Gebruikersonderzoek Vergunningcheck in het Omgevingsloket (november 2024)
Ieder kwartaal testen onderzoekers van het Digitaal Stelsel Omgevingswet (DSO) de gebruikersvriendelijkheid van het Omgevingsloket. In november 2024 is de Vergunningcheck onderzocht. Veel bezoekers vinden het moeilijk om te bepalen of ze een vergunning nodig hebben voor hun werkzaamheden, zoals het slopen van een kippenhok en het bouwen van een schuur. Dit komt door ingewikkelde vragen, onduidelijk taalgebruik en een gebrek aan ondersteuning tijdens het proces.
Op deze pagina
- Over het onderzoek
- Belangrijkste bevindingen
- Huiswerk voor ontwikkelaars en overheden
- Wat u als overheid verder zelf kunt doen
- Ontwikkelingen volgen
Over het onderzoek
Aanleiding
Gebruikers ervaren problemen bij het zelfstandig doorlopen van de Vergunningcheck in het Omgevingsloket. Ze vinden de vragen ingewikkeld, het taalgebruik onduidelijk en missen ondersteuning tijdens het proces. Dit blijkt uit meldingen bij de helpdesk van het Informatiepunt Leefomgeving (IPLO) en de helpdesk van gemeenten. Deze signalen vormden de aanleiding voor een gebruikersonderzoek naar de Vergunningcheck.
Het onderzoek
Het onderzoek richtte zich op de vraag:
- In hoeverre kunnen particulieren zelfstandig de Vergunningcheck uitvoeren voor een concrete situatie, zoals het slopen van een kippenhok en het bouwen van een schuur?
De analyse is volledig vanuit het perspectief van de eindgebruiker uitgevoerd op een onafhankelijke manier. Het doel van het onderzoek was om inzichten en adviezen te geven om het Omgevingsloket te verbeteren. Dit moet voordelen opleveren voor de eindgebruiker en overheden die vragen beantwoorden over de Vergunningcheck.
Aanpak
Voor het onderzoek hebben 4 deelnemers met verschillende leeftijden en opleidingsniveaus de Vergunningcheck gedaan aan de hand van een voorbeeldcasus. Eén interview viel uit vanwege een technisch probleem. De test werd begeleid en geanalyseerd door een gebruikersonderzoeker van het DSO.
Belangrijkste bevindingen
Dit zijn de belangrijkste bevindingen:
- Complexiteit van de vragen: Deelnemers vonden de vragen moeilijk en overwogen te stoppen.
- Taalgebruik: Juridische en technische termen werden vaak niet begrepen.
- Herhaling en lengte: Het aantal vragen en herhaling leidde tot verwarring en irritatie.
- Uiteenlopende Vergunningcheck conclusies: Alle deelnemers kwamen op basis van dezelfde opdracht uit op een andere conclusie met de Vergunningcheck.
- Technische handelingen: Berekeningen en informatie opzoeken waren lastig en foutgevoelig.
- Onduidelijkheid over bevoegd gezag: Het was niet altijd duidelijk welke overheidsorganisatie verantwoordelijk was.
- Stress en concentratieverlies: Gebruikers vonden het vermoeiend en hebben last van concentratieverlies tijdens de check.
Huiswerk voor ontwikkelaars en overheden
Het huiswerk voor ontwikkelaars van het Omgevingsloket richt zich op het verbeteren van de gebruikersvriendelijkheid, begrijpelijkheid en ondersteuning tijdens de Vergunningcheck. De aanbevelingen voor overheden richten zich op het verbeteren van de toepasbare regels Klik hier voor uitleg over dit begrip (opent in popup). Dit zijn de belangrijkste punten waarmee overheden en ontwikkelaars aan de slag moeten om het Omgevingsloket te verbeteren:
- Eenvoudiger taalgebruik: Vermijd vaktaal of leg deze beter uit. Overheden kunnen hiervoor de Schrijfwijzer toepasbare regels voor het Omgevingsloket gebruiken.
- Verminderen van vragen en herhaling: Maak de check korter en overzichtelijker. Voor overheden is het belangrijk dat zij hun toepasbare regels interbestuurlijk afstemmen met de andere overheden in de regio.
- Automatisch ophalen van gegevens: Gebruik beschikbare data voor het automatisch voorinvullen van gegevens. Zo kan invoer door gebruikers worden beperkt.
- Duidelijkheid over bevoegd gezag: Geef aan welke instantie verantwoordelijk is en waar men terechtkan voor hulp.
- Verbeteren van invoervelden: Maak invoer van gegevens zoals getallen gebruiksvriendelijker.
Wat u als overheid zelf verder kunt doen
Overheden kunnen bijdragen door:
- Werkzaamheden en activiteiten goed koppelen: Zorg voor een duidelijke relatie tussen de werkzaamheden en uw juridische activiteiten in het Omgevingsloket. Als overheid bepaalt u zelf welke werkzaamheden en activiteiten u koppelt. Voor een duidelijke relatie kunt u ook impliciete antwoorden gebruiken bij uw toepasbare regels.
- Gebruikerstesten uitvoeren: Test systemen met echte gebruikers om knelpunten te identificeren.
- Samenwerken met andere organisaties: Stem processen af en ontwikkel een consistente aanpak.
- Luisteren naar feedback: Gebruik input van inwoners en bedrijven om continu te verbeteren.
Ontwikkelingen volgen
U kunt op de volgende manieren op de hoogte blijven van de ontwikkelingen:
- Volg de release-informatie: Verbeteringen en veranderingen komen tijdens het kwartaal op meerdere momenten beschikbaar. Op de pagina Release-informatie DSO ziet u per release een overzicht van de opgeleverde verbeteringen en veranderingen.
- Bekijk de bekende wensen: Op de pagina Wensen voor ontwikkeling DSO ziet u een overzicht van alle bekende wensen.
- Bekijk de plannen per kwartaal: Op de pagina Plannen voor ontwikkeling voor het DSO ziet u waar de ontwikkelaars per kwartaal aan werken.
- Bezoek de tweewekelijkse sprintdemodagen (sprint review): De ontwikkelteams presenteren iedere 2 weken hun werk aan elkaar. Als overheid, leverancier of geïnteresseerde in het open stelsel voor derden kunt u deze demodagen bijwonen. U kunt zich hiervoor aanmelden bij uw Business Liaison Manager (BLM'er) of bij de organisatie: TBO-DSO-LV@kadaster.nl.
Meer informatie
- Meer over juridische activiteiten en werkzaamheden koppelen:
- Juridische activiteiten en werkzaamheden combineren bij toepasbare regels.
- Opname van informatiesessie Relatie werkzaamheden en activiteiten met special bedrijfstakken (29 november 2024) (verwijst naar een andere website) via de DSO Community op Pleio.
- Praktijkvoorbeelden gebruikerservaringen verbeteren
Toepasbare regels
Toepasbare regels zijn begrijpelijke vertalingen van juridische regels. Overheden maken toepasbare regels voor het Omgevingsloket. Daar kunnen burgers en bedrijven controleren of ze een vergunning moeten aanvragen voor hun plan. Dat doen ze door vragen te beantwoorden. Toepasbare regels dragen zo bij aan de digitale dienstverlening voor burgers en bedrijven. Overheden kunnen alleen toepasbare regels maken voor hun eigen juridische regels. Lees meer op de pagina Introductie toepasbare regels.