Regels voor ruimtelijk bouwen
De regels voor ruimtelijke bouwactiviteiten staan bij inwerkingtreding van de Omgevingswet in het tijdelijk deel van het omgevingsplan. In het Besluit bouwwerken leefomgeving (Bbl) Klik hier voor uitleg over dit begrip (opent in popup) staan een aantal kleine bouwactiviteiten die altijd uitgevoerd mogen worden ongeacht de regels in het omgevingsplan.
Achtergrond regels voor ruimtelijke bouwactiviteiten
De regels voor ruimtelijke bouwactiviteiten komen voort uit het evenwichtige toedelen van functies aan locaties. Aspecten daarbij zijn onder andere stedenbouwkundige en landschappelijke waarden, archeologie en monumentenzorg en het milieu.
Regels in het omgevingsplan over ruimtelijke bouwactiviteiten gaan over:
- of een bouwwerk op een locatie gebouwd mag worden en zo ja, onder welke randvoorwaarden (bijvoorbeeld bouwhoogte of bouwvlak)
- het gebruik van het bouwwerk
Ruimtelijke bouwregels in het omgevingsplan kunnen naast concrete regels zoals bouwhoogten bestaan uit vergunningplichten, meldingsplichten en/of informatieplichten. Vergunningplichten kunnen onder andere betrekking hebben op het toelaten van een nieuw bouwwerk of de aanpassing van een bestaand bouwwerk. Andere redenen kunnen zijn een toets op welstand, een uitgestelde toets voor geluid of een toets vanwege bodemverontreiniging.
Concrete bouwregels kunnen ook staan in een omgevingsvergunning (buitenplanse) omgevingsplanactiviteit of in een projectbesluit.
Tijdelijk deel omgevingsplan
De regels voor ruimtelijke bouwactiviteiten staan én in de ruimtelijke regels én in de bruidsschat Klik hier voor uitleg over dit begrip (opent in popup) van het tijdelijk deel omgevingsplan.
Ruimtelijk deel
De ruimtelijke regels in het tijdelijk deel van het omgevingsplan omvatten onder andere de bestemmingsplannen, inpassingsplannen en beheersverordeningen op basis van de Wet ruimtelijke ordening (Wro). Hierin kunnen onder andere de volgende regels staan:
- regels gericht op bouwactiviteiten, zoals gebruik, bouwhoogten en bouwvlakken
- mogelijkheden om via een omgevingsvergunning te kunnen afwijken van de bouwregels
- wijzigingsbevoegdheden of uitwerkingsplichten met daarin voorwaarden voor bouwregels
Ad 1. Een bouwplan dat voldoet aan de regels in het omgevingsplan kan in principe gebouwd worden. Wel is meestal een omgevingsvergunning (binnenplanse) omgevingsplanactiviteit bouwwerken (zie hieronder) nodig. Daarbij wordt, naast een eventuele welstandstoets, beoordeeld of het bouwplan aan de regels uit het omgevingsplan voldoet.
N.B. Natuurlijk moet het bouwplan ook voldoen aan de regels voor de technische bouwactiviteit.
Ad 2. De binnenplanse vergunningplichten in de ruimtelijke regels houden onder de Omgevingswet hun werking. Dit is geregeld in de artikelen 22.280 en 22.281 bruidsschat omgevingsplan.
Ad 3. Er is geen overgangsrecht voor de wijzigingsbevoegdheden en uitwerkingsplichten in het tijdelijk deel van het omgevingsplan. Na inwerkingtreding van de Omgevingswet kunnen geen procedures voor wijzigings- en uitwerkingsplannen worden gestart.
Er kan wel een omgevingsvergunning omgevingsplanactiviteit bouwwerken (art. 22.26 bruidsschat omgevingsplan) worden verleend als de bouwactiviteit past binnen de regels van de wijzigingsbevoegdheid of uitwerkingsplicht. Dit regelt artikel 22.32 bruidsschat omgevingsplan. Meer informatie hierover vindt u op de pagina Vergunning omgevingsplanactiviteit bij wijzigingsbevoegdheid en uitwerkingsplicht.
Bruidsschat: omgevingsplanactiviteit bouwwerken
In de bruidsschat is een vergunningplicht omgevingsplanactiviteit bouwwerken opgenomen (paragraaf 22.2.7.2). Belangrijkste doel van deze vergunningplicht is om te controleren of een concrete bouwactiviteit wel voldoet aan de bouwregels van het omgevingsplan. Daarnaast vindt er eventueel ook een welstandstoets of een bodemtoets plaats.
Deze binnenplanse vergunningplicht is een gevolg van het laten vervallen van deze vergunningplicht op Rijksniveau. Hierdoor is de koppeling tussen het technisch en ruimtelijk bouwen komen te vervallen. Deze ontkoppeling wordt aangeduid als ‘de knip’.
Meer informatie over deze binnenplanse vergunningplicht vindt u op de webpagina Omgevingsplanactiviteit bouwwerken.
Bruidsschat: bouwactiviteiten van rechtswege in overeenstemming met omgevingsplan
In de bruidsschat staan een aantal (bouw)activiteiten die van rechtswege in overeenstemming zijn met het omgevingsplan (paragraaf 22.2.7.3). Bouwplannen die vallen binnen deze bouwactiviteiten mogen dus worden uitgevoerd, ook al zijn ze in strijd met de ruimtelijke regels in het tijdelijk deel van het omgevingsplan. Een voorbeeld hiervan is het plaatsen van een schutting van 2 meter aan de achterkant van een woning.
Ook de bovenstaande binnenplanse vergunningplicht voor de omgevingsplanactiviteit bouwwerken is niet van toepassing op deze bouwactiviteiten.
Nieuw deel omgevingsplan
Als gemeenten het tijdelijk deel (al dan niet fasegewijs) gaan omzetten naar het nieuwe deel van het omgevingsplan, zullen de regels over het bouwen, in stand houden en gebruiken van bouwwerken deel gaan uitmaken van het nieuwe deel van het omgevingsplan.
De gemeente kan dan onder andere zelf bepalen:
- voor welke ruimtelijke bouwactiviteiten een binnenplanse vergunningplicht, een meldingsplicht of informatieplicht geldt
- of zij regels over welstand opneemt in het omgevingsplan. Zo ja, dan kan voor de welstandscriteria verwezen worden naar een welstandsnota.
- of en hoe zij de (bouw)activiteiten die nu van rechtswege in overeenstemming zijn met het omgevingsplan (artikel 22.36 bruidsschat) integreert in de ruimtelijke bouwregels
- of zij in het omgevingsplan beoordelingsregels opneemt over bouwactiviteiten die niet binnen het omgevingsplan passen
Ruimtelijke bouwactiviteiten in het Bbl
Een aantal bouwactiviteiten zijn vergunningvrij en mogen dus altijd worden uitgevoerd. Deze door het Rijk aangewezen activiteiten aan/voor bouwwerken, staan in artikel 2.29 Bbl. De regels voor ruimtelijke bouwactiviteiten in het omgevingsplan zijn niet van toepassing op deze vergunningvrije (ver)bouwactiviteiten. Het betreft hier bouwactiviteiten met een kleine ruimtelijke impact en/of een groot maatschappelijk belang.
Gerelateerde pagina’s
Besluit bouwwerken leefomgeving (Bbl)
Het Besluit bouwwerken leefomgeving (Bbl) is één van de 4 algemene maatregelen van bestuur (AMvB's) onder de Omgevingswet. Het Bbl bevat regels over bouwwerken.
Bruidsschat omgevingsplan
De 'bruidsschat omgevingsplan' bestaat uit regels die door het Rijk als onderdeel van het Invoeringsbesluit Omgevingswet automatisch zijn toegevoegd aan het tijdelijk deel van het omgevingsplan van alle gemeenten.
Gedurende de overgangsfase (tot eind 2031) gelden de regels van de bruidsschat, zolang de gemeente nog geen eigen regels heeft gesteld.