Basisprognoses 2016

De eerste basisprognoses werden in eerste instantie geleverd aan het toenmalige ministerie van Infrastructuur en Milieu. Het ministerie gebruikt basisprognoses voor het opstellen van landelijk beleid op het gebied van water. Zowel projecten op landelijk als op regionaal niveau kunnen de basisprognoses vervolgens gebruiken als invoer voor eigen modelberekeningen.

Rekentrein

De rekentrein voor de basisprognoses 2016 bestaat uit twee onderdelen: zoetwater en waterveiligheid.

Zoetwater

Voor het onderdeel zoetwater zijn de volgende modelversies gebruikt:

• LSM versie 1.2. (De basis voor dit model is beschreven in het achtergronddocument LSM)
• LSM-LT 1.2 (LSM Light)
• LHM versie 3.02
• SOBEK-Re 2.52.009 - NDB 1_1_0
• LTM 1.0

De basisprognoses geven een verwachting van de toekomstige situatie, gebaseerd op scenario’s. Voor de klimaatscenario’s is gebruik gemaakt van de KNMI'14 klimaatscenario's en de gebruikte sociaal-economische situatie is afkomstig uit de WLO-scenario’s uit 2006.

Het Nationaal Water Model is de opvolger van het Deltamodel. In het rapport Update Deltascenario’s Nationaal Water Model (pdf, 1.8 MB) is beschreven hoe de invoer van de basisprognoses binnen het Nationaal Water Model verschilt van het Deltamodel. Het rapport beschrijft de volgende invoeren over zoetwater:

• neerslag en verdamping
• zeespiegelstijging
• rivierafvoeren
• interne verzilting
• externe verzilting
• peilen hoofdwatersysteem
• landgebruik en verhardingskaart
• bodemdaling
• onttrekkingen aan het oppervlaktewater
• onttrekkingen aan het grondwater

In het rapport kunnen de details per onderwerp worden nagegaan.

Waterveiligheid

Voor de waterveiligheidsrekentrein waren de volgende modellen ingebouwd:

• waqua_maas_dmref12_5-v1 voor de Maas,
• waqua_rijn_dmref12_5-v1 voor de Rijn,
• WAQUA_ijvd_dmref12_5-v3 voor de IJssel-Vechtdelta, en
• Sobek-RMM-ReferentieDPR2015 voor de Rijn-Maasmonding (zie ook 6.2 in de Configuratiehandleiding NWM).

Voor het Markermeer en IJsselmeer is een database fysica en meerpeilstatistiek gebruikt. N.B. De hierboven genoemde modelschematisaties zijn verouderd en staan niet meer genoemd in de lijst met modelschematisaties op deze website.

Een belangrijk onderdeel van de invoer van deze modellen vormen de schematisaties. Die geven een driedimensionale beschrijving van de watergang waarin het water stroomt. Het gaat hierbij bijvoorbeeld om de vorm en eigenschappen van de waterbodem, de dijken en de kades.

De schematisaties voor waterveiligheid representeren de destijds actuele situatie (in dit geval de situatie van 2012 voor de Maas, Rijn en IJssel-Vechtdelta en 2015 voor de Rijn-Maasmonding), met daarbij de voorziene maatregelen in het kader van Maaswerken en Ruimte voor de Rivier (Van Walsem, 2013).

Voor waterveiligheid zijn scenario’s voor zeespiegelstijging en voor de afvoerstatistiek bij Lobith en Borgharen gebruikt. In het rapport Deltascenario's 2012 - NHI modelinvoer staat een toelichting op de wijze waarop destijds de Deltascenario's zijn vertaald in het Landelijk Hydrologisch model (LHM). De zeespiegelstijgingen waarop de basisprognoses van 2016 zich baseren, staan hieronder afgebeeld. Deze zeespiegelstijgingen zijn ook gebruikt voor zoetwater-berekeningen.

Voor de Rijn bij Lobith en de Maas bij Borgharen zijn met GRADE (Hegnauer et al., 2014) nieuwe afvoerstatistieken afgeleid voor de KNMI’14-scenario’s. Details over deze invoer staan in het rapport Update Deltascenario's Nationaal Water Model (pdf, 1.8 MB).

Kwaliteitsborging en disclaimer

De basisprognoses 2016 zijn gecontroleerd op plausibiliteit door experts van Rijkswaterstaat, Deltares, enkele waterschappen en provincies. Daarbij is geconcludeerd dat de uitkomsten overeenkomen met wat verwacht kan worden gezien de invoer. In de onderstaande rapporten staan de uitgevoerde kwaliteitscontroles beschreven. Daarbij is ook stilgestaan bij het toepassingsbereik van de basisprognoses. Ook zijn er aanbevelingen gedaan voor toekomstige berekeningen met het Nationaal Water Model.

• Kwaliteitscontrole basisprognoses 2016 waterveiligheid (pdf, 6.3 MB)
• Kwaliteitscontrole basisprognoses 2016 zoetwater (pdf, 5.2 MB)

De basisprognoses van 2016 leidden destijds niet tot bijstelling van de uitvoering van het Deltaprogramma. Deze conclusie is getrokken na overleg met het ministerie van Infrastructuur en Milieu, de waterschappen en de Staf Deltacommissaris. Voor zoetwater gaven deze basisprognoses een eerste beeld van wat de nieuwe KNMI’14-klimaatscenario’s betekenden voor de waterverdeling en –beschikbaarheid in Nederland. Ze gaven toch nog niet voldoende informatie om hier ook beleidsconclusies aan te verbinden voor het herijken van de zoetwateropgave en/of het updaten van de voorkeurstrategie. Voor Waterveiligheid gold hetzelfde. Ook hier hadden de door het KNMI geschetste scenario’s effect op de waterveiligheid, maar moest gesteld worden dat de uitkomsten alleen relatief bruikbaar waren en niet absoluut. Voor de exacte waterstanden was het BOI (beoordelings- en ontwerpinstrumentarium) geschikter. De volgende rapporten geven een nadere impactanalyse:

• Basisprognoses 2016 waterveiligheid (docx, 1.8 MB)
• Basisprognoses 2016 zoetwater (docx, 4.7 MB)

Resultaten en downloads

In 2016 zijn de eerste basisprognoses van het NWM berekend. Ze vormen een update van de berekeningen van het Deltamodel, de voorganger van het Nationaal Water Model.

De volgende rekenresultaten zijn in zipbestanden beschikbaar:

Zoetwater - LHM

• BP_LHM_REF2015
• BP_LHM_R2085
• BP_LHM_D2050
• BP_LHM_D2085
• BP_LHM_S2050
• BP_LHM_S2085
• BP_LHM_W2050
• BP_LHM_W2085

Zoetwater - Vonk

• BP_LSMLT_VONK_REF2015
• BP_LSMLT_VONK_R2085
• BP_LSMLT_VONK_D2085
• BP_LSMLT_VONK_D2050
• BP_LSMLT_VONK_S2085
• BP_LSMLT_VONK_S2050
• BP_LSMLT_VONK_W2085
• BP_LSMLT_VONK_W2050

Waterveiligheid

• Rijn
• Rijn-Maasmonding (RMM)
• Markermeer
• Maas
• IJsselmeer
• IJssel-Vechtdelta (IJVD)

De volgende onderdelen van de basisprognoses 2016 zijn niet vrijgegeven:

• RUST2050: uit analyse van de grondwaterstanden is gebleken dat een deel van de modelinvoer voor het scenario Rust 2050 niet correct is. Het betreft het landgebruik. Hierdoor zijn ook de berekende resultaten voor het wateraanbod en watertekort voor dit scenario niet betrouwbaar. Daarom is besloten om de resultaten van het Rust 2050 scenario niet beschikbaar te stellen.
• Verzilting: gelet op de betrouwbaarheid van de modeluitkomsten voor wat betreft verzilting, is het advies deze resultaten alleen voor bepaalde doeleinden te gebruiken. Daarom zijn deze resultaten alleen op aanvraag beschikbaar.
• Temperatuur: er worden geen gegevens voor temperatuur beschikbaar gesteld. Bij analyse zijn onjuistheden in de modelinvoer geconstateerd, hetgeen onbetrouwbare uitkomsten tot gevolg heeft

Een beschrijving van de uitvoer van de basisprognoses vindt u op de Deltares wiki-pagina Uitvoerparameters zoetwater en Uitvoerparameters veiligheid, inclusief een nadere uitleg van de uitvoerparameters. De basisprognoses zijn hier ook beschikbaar gemaakt in het zogenaamde NetCDF-formaat. Meer informatie daarover vindt u op unidata.ucar.edu/netcdf/. Voor het verwerken van NetCDF’s van data naar informatie zijn meerdere tools beschikbaar, bijvoorbeeld te vinden via nsidc.org/data/netcdf/tools.html of unidata.ucar.edu/software/netcdf/.

Meer informatie

Alle rekenresultaten zijn met de grootste zorgvuldigheid tot stand gebracht. Mocht u toch nog onvolkomenheden vinden of andere vragen hebben, dan kunt u contact opnemen via ons vragenformulier of bellen met een van de medewerkers van het Informatiepunt Leefomgeving op 088-7970790. Geïnteresseerden kunnen hier ook modelschematisaties en software aanvragen.