Regels voor aandachtsgebieden binnen Basisnet
Het instrument aandachtsgebieden is een nieuw instrument onder de Omgevingswet. Het vervangt bij het Basisnet de verplichte groepsrisicoberekening. Er zijn aandachtsgebieden voor: brand, explosie en gifwolk. Gemeenten moeten hier rekening mee houden bij nieuwe ruimtelijke ontwikkelingen en bepalen welke beschermende maatregelen nodig zijn.
Omschrijving van een aandachtsgebied
Een aandachtsgebied is een gebied waar mensen in een gebouw onvoldoende beschermd kunnen zijn tegen de gevolgen van een brand, explosie of gifwolk die van buitenaf komt. De brand, explosie of gifwolk is hierbij veroorzaakt door een ongewone gebeurtenis met vervoer van gevaarlijke stoffen. Er is een brandaandachtsgebied, een explosieaandachtsgebied en mogelijk een gifwolkaandachtsgebied.
Basisnetroutes die een aandachtsgebied hebben
Alle routes die onderdeel uitmaken van het Basisnet, hebben een brand- en een explosie- (en een gifwolk)aandachtsgebied.
De wegen, spoorwegen (en binnenwateren) met een aandachtsgebied worden aangewezen in artikel 2.23 van de Omgevingsregeling. En dat verwijst naar de tabellen weg, spoor (en water) in de bijlagen van de Regeling basisnet.
Vaste afstanden Basisnet
De brand- en explosieaandachtsgebieden langs het Basisnet hebben een vaste afstand (Bijlage VII onderdeel C van het Besluit kwaliteit leefomgeving (Bkl) Klik hier voor uitleg over dit begrip (opent in popup) en zullen geometrisch worden begrensd.
De omvang is:
- van een brandaandachtsgebied: 30 m
- van een explosieaandachtsgebied: 200 m
- van een gifwolkaandachtsgebied: nog nader te bepalen afstand.
Uit vervoerscijfers blijkt dat er over bijna het gehele Basisnet vervoer van toxische stoffen is. Het Basisnet maakt toxisch vervoer ook mogelijk, ongeacht de mate van toxiciteit. Om deze reden zullen langs het gehele Basisnet mogelijk gifwolkaandachtsgebieden aangewezen worden. Dit komt in de Omgevingsregeling.
De aanwezigheid en de afstanden van de vastgestelde aandachtsgebieden zijn onafhankelijk van de schommelingen in het vervoer. De omvang en samenstelling van het vervoer van gevaarlijke stoffen leiden niet tot aanpassing van de aandachtsgebieden. Ook de wisselende herkomst en bestemming van het vervoer van gevaarlijke stoffen heeft geen invloed op de aandachtsgebieden.
Meetpunten
De afstanden voor de aandachtsgebieden bij het Basisnet worden gemeten (artikel 8.7a Omgevingsregeling):
- bij een weg
- vanaf de buitenste kantstrepen van de weg
- vanaf een verbindingsboog die daarvan aftakt
- uitzondering: A10, knooppunt De Nieuwe Meer tot knooppunt Amstel: vanaf de buitenste kantstrepen van de hoofdrijbanen
- bij een spoorweg: vanaf de buitenste spoorstaven van de spoorbundel voor doorgaand verkeer.
Voor de weg is dit de witte streep aan de buitenste zijde van de weg of een verbindingsboog.
Een verbindingsboog is een rijbaan die doorgaande rijbanen bij knooppunten met elkaar verbindt.
In de toelichting bij de Regeling basisnet (Rbn) staat in afbeelding 9 hoe de spoorbundel voor doorgaand verkeer wordt bepaald.
Ligging
Voor de ligging van een aandachtsgebied van een weg, spoorweg of vaarweg is de feitelijke situatie bepalend. Dit is alleen anders wanneer een vastgesteld projectbesluit een wijziging van een weg of spoorweg mogelijk maakt. In dat geval is het projectbesluit bepalend totdat de feitelijke situatie daarmee overeenstemt.
Rekening houden met aandachtsgebieden door gemeenten
Bij een aandachtsgebied weet het bevoegd gezag (gemeente) dat gevaarlijke stoffen in de omgeving aanwezig zijn. Een incident of ongeval kan leiden tot brand, explosie of gifwolk. De gemeente moet afwegen welke nieuwe ruimtelijke ontwikkelingen zij toelaat. Het gaat hier om (beperkt) kwetsbare en zeer kwetsbare gebouwen en (beperkt) kwetsbare locaties. Daarbij bepaalt de gemeente de vereiste beschermende maatregelen voor de omwonenden. Afstand houden van nieuwe bebouwing tot de risicobron is het meest effectief.
Verder kan de gemeente in het omgevingsplan ook een voorschriftengebied aanwijzen. Binnen een voorschriftengebied is het voor nieuwbouw verplicht te voldoen aan de aanvullende bouweisen.
Aandachtsgebieden zichtbaar op kaarten
In de Atlas Leefomgeving zullen brand-, explosie- en mogelijk gifwolkaandachtsgebieden voor het Basisnet zichtbaar zijn op digitale kaarten. Een gebruiker kan per modaliteit, per gedeelte van de infrastructuur of per type aandachtsgebied nagaan waar een aandachtsgebied ligt. Het aandachtsgebied zal als zone te zien zijn.
Besluit kwaliteit leefomgeving (Bkl)
Het Besluit kwaliteit leefomgeving (Bkl) is een van de 4 algemene maatregelen van bestuur (AMvB's) onder de Omgevingswet.