Rekenen langs het Basisnet door gemeenten

Plaatsgebonden risico (PR)

Bij de inwerkingtreding van het Basisnet zijn de maximale risicoafstanden voor het Basisnet bepaald en vastgelegd in de Regeling basisnet, als plafonds. Het Besluit kwaliteit leefomgeving Klik hier voor uitleg over dit begrip (opent in popup) (Bkl, artikel 5.8) verwijst voor het Basisnet naar de Omgevingsregeling. En de Omgevingsregeling verwijst naar de tabellen in de bijlagen I, II en III bij de Regeling basisnet. Hier staan de maximale risicoafstanden (ook genoemd: basisnetafstanden) voor het Basisnet. Binnen die afstanden gelden ruimtelijke beperkingen.

Berekenen groepsrisico (GR)

Met de komst van aandachtsgebieden, is de berekening van het groepsrisico (GR) door gemeenten bij ruimtelijke plannen overbodig geworden. Het groepsrisico is de kans op overlijden van een groep van tien of meer personen per jaar als rechtstreeks gevolg van een ongewoon voorval bij het vervoer van gevaarlijke stoffen. Aan het groepsrisico is ook geen oriëntatiewaarde meer gekoppeld. In bijlage VII onder C bij het Bkl zijn de afstanden voor de aandachtsgebieden voor het Basisnet:

• 30 meter voor een brandaandachtsgebied
• 200 meter voor een explosieaandachtsgebied

De Omgevingsregeling (artikel 2.23 Invoeringsregeling Omgevingswet) wijst wegen en spoorwegen aan die een aandachtsgebied hebben. Welke wegen en spoorwegen dit zijn, staat in de Regeling basisnet, tabellen I en II. Voor deze wegen en spoorwegen gelden dan de eerder genoemde aandachtsgebieden.

Toelaten van bebouwing

Een gemeente voldoet aan de verplichting om rekening te houden met het groepsrisico als zij géén bebouwing toelaat binnen de aandachtsgebieden (artikel 5.15. Bkl). Het gaat dan om nieuwe beperkt kwetsbare, kwetsbare en zeer kwetsbare gebouwen, en om beperkt kwetsbare en kwetsbare locaties.

Een gemeente kan ervoor kiezen om wél bebouwing binnen de aandachtsgebieden toe te laten. Dan moet ze ervoor zorgen dat er maatregelen gelden om personen in gebouwen en op locaties te beschermen. Dat kan ook door het beperken van het aantal personen of de verblijftijd van personen in deze gebouwen of op deze locaties. Op deze manier voldoet de gemeente aan de verplichting om rekening te houden met het groepsrisico. Voor het afwegen van beschermende maatregelen biedt het Handboek omgevingsveiligheid van het RIVM een handvat.

Uit de toelichting bij artikel 5.15 van het Bkl blijkt dat het een gemeente vrij staat om alsnog een berekening van het groepsrisico uit te voeren als zij dat wenst. Hiermee kan een gemeente bijvoorbeeld inzicht krijgen in het groepsrisico bij stedelijke verdichting, om afwegingen te maken of keuzes te onderbouwen.

Rekening houden met het groepsrisico

Als een gemeente gebouwen of locaties wil toelaten binnen een aandachtsgebied, moet zij rekening houden met het groepsrisico.

Een gemeente kan aan de hand van inschattingen van bevolkingsdichtheden komen tot een kwalitatieve beoordeling voor het groepsrisico. Ze kan, zoals we op deze pagina hebben laten zien, ook besluiten alsnog een berekening van het groepsrisico (niet verplicht) uit te voeren. Het RIVM beschrijft in het Handboek omgevingsveiligheid maatregelen voor het beperken van het groepsrisico binnen aandachtsgebieden.