aangepast om aan te sluiten bij de voorgenomen wijzigingen.
Voorgenomen wijzigingen waren:
- methodiek terugverdientijd
- vereisten verplicht onderzoek naar maatregelen voor verduurzaming van het energiegebruik bij grootgebruiker
Internetconsultatie Wijzigingsregeling terugverdientijdmethodiek en randvoorwaarden onderzoeksplicht
De Omgevingsregeling voor de glastuinbouw, onderzoeksplicht en de terugverdientijdmethodiek is op 29 december 2023 gepubliceerd.
Staatscourant 2023, 35294 | Overheid.nl > Officiële bekendmakingen (officielebekendmakingen.nl)
Sinds enkele jaren wordt gebruikgemaakt van de lijst van erkende maatregelen voor energiebesparing Klik hier voor uitleg over dit begrip (opent in popup). Met de actualisatie wordt beoogd om de EML meer aan te laten sluiten op de toekomstige situatie. De geactualiseerde EML wordt eerder ook in het Activiteitenbesluit gepubliceerd, zie hierboven.
Consultatie over de voorgenomen wijziging van de EML:
Internetconsultatie actualisatie EML
Voorgenomen wijzigingen waren:
- actualisatie van de erkende maatregel energiebesparing van milieubelastende activiteiten en gebouwgebonden maatregelen
De geactualiseerde EML is gepubliceerd in het Staatsblad op 15 september 2023. In de EML zijn een aantal schoonheidsfoutjes verbeterd ten opzichte van de EML, zoals die op 8 juni is gepubliceerd in de activiteitenregeling. Dit is op basis van feedback van bevoegde gezagen.
Staatscourant 2023, 25961 | Overheid.nl > Officiële bekendmakingen (officielebekendmakingen.nl)
De Omgevingsregeling voor de glastuinbouw, onderzoeksplicht en de terugverdientijdmethodiek is op 29 december 2023 gepubliceerd.
Staatscourant 2023, 35294 | Overheid.nl > Officiële bekendmakingen (officielebekendmakingen.nl)
ETS
ETS staat voor Emission Trading System, het Europese systeem van handel in broeikasgasemissierechten. Het is het eerste grote systeem voor het verhandelen van uitstootrechten van broeikasgassen in de wereld. Het trad in 2005 in werking om de opwarming van de aarde tegen te gaan. Lees meer over wet- en regelgeving rond ETS.
Erkende maatregelen voor energiebesparing
Een bedrijf is verplicht om energie te besparen door voorzieningen te treffen die zich binnen 5 jaar terugverdienen. Een bedrijf kan hieraan voldoen door maatregelen te nemen die op de Erkende Maatregelenlijst voor energiebesparing (EML) staan.