Zoeken in deze site

Gezondheid in de omgevingsvergunning veehouderij

Bij het beoordelen van een omgevingsvergunning voor een milieubelastende activiteit voor een veehouderij, moet het bevoegd gezag mogelijke gezondheidsrisico's betrekken. Onder het begrip milieuverontreiniging valt ook de aantasting van de gezondheid van de mens.

Borging passende preventieve maatregelen

Is niet geborgd dat een ondernemer alle passende preventieve maatregelen tegen de aantasting van de gezondheid treft? Dan moet het bevoegd gezag een omgevingsvergunning voor een milieubelastende activiteit weigeren.

Beoordelen gezondheid

Bij veehouderijen zijn er gezondheidsrisico's vanwege de emissies van endotoxinen, fijnstof, ammoniak, geur en geluid. Voor de emissies van fijnstof, ammoniak, geur en geluid is er een wettelijk toetsingskader. In specifieke gevallen kan het bevoegd gezag aanvullende eisen stellen, als die regels dat toelaten. Voor endotoxinen zijn er geen landelijke regels. Het bevoegd gezag bepaalt zelf of en, zo ja, welke maatregelen bij endotoxinen nodig zijn in het belang van de bescherming van het milieu. Daarbij heeft het bevoegd gezag beoordelingsruimte.

Voorbeeld fijnstof

Voldoet een vergunningaanvraag aan de vastgestelde rijksomgevingswaarden voor fijnstof? Dan kan het bevoegd gezag deze niet weigeren of aanvullende maatregelen eisen vanwege de gevolgen van de risico’s van fijnstof. Dit kan wel als de gemeente of provincie in het omgevingsplan of de omgevingsverordening aanvullende regels heeft gesteld vanwege lokaal beleid. Dit kunnen bijvoorbeeld strengere decentrale omgevingswaarden zijn. Daarnaast moet het bevoegd gezag toetsen of de veehouder voldoet aan de . Dit kan reden zijn voor aanvullende emissiebeperkende maatregelen, ondanks dat de veehouderij aan de omgevingswaarden voldoet.

Voorzorg

Het bevoegd gezag moet een afweging maken of vanwege (onzekere) gezondheidsrisico's uit voorzorg maatregelen nodig zijn. De gemeente moet op dit punt een maken. Een voorbeeld om uit voorzorg maatregelen te nemen, zijn de gezondheidseffecten van geitenhouderijen. Er zijn gezondheidseffecten gevonden. Maar het is nog onduidelijk waardoor de gezondheidseffecten veroorzaakt worden. Het is daarom ook niet duidelijk welke maatregelen passend zijn. Het bevoegd gezag kan dan besluiten om bijvoorbeeld tijdelijk geen uitbreidingen toe te staan. Ook bij besluitvorming over endotoxinen kan voorzorg een rol spelen.

Toets aan omgevingsplan of omgevingsverordening

Bij het toetsen van een omgevingsvergunning voor een milieubelastende activiteit beoordeelt het bevoegd gezag of een activiteit geen veroorzaakt. Onder milieuverontreiniging valt ook de aantasting van de gezondheid van de mens. Bij de beoordeling van significante milieuverontreiniging, moet de gemeente rekening houden met het omgevingsplan en de omgevingsverordening. Dit staat expliciet in het Besluit kwaliteit leefomgeving (Bkl, artikel 8.9 lid 3).

Staan er dus regels in het omgevingsplan of de omgevingsverordening die zijn gericht op het voorkomen van gezondheidseffecten? Dan moet het bevoegd gezag ook bij het verlenen van een omgevingsvergunning hieraan toetsen. Rekening houden met betekent dat de gemeente beoordelingsvrijheid heeft. Afwijken is mogelijk na een belangenafweging en een goede motivering. Wijkt de gemeente af van de regels in het omgevingsplan? Dan heeft de veehouder voor dit afwijken ook een omgevingsvergunning voor de omgevingsplanactiviteit nodig.

Geen omgevingsvergunning nodig

In de specifieke zorgplicht van het Besluit activiteiten leefomgeving (Bal, artikel 2.11) staat ook dat een bedrijf alle passende preventieve maatregelen tegen de aantasting van de gezondheid treft. Voor de veehouderijen die niet vergunningplichtig zijn, is dit de grondslag om eventuele maatregelen te verplichten. Dit al dan niet met maatwerkvoorschriften.

Maatregelen

Er zijn verschillende maatregelen om de emissies uit stallen te beperken en daarmee effecten voor de gezondheid te beperken. Het gaat om technische maatregelen, maar ook voer- en managementmaatregelen zijn inzetbaar. U leest hierover meer op de pagina Emissiebeperkende maatregelen.

Wijzigen of intrekken

In het Besluit kwaliteit leefomgeving (Bkl) staat dat het bevoegd gezag een omgevingsvergunning milieubelastende activiteit kan wijzigen (artikel 8.101) of intrekken (artikel 8.102), vanwege het (niet) nemen van passende preventieve maatregelen ter bescherming van de gezondheid. Dit kan bijvoorbeeld nodig zijn als er nieuwe inzichten zijn over negatieve gezondheidsrisico's en mogelijkheden om deze te beperken.

Meer informatie



Beste beschikbare technieken (BBT)

Het meest doeltreffende en geavanceerde ontwikkelingsstadium van de activiteiten en exploitatiemethoden waarbij de praktische bruikbaarheid van speciale technieken om het uitgangspunt voor de emissiegrenswaarden en andere vergunningvoorwaarden te vormen is aangetoond, met als doel emissies en gevolgen voor het milieu in zijn geheel te voorkomen, of wanneer dit niet mogelijk is, te beperken, waarbij wordt verstaan onder:

  1. technieken: zowel de toegepaste technieken als de wijze waarop de installatie wordt ontworpen, gebouwd, onderhouden, geëxploiteerd en ontmanteld
  2. beschikbare: op zodanige schaal ontwikkeld dat de betrokken technieken, kosten en baten in aanmerking genomen, economisch en technisch haalbaar in de betrokken industriële context kunnen worden toegepast, onafhankelijk van de vraag of die technieken wel of niet binnen Nederland worden toegepast of geproduceerd, mits zij voor de exploitant op redelijke voorwaarden toegankelijk zijn,
  3. beste: het meest doeltreffend voor het bereiken van een hoog algemeen niveau van bescherming van het milieu in zijn geheel

Deze begripsbepaling staat in de bijlage bij de Omgevingswet.

Bestuurlijke afwegingsruimte

De bestuurlijke afwegingsruimte is een begrip voor de beleidsruimte van overheden. Overheden hebben een zekere ruimte om regels te stellen aan de fysieke leefomgeving. Dit kunnen regels zijn voor activiteiten, maar ook regels om soepelere of strengere normen te hanteren.

In principe heeft ieder bestuursorgaan de volledige afwegingsruimte om regels te stellen aan aspecten in de fysieke leefomgeving (Omgevingswet, art. 2.1). Deze afwegingsruimte wordt echter ingeperkt door de verdeling van taken en bevoegdheden (Omgevingswet, afdeling 2.4). Op die manier kan er meer op maat worden gestuurd. Rotterdam is bijvoorbeeld niet hetzelfde als Delfzijl en Boxtel niet hetzelfde als Apeldoorn. De maatschappelijke opgave varieert (krimp of groei, landelijk of stedelijk gebied, enzovoort).

Lees meer over bestuurlijke afwegingsruimte in het omgevingsplan.

Significante milieuverontreiniging

Het hangt af van de omstandigheden of een milieuverontreiniging significant is. Verontreiniging van een oppervlaktewaterlichaam is bijvoorbeeld eerder significant als hierin een innamepunt voor drinkwater aanwezig is dan wanneer dat niet zo is.

De Richtlijn industriële emissies en veehouderijen (Rie) definieert de term verontreiniging als: de directe of indirecte inbreng door menselijke activiteiten van stoffen, trillingen, warmte of geluid in lucht, water of bodem die de gezondheid van de mens of de milieukwaliteit kan aantasten, schade kan toebrengen aan materiële goederen, dan wel de belevingswaarde van het milieu of ander rechtmatig milieugebruik kan aantasten of in de weg kan staan.