Rekenmodel ISL3a

Het rekenmodel Implementatie Standaardrekenmethode Luchtkwaliteit 3 (ISL3a) is gebaseerd op de regels van het Nieuw Nationaal Model (NNM). U gebruikt het model om te berekenen wat de gevolgen zijn van milieubelastende activiteiten, zoals industrie of landbouw, op de luchtkwaliteit.

Inhoud

Het programma ISL3a

ISL3a is een rekenmodel voor het modelleren van punt- en oppervlaktebronnen volgens de regels van het Nieuw Nationaal Model (NNM). ISL3a is geschikt voor het doorrekenen van eenvoudige situaties. Gaat het om een wat ingewikkelder situatie? Dan kunt u een andere implementatie van de standaardrekenmethode luchtkwaliteit 3 (SRM3) gebruiken. U kiest dan een softwaremodel dat in de bijlage bij artikel 8.16 onder b van de Omgevingsregeling is aangewezen. Als uw situatie ingewikkeld is en daardoor niet (goed) past binnen het toepassingsbereik van het model, dan kunt u de concentraties misschien beter vaststellen met een windtunnelonderzoek.

ISL3a kan berekeningen uitvoeren voor de stoffen NO₂, PM₁₀, PM_2,5 en EC. Voor de NO-conversie wordt een vaste omzettingssnelheid van 5% gebruikt, zoals dat in het NNM staat voorgeschreven.

Handleiding en achtergronddocument ISL3a

In de handleiding van ISL3a (pdf, 2.5 MB) staat hoe u het rekenmodel installeert en gebruikt. De laatste versie van de handleiding staat ook in het installatiebestand. U vindt deze handleiding, na installatie van het programma, in de map waar u het programma heeft geïnstalleerd.

Het technisch achtergronddocument van ISL3a (pdf, 1.9 MB) is het naslagwerk over de technische en wetenschappelijke achtergronden van het rekenmodel.

ISL3a downloaden en installeren

ISL3a is vrij verkrijgbaar en vrij te gebruiken. U kunt het programma downloaden, nadat u uw naam en e-mailadres heeft opgegeven. Uw gegevens gebruiken wij alleen om u te informeren als er een probleem is met ISL3a. U kunt dan een nieuwe versie downloaden.

Rekenmodel ISL3a downloaden

Installeren van ISL3a

U installeert het softwaremodel ISL3a op uw eigen computer. Mogelijk heeft u onvoldoende rechten om het programma te installeren. Neem in dat geval contact op met uw eigen ICT-beheerder.

Nadat u het programma geïnstalleerd heeft, start u het programma door op het ISL3a icoon te klikken. Daarna kunt u berekeningen gaan maken.

Versies van ISL3a

Versie ISL3a 2022

Versie 2022 is vanaf 9 juni 2022 beschikbaar.

Jaarlijkse aanpassing van ISL3a

Het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat (IenW) publiceert jaarlijks nieuwe achtergrondconcentraties en emissiefactoren. ISL3a wordt daarom ook jaarlijks aangepast. De eerdere versies blijven beschikbaar. Zo kunt u in eerdere jaren gemaakte berekeningen herzien of herberekenen.

Wijzigingen ISL3a 2022 ten opzichte van 2021

ISL3a versie 2022 bevat onder andere:

achtergrondconcentraties van 2021 en nieuwe prognoses voor toekomstige jaren.
meteorologische gegevens van 2021, bijvoorbeeld windsnelheid en -richting.
ruwheidsgegevens. De waarden voor de ruwheidslengtes zijn vastgesteld op basis van de gegevens in het Landelijk Grondgebruiksbestand Nederland (LGN2020).

ISL3a en landbouw

U gebruikt het rekenprogramma ISL3a ook voor het berekenen van de fijnstofconcentraties van agrarische bronnen (stallen). Hoe u dit precies doet, en waar u aan moet denken, staat in de Invoerinstructie ISL3a veehouderijen en op de algemene pagina Regels over fijnstof bij veehouderijen.

Aandachtspunten en bekende foutmeldingen bij ISL3a

De meest voorkomende problemen, oplossingen en aandachtspunten bij het gebruik van ISL3a hebben wij voor u op een rij gezet.

Foutmeldingen

Veel van de (fout)meldingen verschijnen kort op het scherm. ISL3a schrijft de foutmelding ook weg in een bestand met de naam 'stacks-msg.txt'. Dit bestand staat in de installatiemap in de submap 'bin'.

Bronhoogte groter of gelijk aan gebouwhoogte

De bronhoogte moet groter zijn dan of gelijk zijn aan de gebouwhoogte. Zie hiervoor de afbeelding bron in de stal (pdf, 19 kB). Behalve als het emissiepunt in de zijwand van het gebouw zit.

Foutmelding 'error code 11'

Deze foutmelding duidt op een fout in de gebouwmodule. Mogelijke oorzaken zijn:

er liggen bronnen buiten het gebouw.
2 bronnen liggen op dezelfde plaats (op verschillende hoogte).
de berekende ruwheid (onder projectdefinities) is kleiner dan 0,04 m. Dit gaat niet samen met gebruik van de gebouwmodule. In dat geval moet u handmatig de ruwheid aanpassen naar 0,04 m of hoger.

Exporteren van bestanden werkt niet

Als de import- of exportfunctie niet werkt, komt dit mogelijk doordat de dll/ocx-componenten niet goed geregistreerd zijn in het besturingssysteem. Dit komt vooral in de volgende gevallen voor:

het programma is niet goed geïnstalleerd.
de applicatiebestanden zijn gekopieerd, in plaats van geïnstalleerd.
degene die het programma installeerde had niet de rechten om dat te doen.
het programma is niet op de standaardlocatie geïnstalleerd.

In al deze gevallen kunt u het programma het beste de-installeren en daarna opnieuw te installeren. Meestal is het probleem dan opgelost.

Problemen op netwerk

ISL3a is niet ontwikkeld om op een netwerk te functioneren. Toch doet het programma het op sommige netwerken wel goed. Als dat bij u niet het geval is, dan is de oplossing om het programma op een losse computer te installeren, in plaats van op het netwerk. Neem contact op met uw eigen ICT-beheerder voor de mogelijkheden.

Foutmelding 'ERROR:(3) Path Not Found Can't create target file'

Deze foutmelding komt omdat de uitvoermap niet (goed) opgegeven is bij het definiëren van het project. De map geeft u op onder 'Definities' en project, linksonder op het eerste invoerscherm.

Geen contouren

Meestal vallen de berekende waarden dan buiten het gepresenteerde onderzoeksgebied. In ISL3a kunt u onder 'Berekenen' de contourwaarde aanpassen, zodat de berekende waarde wel als contour wordt gepresenteerd. In het .blk-bestand (zie Handleiding ISL3a par 4.8) staan de resultaten op de geselecteerde receptorpunten. Dit bestand is te openen met een editor, zoals het 'kladblok' of 'notepad.'

Foutmelding 'range check error'

Deze foutmelding verschijnt als het programma tegen de grenzen aan loopt. U heeft waarschijnlijk teveel receptorpunten ingevoerd voor de berekening.

ISL3a kan met maximaal 3.000 receptorpunten en maximaal 500 bronnen rekenen. Daarmee kunt u een grid van ongeveer 50x50 punten doorrekenen (2.500 receptorpunten) en enkele Te Beschermen Objecten (TBO). Bij een grotere grid of veel TBO's, kan het aantal receptorpunten groter worden dan het maximum van 3.000.

Berekenen snelheid

Het kan voorkomen dat in plaats van de uittreesnelheid (v) alleen een volumestroom (Q) bekend is. U berekent de snelheid dan met de formule:

v= Q / A

Hierin is A de oppervlakte van de opening van de bron. Als de uitstroomopening rond is berekent u de oppervlakte met de formule: A = π * r2.

Format invoerbestand

Het format van het invoerbestand luistert nauw. Dit moet precies voldoen aan de voorgeschreven wijze. Ook het duizendtal- en decimaalscheidingsteken levert in veel programma's problemen op.

U kunt beide voorkomen door het bronnenbestand van het voorbeeldproject uit ISL3a te exporteren. En daarna dat bestand te wijzigen of aan te vullen en op te slaan onder een andere naam. Dit gewijzigde bestand importeert u daarna in ISL3a.

Eerdere versies

ISL3a is in opdracht van het toenmalige ministerie van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer (VROM) ontwikkeld. De eerste versie is uitgebracht in 2008. Het rekenmodel is oorspronkelijk bedoeld voor eenvoudige situaties. Tot en met versie 2015 was de invoer van ISL3a beperkt tot maximaal 25 bronnen en 3.000 rekenpunten. Vanaf versie 2017 is dit uitgebreid tot maximaal 1.500 bronnen.

Het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat (IenW) publiceert jaarlijks nieuwe achtergrondconcentraties en emissiefactoren. ISL3a wordt daarom ook jaarlijks aangepast. De eerdere versies blijven beschikbaar. Zo kunt u in voorgaande jaren gemaakte berekeningen bekijken of herberekenen.

Heeft u een nog oudere versie van ISL3a nodig? Neem dan contact op met het Informatiepunt Leefomgeving (IPLO). De versies vanaf 2008 zijn nog beschikbaar.