Stimuleren en belastingvrijstelling kavelruil landelijk gebied

Eisen kavelruil landelijk gebied

Voor een kavelruil landelijk gebied gelden voor de kavelruilovereenkomst allereerst de algemene eisen uit de Omgevingswet voor een kavelruilovereenkomst (artikelen 12.44 en 12.45 Omgevingswet). Daarnaast gelden de aanvullende eisen uit artikel 12.47 van de Omgevingswet.

Strekking van de overeenkomst

Een kavelruilovereenkomst is een kavelruilovereenkomst landelijk gebied als die strekt tot verbetering van een gebied in overeenstemming met de functies die aan de betrokken locaties zijn toegedeeld. De overheid deelt functies aan locaties toe in het omgevingsplan met een wijziging van het omgevingsplan of met een projectbesluit.

Kavels buiten het stedelijk gebied met een niet-stedelijke gebruiksfunctie

Een kavelruilovereenkomst voor een kavelruil landelijk gebied is alleen mogelijk voor  kavels buiten het stedelijk gebied met een niet-stedelijke functie.

De kavels mogen geen onderdeel zijn van een ruimtelijk aaneengesloten of functioneel verbonden samenstel van kavels die in gebruik zijn voor:

• wonen, met inbegrip van verblijfsrecreatie
• niet-agrarische bedrijvigheid
• sociaal-culturele voorzieningen
• stedelijk groen
• infrastructuur

Uitgesloten van een kavelruil landelijk gebied zijn niet alleen de kavels met deze gebruiksfuncties. Maar ook de kavels:

• waar dat gebruik is toegestaan op basis van aan die locaties toegedeelde functies
• waarvoor gebruik voor deze functies mogelijk wordt via een ontwerpbesluit tot vaststelling van een omgevingsplan of via een projectbesluit.

Of er sprake is van een kavel behorend tot een ruimtelijk aaneengesloten of functioneel verbonden samenstel van kavels met deze gebruiksfuncties, hangt af van:

• de omstandigheden van het geval
• de specifieke ligging
• de feitelijke situatie
• het omgevingsplan
• de aard van de omgeving

Niet voor te ontgronden kavels, tenzij

Een kavelruil landelijk gebied kan niet met kavels waar ontgronding plaatsvindt. Behalve als uit de voorschriften van de omgevingsvergunning voor de ontgrondingsactiviteit blijkt dat de gronden na de ontgronding geschikt worden gemaakt voor landbouwdoeleinden, kleinschalige recreatie of de ontwikkeling van natuur.

Wel voor bedrijfsverplaatsing

Een bedrijfsverplaatsing kan onderdeel zijn van een kavelruilovereenkomst voor een kavelruil landelijk gebied. In de praktijk is de verplaatsing van een grondgebonden bedrijf vaak de start van een kavelruil die bijdraagt aan het realiseren van gebiedsdoelstellingen. Zoals verbetering van de agrarische structuur, natuur, landschap of waterdoelstellingen.

Dit betekent dat een partij zijn gehele bedrijf kan inbrengen. En dat dit bedrijf dan opgaat in de massa van de door de andere partijen ingebrachte zaken, waarna verkaveling en verdeling plaatsvindt.

De partij die zijn bedrijf inbrengt, kan een geldsom vragen. Daarmee kan hij ergens anders een nieuw bedrijf starten: bedrijfsverplaatsing. Voorwaarde is dat minimaal 2 andere betrokken partijen, na verkaveling en verdeling, onroerende zaken verkrijgen voor hun inbreng. Dit volgt uit artikel 12.44, lid 2, van de Omgevingswet.

Een mogelijkheid is ook dat onroerende zaken van buiten het landelijk gebied meedoen met de kavelruil. Ook hierbij geldt dat er sprake moet zijn van inbreng van onroerende zaken door minimaal 3 partijen. En onderlinge verkaveling en verdeling van die zaken tussen minimaal 2 partijen daarvan.

Gevolg niet voldoen aan de eisen

Voldoet een kavelruil niet aan de eisen uit artikel 12.47 van de Omgevingswet? Dan valt zo’n kavelruil buiten het stimuleringsbeleid van de provincies en geldt geen fiscale vrijstelling.

Meer informatie

Meer informatie over kavelruil vindt u op de volgende pagina’s:

• Kavelruil (algemeen)
• Eisen kavelruilovereenkomst en kavelruilakte