Vergunningvrij bouwen
Onder de Omgevingswet kan bij bouwen sprake zijn van 2 activiteiten: de technische bouwactiviteit en de omgevingsplanactiviteit met betrekking tot bouwwerken. Het Rijk heeft bij beide activiteiten een aantal activiteiten vrijgesteld van de vergunningplicht. De gemeente kan daarnaast in het omgevingsplan ook andere activiteiten niet omgevingsvergunningplichtig maken.
Vergunningvrije bouwactiviteit
Artikel 5.1 Omgevingswet legt de basis voor de vergunningplicht voor de technische bouwactiviteit. De vergunningplichtige bouwactiviteiten worden aangewezen in het Besluit bouwwerken leefomgeving (Bbl). Het besluit kwaliteitsborging voor het bouwen wijzigt het Bbl. Bouwactiviteiten die voor de technische toets vergunningplichtig zijn, staan in de artikelen 2.25 en 2.26, Bbl.
Artikel 2.27, Bbl vermeldt de uitzonderingen van deze vergunningplicht. In dit artikel staan dus de bouwactiviteiten waarvoor die vergunningplicht voor de technische toets niet geldt. Bijvoorbeeld voor een dakkapel.
Bouwactiviteiten worden dus voor het technische deel niet vooraf getoetst:
- als de bouwactiviteit is genoemd in artikel 2.27, Bbl, of
- de bouwactiviteit niet is genoemd in de artikelen 2.25 en 2.26, Bbl
Er geldt wel een meldplicht voor de vergunningvrije bouwwerken in artikel 2.27, lid 1, onder a, Bbl. Dit regelt artikel 2.21, Bbl. Meer informatie vindt u op de pagina ‘Meldingsplichtige bouwactiviteiten’.
Vergunningvrije omgevingsplanactiviteit
Artikel 5.1, Omgevingswet regelt dat voor een omgevingsplanactiviteit een vergunning moet worden gevraagd. Een omgevingsplanactiviteit is een activiteit:
- waarvoor in het omgevingsplan een verbod staat, en/of
- die in strijd is met het omgevingsplan
Binnenplans vergunningvrije omgevingsplanactiviteit
Algemene regel is dat het omgevingsplan bepaalt voor welke activiteiten een vergunning nodig is voor een omgevingsplanactiviteit. Het Rijk noemt echter een aantal activiteiten die vergunningvrij zijn. Deze omgevingsplanactiviteiten staan in artikel 2.29, Bbl. Bijvoorbeeld een dakkapel in het achterdakvlak. Deze bouwactiviteiten worden voor het ruimtelijke deel dus niet vooraf getoetst. De regels in het omgevingsplan over de ernstige ontsiering van het uiterlijk van dat bouwwerk gelden echter wel.
Vergunningvrije (omgevingsplan)activiteit en bruidsschat
Via artikel 22.26, bruidsschat is tijdens de overgangsperiode in het omgevingsplan een vergunningplicht opgenomen voor bouwactiviteiten (binnenplanse vergunning omgevingsplanactiviteit).
Artikel 22.27, bruidsschat vermeldt de bouwactiviteiten waarvoor deze vergunningsplicht niet geldt, mits ze voldoen aan de regels van het omgevingsplan.
In artikel 22.36, bruidsschat staan de activiteiten die van rechtswege in overeenstemming met het omgevingsplan zijn. Hiervoor is er dus ook geen toetsing aan de overige regels van het omgevingsplan.
De gemeente kan in het omgevingsplan de regels van de bruidsschat wijzigen. De gemeente kan dus de vergunningplicht voor de omgevingsplanactiviteiten aanpassen. De activiteiten die in artikel 2.29, Bbl zijn genoemd blijven echter vergunningvrij.
Buitenplanse vergunningvrije omgevingsplanactiviteit
Een activiteit die in strijd is met het omgevingsplan is vergunningplichtig. Dit geldt echter niet voor de in artikel 2.29, Bbl genoemde activiteiten. Bouwactiviteiten die vallen onder artikel 2.29, Bbl kunnen dus direct gebouwd worden.
Bepaal of u een vergunning nodig heeft
Met behulp van het plaatje 'Mag ik zonder omgevingsvergunning (ver)bouwen? (pdf, 158 kB)' kunt u zien welke route u moet bewandelen om te bepalen of u een vergunning nodig hebt.
Welstandsexcessen
Eventuele welstandsexcessen kunnen via het repressief welstandtoezicht worden aangepakt. Bij een welstandsexces is er ernstige strijd met redelijke eisen van welstand. Dus buitensporigheden in het uiterlijk, die ook voor niet-deskundigen duidelijk zijn.
Uitzonderingen op algemene regeling vergunningvrij bouwen
Voor bouwactiviteiten die betrekking hebben op monumenten, beschermde stads- of dorpsgezichten en archeologische erfgoed gelden uitzonderingen voor het vergunningvrij bouwen.
Gewijzigde regeling over vergunningvrije bouwwerken
De regeling over vergunningsvrije bouwwerken is gewijzigd ten opzichte van de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht en het Besluit Omgevingsrecht (Bor). De wijziging was nodig omdat:
- in de Omgevingswet een onderscheid is tussen omgevingsvergunning voor de technische bouwactiviteit en de omgevingsvergunning voor omgevingsplanactiviteit.
- in de Omgevingswet het omgevingsplan de vergunningplicht bepaalt voor de omgevingsplanactiviteit.
In het algemeen geldt dat de genoemde vergunningvrije bouwactiviteiten onder de Omgevingswet overeen komen met de onder de Wabo en Bor genoemde vergunningvrije bouwactiviteiten.
Voorheen artikelen 2 en 3, bijlage II Bor
In artikel 22.27, bruidsschat staan bouwactiviteiten die voorheen in artikel 3 van bijlage II van het Bor stonden. Op enkele onderdelen zijn er wijzigingen door het onderscheid tussen bouwactiviteit en omgevingsplanactiviteit. Bijvoorbeeld de voorwaarden om bouwtechnische redenen zijn niet in artikel 22.27 opgenomen.
In artikel 22.36, bruidsschat staan met name de onderdelen van artikel 2, bijlage II van het Bor.
Gerelateerde pagina’s
Begrip: Besluit bouwwerken leefomgeving (Bbl)
Het Besluit bouwwerken leefomgeving (Bbl) is één van de 4 algemene maatregelen van bestuur (AMvB's) onder de Omgevingswet. Het Bbl bevat regels over bouwwerken.
Lees meer op de pagina Inhoud Besluit bouwwerken leefomgeving.