Emissiefactoren
Het wegverkeer, scheepvaart en luchtvaart stoten verontreinigende stoffen uit. Emissiefactoren geven aan hoeveel. Er zijn emissiefactoren voor wegverkeer, scheepvaart en luchtvaart. Daarnaast zijn er ook emissiefactoren voor de uitstoot van fijnstof, ammoniak en geur door dieren.
Publicatie van de emissiefactoren wegverkeer
De emissiefactoren zijn onderdeel van de generieke gegevens Klik hier voor uitleg over dit begrip (opent in popup). Deze gegevens worden verzameld door instituten als RIVM, TNO, KNMI en PBL. Het is belangrijk dat de gegevens goed op elkaar afgestemd zijn en de kwaliteit gegarandeerd is. In het Omgevingsbesluit staat in artikel 10.29, lid 2 dat de minister van Infrastructuur en Waterstaat (IenW) de generieke gegevens jaarlijks voor 31 maart elektronisch beschikbaar stelt.
Emissiefactoren wegverkeer
Emissiefactoren geven aan hoeveel vervuilende stoffen een voertuig per kilometer uitstoot. De emissiefactor is afhankelijk van het voertuigtype en de snelheid. TNO stelt jaarlijks de emissiefactoren van het wegverkeer vast. De emissiefactoren die we in Nederland gebruiken, zijn de werkelijke praktijkemissiefactoren en niet gebaseerd op de door fabrikanten opgegeven emissiefactoren. TNO selecteert een bepaald aantal voertuigen uit het Nederlandse wagenpark. Deze voertuigen vormen een representatieve steekproef van alle voertuigen die in Nederland rijden. Van deze voertuigen meet TNO de werkelijke emissie bij verschillende snelheden en belastingen en bepaalt daarmee de emissiefactoren.
Snelheidstype
In de emissiefactoren onderscheiden we de snelheidstypes voor niet-snelwegen en voor snelwegen. Deze snelheidstypes zijn gelijk aan de snelheidstypes die in de standaardrekenmethoden luchtkwaliteit 1 (SRM-1) en 2 (SRM-2) zijn gedefinieerd.
Voertuigcategorieën
De emissiefactoren worden vastgesteld voor 4 voertuigcategorieën:
- lichte voertuigen, zoals personenauto's, bestelauto's en kleine vrachtauto's
- middelzware voertuigen met voertuiggewicht kleiner dan 20 ton
- zware voertuigen met voertuiggewicht groter dan 20 ton
- openbaar vervoerbussen
Emissiefactoren milieuzones
Meerdere gemeenten hebben een milieuzone ingesteld voor vrachtauto's. Voor milieuzones geldt vanaf 1 januari 2020 een uniform systeem. Voor vrachtauto's in de milieuzone heeft de minister van IenW aparte emissiefactoren vastgesteld en gepubliceerd.
Correctie openbaar vervoerbussen
Het Informatiepunt Leefomgeving (IPLO) heeft een spreadsheet ontwikkeld (de 'bussenknop'), waarmee u een correctiefactor voor de openbaar vervoerbussen kunt berekenen. Deze correctiefactoren berekent u als in uw regio openbaar vervoerbussen rijden die minder verontreinigende stoffen uitstoten dan gemiddeld in Nederland.
Daling van de emissie
Door vernieuwing van het wagenpark stoot het wegverkeer steeds minder schadelijke stoffen uit. Door Europese regels en de instroom van elektrische auto's daalt de uitstoot van het wegverkeer verder.
De emissiefactoren zullen hierdoor in 2030 significant lager zijn dan nu (2021). Op de autosnelwegen en op de autowegen rijden naar verhouding meer nieuwe auto's dan op de stedelijke wegen. Daarom zijn er verschillende emissiefactoren voor autosnelwegen en niet-autosnelwegen.
Emissiefactoren scheepvaart
De bijdrage van scheepvaart op de luchtkwaliteit is opgenomen in de grootschalige concentratiekaarten Nederland. Wilt u de bijdrage van de scheepvaart zelf berekenen? Gebruik dan de emissie- en bronkenmerken Scheepvaart die TNO heeft samengesteld voor de zee- en binnenvaartschepen.
Emissiefactoren luchtvaart en -havens
De bijdrage van luchtvaart en -havens op de luchtkwaliteit is opgenomen in de grootschalige concentratiekaarten Nederland. Wilt u de bijdrage van deze bronnen in detail onderzoeken? Gebruik dan de emissie- en bronkenmerken Luchtvaart die IenW ter beschikking heeft gesteld.
Emissiefactoren van dieren
De emissiefactoren voor dieren worden door de minister van Landbouw, Natuurbeheer en Visserij (LNV) gepubliceerd in de Regeling ammoniak en veehouderij (Rav).
De Animal Sciences Group (ASG) van de Universiteit Wageningen stelt de emissiefactoren van dieren op. De emissie van fijnstof van dieren is afhankelijk van het huisvestingssysteem, zoals het type stal. In de emissiefactorentabel staat per huisvestingssysteem hoeveel fijnstof PM10 en ammoniak (NH3) een bepaald dier per jaar produceert. In bijlage VI van de Omgevingsregeling staan per aanvullende techniek de emissiefactoren voor ammoniak, geur en fijnstof.
Meer informatie
Generieke gegevens luchtkwaliteit
Voor het berekenen van de luchtkwaliteit heeft u invoergegevens nodig van uw lokale situatie. Deze invoergegevens moet u zelf verzamelen. Daarnaast heeft u gegevens nodig die voor iedereen gelijk zijn. Dit noemen we de generieke invoergegevens. De generieke gegevens moet u gebruiken bij alle berekeningen van de luchtkwaliteit.
Lees meer op de pagina Vaststellen luchtkwaliteit.