Ontvangst Deense delegatie maart 2019

Een delegatie van Deense regionale bestuurders kwam 3 dagen naar Nederland om te leren van de Nederlandse aanpak op het gebied van circulaire economie, omgaan met klimaatverandering en gedegradeerde gebieden.

Rijkswaterstaat Leefomgeving had een mooi programma voorbereid. De Denen kregen een kijkje in de keuken bij de gemeente Nijmegen, Utrecht en het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat. De verdeling van taken tussen de bestuurslagen en de samenwerking tussen partijen in convenanten en green deals kregen de volle aandacht.

Deense bestuurders op zoek naar Nederlandse ervaringen

Van 18 tot 20 maart 2019 ontving Rijkswaterstaat een Deense missie van regionale bestuurders. Deze bestuurders waren met name geïnteresseerd in de wijze waarop Nederland invulling geeft aan een circulaire economie, omgaan met klimaatverandering en de aanpak van grootschalig gedegradeerde gebieden.

Grondstromen niet recyclen, maar kwaliteit verbeteren

De Deense bestuurders ervaren dat er een toenemende behoefte is aan grondstoffen en dat deze schaarser worden. De Denen hebben veel ervaring met hergebruik van warmte en recyclen van afval, maar minerale stromen worden nog grootschalig gedumpt. Hoe kan het opschalen van restromen bijdragen aan de toenemende grond- en bouwstoffenbehoefte en hoe doe je dat. In Nijmegen kregen ze daarover informatie bij de afvalverwerker ARN, in Utrecht bij Theo Pouw, een grote verwerker van grondstromen en secundaire bouwstoffen.

De werkwijze en producten die beide verwerkers uit de afvalstromen kunnen leveren leidden tot grote indruk bij de Denen. Op het Ministerie volgde een toelichting op het Rijksprogramma Circulaire Economie en de samenwerking hierin met onder andere het Interprovinciaal overleg. De transitieagenda’s die zijn opgesteld met andere overheden en met bedrijven en maatschappelijke organisaties werden uitgebreid besproken. Instrumenten om kleine initiatieven op te schalen, maar ook green deals om belemmeringen tegen te gaan kwamen over het voetlicht.

Anticiperen op klimaatverandering

Ook initiatieven om te anticiperen op en om te gaan met klimaatverandering kwamen aan bod. Denemarken is geen delta, maar wel omgeven door een stijgende zee, terwijl daar net als in Nederland de veenbodem zakt. Vanuit het secretariaat van de Deltacommissaris werd het Deltaprogramma toegelicht, met de bijzondere rol van de Deltacommissaris die garant staat voor continuïteit en langetermijndoelen. Ook de allocatie van middelen voor kennisontwikkeling en uitvoering kreeg aandacht.

Onder de indruk waren de Denen van de nevengeul bij de Waal voor hoogwateropvang. De samenwerking tussen provincie, gemeente, waterschappen en het Rijk om dit project mogelijk te maken, maar ook de informatieverstrekking en kennisontwikkeling die bij zo’n project komt kijken werden uitgebreid besproken. De “blue green deal” in het waterschap Rivierenland is hier een mooi voorbeeld van.

Gedegradeerde bodems: samenwerken is opwaarderen

De interesse van de Denen in het omgaan met bodemverontreiniging en zogenaamde megasites werd bediend met presentaties van Rijkswaterstaat en van VNO-NCW. Zij vertelden over de samenwerking in het Bodemconvenant en de ontwikkeling van de Basis Registratie Ondergrond.

De Denen wilden onder andere weten hoe wij omgaan met grondwaterverontreiniging en met financiering van sites waar geen dynamiek aanwezig is. De contracten met het bedrijfsleven over bronaanpak gecombineerd met het afkopen van verantwoordelijkheid voor pluimen is toegelicht als voorbeeld voor het omgaan met grondwaterverontreiniging in het stedelijk gebied.

Voor het opwaarderen van gedegradeerd land werd voorgesteld om de koppeling te leggen met maatschappelijke opgaven die nog wel gerealiseerd kunnen worden met de resterende diensten van het natuurlijk systeem, zoals het verbouwen van biomassa voor de energievraag of het benutten als (tijdelijke) natuur.

Steden als motor

De steden Nijmegen en Utrecht lieten zien hoe zij de verschillende opgaven in hun stad samenbrengen, vergroenen met gezondheid en klimaatadaptatie, fietsen ter bevordering van een gezonde leefstijl en een schone lucht, woningbouw en duurzaam landgebruik. Ook hierbij kwam de rol van provincies en samenwerking met de verschillende bestuurslagen uitgebreid aan de orde. Een leerzame missie, met nieuwe contacten.

Uit de discussies komt naar voren dat Denemarken en Nederland in belangrijke mate voor dezelfde opgaven staan. Dit biedt kansen voor samenwerking in kennisontwikkeling en uitwisseling van innovaties. Zowel voor overheden, kennisinstellingen als voor het bedrijfsleven.