Gebruikersonderzoek Regels op de kaart in het Omgevingsloket (september 2024)

Op deze pagina

• Over het onderzoek
• Belangrijkste bevindingen
• Huiswerk voor ontwikkelaars
• Wat u als overheid zelf kunt doen
• Ontwikkelingen volgen

Over het onderzoek

Aanleiding

Sinds de inwerkingtreding van de Omgevingswet vervangt het Omgevingsloket ruimtelijkeplannen.nl (verwijst naar een andere website). Bij Regels op de kaart komt regelgeving en beleid over de leefomgeving van alle overheden bij elkaar: van gemeenten, provincie, het waterschap en de Rijksoverheid.

Het vorige gebruikersonderzoek naar Regels op de kaart is 1,5 jaar geleden uitgevoerd. Omdat in de tussentijd veel is veranderd en toegevoegd, is een nieuw onderzoek uitgevoerd.

Het onderzoek

Het onderzoek was gericht op de vraag:

• Kunnen professionele gebruikers relevante regels, kaartinformatie en documentversies makkelijk vinden en begrijpen binnen Regels op de kaart?

Het onderzoek is volledig uitgevoerd vanuit het perspectief van de eindgebruiker op een onafhankelijke manier. Er is gekeken naar onderwerpen als Plekinfo, kaartlagen, zoekfunctionaliteit, documentversies en informatie uit andere bronnen dan het omgevingsplan.

Aanpak

Deelnemers waren professionele gebruikers die dagelijks werken met ruimtelijke regels en plannen en eerder werkten met ruimtelijkeplannen.nl. Zoals een jurist omgevingsrecht, planoloog, architect, frontoffice medewerker en beleidsadviseur ruimtelijke ontwikkeling. De test werd begeleid door een gebruikersonderzoeker van het DSO.

De deelnemers voerden opdrachten uit aan de hand van praktijksituaties. Zoals het opzoeken van regels over een bed and breakfast en het vinden van geo-informatie op de kaart, bijvoorbeeld voor monumentale bomen. Ook keken ze naar ontwerpversies van documenten.

Belangrijkste bevindingen

• Plekinfo is onoverzichtelijk: de lange lijst met meer dan 100 items en het ontbreken van duidelijke categorisering of zoekfunctie zorgt voor verwarring.
• Plankaart wordt gemist bij Plekinfo: gebruikers missen een snel overzicht van een gebied dat de plankaart biedt bij bestemmingsplannen. In de nieuwe situatie met omgevingsplannen is er niet standaard een soortgelijke manier om een overzicht van een gebied op de kaart te krijgen.
• Kaartlagen zijn niet goed zichtbaar: gebruikers willen kaartlagen tegelijk met regels kunnen bekijken, maar die verdwijnen vaak tijdens het navigeren.
• Onvolledig overzicht na kiezen locatie met klik op kaart: gebruikers die een locatie kiezen door op de kaart te klikken, realiseren zich niet dat ze dan alleen regels zien op de gekozen puntlocatie. Informatie direct naast de gekozen puntlocatie wordt dan gemist.
• Zoekfunctie is beperkt en verwarrend: het is onvoldoende duidelijk wat er wordt doorzocht. Filters beperken resultaten zonder dat gebruikers dat doorhebben. Zoeken gebeurt per tabblad, wat niet altijd logisch is.
• Zoektermen leveren geen goede resultaten op: gebruikers weten niet wat de juiste zoektermen zijn om informatie over een onderwerp te vinden.
• Gebruikers bekijken alleen het omgevingsplan: ze bekijken niet vanzelf regels van andere overheden, zoals het waterschap. Ook al staat de gevraagde informatie daar.
• Documentversies zijn verwarrend: er is onduidelijkheid over welke versie wordt bekeken en wat de status is. Documentnamen met jaartallen leiden tot misverstanden.

Huiswerk voor ontwikkelaars

Dit zijn de belangrijkste punten waarmee de ontwikkelaars aan de slag moeten:

• Verbeter overzicht en structuur van Plekinfo: voeg categorisering en een zoekfunctie toe aan de Plekinfo-lijst.
• Verduidelijk gebiedsinformatie in Plekinfo: geef duidelijkere informatie over het karakter van een gebied in Plekinfo.
• Zorg voor stabiele weergave van kaartlagen: maak het mogelijk om kaartlagen en regels gelijktijdig te bekijken, ook na navigatie.
• Maak werking van gekozen locatie intuïtiever: geef visuele feedback over wat wel en niet wordt geselecteerd.
• Verbeter de zoekfunctionaliteit: maak duidelijk wat wordt doorzocht bij een zoekopdracht en voeg een centrale zoekbalk toe die meerdere bronnen en tabbladen doorzoekt.
• Help bij het kiezen van zoektermen: toon suggesties, synoniemen of verwante begrippen.
• Stimuleer het denken buiten het omgevingsplan: geef aan dat ook andere overheden regels hebben, naast de gemeente.
• Vereenvoudig documentversiebeheer: maak het duidelijker welke versie actief is en toon verschillen overzichtelijk.

Wat u als overheid zelf kunt doen

Als overheid kunt op de volgende manieren bijdragen:

• Gebruikersvriendelijke omgevingsdocumenten maken: zorg ervoor dat uw omgevingsdocumenten ook doorzoekbaar zijn in het Omgevingsloket. Daarvoor moet u uw besluiten annoteren Klik hier voor uitleg over dit begrip (opent in popup). Geef documenten ook een duidelijke naam, zonder jaartal. Dit is verwarrend als mensen verschillende versies bekijken.

Ontwikkelingen volgen

U kunt op de volgende manieren op de hoogte blijven van de ontwikkelingen:

• Volg de release-informatie: verbeteringen en veranderingen komen tijdens het kwartaal op meerdere momenten beschikbaar. Op de pagina Release-informatie DSO ziet u per release een overzicht van de opgeleverde verbeteringen en veranderingen.
• Bekijk de bekende wensen: op de pagina Wensen voor ontwikkeling DSO ziet u een overzicht van alle bekende wensen.
• Bekijk de plannen per kwartaal: op de pagina Plannen voor ontwikkeling voor het DSO ziet u per kwartaal waaraan de ontwikkelaars werken.
• Bezoek de tweewekelijkse sprintdemodagen (sprint review): de ontwikkelteams presenteren iedere 2 weken hun werk aan elkaar. Als overheid , leverancier of geïnteresseerde in het open stelsel voor derden kunt u deze demodagen bijwonen. U kunt zich hiervoor aanmelden bij uw Business Liaison Manager (BLM-er) of bij de organisatie: TBO-DSO-LV@kadaster.nl.

Meer informatie

• Lees meer over de transitie van ruimtelijkeplannen.nl naar het Digitaal Stelsel Omgevingswet (DSO).
• Lees meer over omgevingsdocumenten publiceren.