Uitleg werkwijze Algemene BeoordelingsMethodiek (ABM)
Aan de hand van bekende gegevens van individuele stoffen of mengsels van stoffen, bepaalt de lozer via de Algemene BeoordelingsMethodiek (ABM) eerst de waterbezwaarlijkheid. Waterbezwaarlijkheid is: de mate waarin er een kans is op nadelige effecten voor het aquatisch milieu.
Voor wie de applicatie bedoeld is
De ABM wordt samen met de Immissietoets door de initiatiefnemer gebruikt om de lozing vooraf te beoordelen. Dit gebeurt tijdens en/of vóór de fase van het vooroverleg. Dus voordat de lozing mag starten. Op bladzijde 5 in het informatiedocument ABM staat dat de ABM gebruikt moet worden bij directe en indirecte lozingen. Het bevoegd gezag beoordeelt daarna het resultaat van de door de initiatiefnemer ingevulde ABM.
De berekende samenstelling en hoeveelheid afvalwater zijn de basis voor:
- (de beoordeling van) vergunningaanvragen voor vergunningplichtige lozingen
- (de beoordeling van) een verzoek om verruimend maatwerk bij lozingen die onder algemene regels vallen
- de ambtshalve beoordeling of bij algemeen geregelde lozingen verscherpend maatwerk nodig is. Of dat handhaving op basis van de zorgplicht nodig is.
Waterbezwaarlijkheid
Een hogere of grotere waterbezwaarlijkheid betekent een grotere kans op nadelige effecten. Nadelige effecten die kunnen optreden, zijn gebaseerd op intrinsieke stofeigenschappen als:
- toxische effecten (acuut of chronisch)
- mutagene of carcinogene effecten
- reprotoxische effecten of bio-accumulatie
- het langdurig voorkomen van slecht afbreekbare stoffen in het aquatische milieu
Vier categorieën waterbezwaarlijkheid
Om de waterbezwaarlijkheid te kunnen bepalen maken bevoegd gezag en initiatiefnemer gebruik van de Algemene BeoordelingsMethodiek (ABM). De ABM kent 4 categorieën van aflopende waterbezwaarlijkheid:
- Z (Zeer Zorgwekkende Stoffen, ZZS: verzameling van gevaarlijkste stoffen voor mens en milieu, bijvoorbeeld PAK's, dioxinen, kwik en kwikverbindingen)
- A (niet snel afbreekbare, waterbezwaarlijke stoffen)
- B (afbreekbare, waterbezwaarlijke stoffen)
- C (stoffen die van nature voorkomen in het lokale oppervlaktewater)
Op het uiteindelijk te lozen restwater past het bevoegd gezag de immissietoets toe. Uit deze toetsstap kan volgen dat het nodig is technieken toe te passen die nog meer bescherming bieden. Als het nodig is, beoordeelt het bevoegd gezag opnieuw de inspanningen bij de stappen bronaanpak en minimalisatie.
Saneringsinspanning
Bij elke categorie waterbezwaarlijkheid hoort een zekere saneringsinspanning. Dit is de mate waarin technieken moeten worden toegepast om emissie van deze stof zoveel mogelijk te beperken.
De hoogte van de waterbezwaarlijkheid bepaalt de saneringsinspanning die een gebruiker moet doen. De saneringsinspanning richt zich op het zoveel mogelijk voorkomen dat een waterbezwaarlijke stof in het oppervlaktewater terecht komt. Daarbij komen steeds de volgende stappen terug: bronaanpak, minimalisatie en continu verbeteren. Zie aanpak van Zeer Zorgwekkende Stoffen.
ZZS-beleid bij lozingsactiviteiten
Continu verbeteren is in de ABM concreet gemaakt voor ZZS-lozingsactiviteiten. De ABM geeft aan dat het bevoegd gezag dit als vergunningvoorschrift moet opnemen.
Ook voor mengsels
De ABM beschrijft ook hoe men een saneringsinspanning bepaalt voor de waterbezwaarlijkheid van 'mengsels'. Mengsels noemde men vroeger ook wel 'preparaten'. Mengsels zijn samenstellingen van verschillende stoffen.
Hulpmiddel
Naast de als informatiedocument vastgestelde ABM (zie onderdeel B van bijlage XVIII van het Besluit kwaliteit leefomgeving), is er een Exceltool. Die kan gebruikt worden om waterbezwaarlijkheid van een stof te beoordelen, en daarmee de saneringsinspanning voor deze stof. Om de tool in te vullen, is er wel algemene stofinformatie nodig. Als hulpmiddel is een handreiking bij de tool gemaakt.