Zoeken in deze site

Dit zijn toepasbare regels voor het Omgevingsloket

Overheden maken juridische regels voor de fysieke leefomgeving. Voor het Omgevingsloket vertalen ze deze regels naar toepasbare regels. Deze zijn in het Omgevingsloket te zien als vragen. Inwoners en bedrijven kunnen hiermee bijvoorbeeld controleren of ze een vergunning nodig hebben of digitaal een vergunning aanvragen.

Op deze pagina

Wat toepasbare regels zijn

Overheden maken juridische regels voor de fysieke leefomgeving. Deze regels staan in omgevingsdocumenten, zoals het omgevingsplan, de omgevingsverordening of waterschapsverordening.

Daarnaast vertalen overheden de juridische regels in toepasbare regels voor het Omgevingsloket. In het Omgevingsloket kunnen initiatiefnemers, zoals inwoners en bedrijven, onderzoeken of ze een vergunning moeten aanvragen. En deze direct ook aanvragen. Hiervoor beantwoorden ze vragen. Deze vragen maken overheden met toepasbare regels.

Toepasbare regels zijn vertalingen van de juridische regels in begrijpelijke taal en structuur. Deze worden in het Omgevingsloket getoond als dynamische vraag- en antwoordlijsten. Initiatiefnemers krijgen bovendien alleen vragen die voor hun situatie van toepassing zijn. Ze hoeven daarmee niet zelf alle juridische regels op te zoeken.

Het begrip toepasbare regels wordt gebruikt voor het domein van de fysieke leefomgeving. Ze worden ook wel beslisregels of bedrijfsregels (business-rules) genoemd.

Toepasbare regels in het Omgevingsloket

Toepasbare regels bij 3 onderdelen

Toepasbare regels zijn de basis voor 3 onderdelen in het Omgevingsloket:

  1. De Vergunningcheck: initiatiefnemers controleren hier of ze hun plan op een bepaalde locatie mogen uitvoeren. Dit doen ze door vragen te beantwoorden die daarvoor relevant zijn. Aan het eind krijgen ze het resultaat van de Vergunningcheck: moeten ze een vergunning aanvragen? Of een melding doen? Of moeten ze informatie aanleveren? En waar moeten ze rekening mee houden?
  2. Het onderdeel Aanvragen: hier vragen initiatiefnemers een vergunning aan, doen ze een melding of leveren ze informatie aan voor een informatieplicht. Hier geven ze alle informatie die nodig is om een vergunningaanvraag, melding of informatieplicht te beoordelen of verwerken.
  3. Maatregelen op maat: hier controleren initiatiefnemers welke maatregelen ze moeten nemen bij de activiteit die ze doen. Ze beantwoorden vragen over hun activiteiten. En krijgen aan het eind een overzicht op maat van de maatregelen die ze moeten nemen.

Lees meer over de onderdelen Vergunningcheck, Aanvragen en Maatregelen op maat.

Voorbeeld vergunningplicht voor bouwen van een bouwwerk

Juridische regels uit Besluit bouwwerken leefomgeving, art. 2.25:
Het verbod, bedoeld in artikel 5.1, tweede lid, van de wet, om zonder omgevingsvergunning een bouwactiviteit te verrichten, geldt voor een bouwactiviteit, voor zover die betrekking heeft op een gebouw of ander bouwwerk met een dak en dat gebouw of andere bouwwerk:

  1. niet op de grond staat;
  2. hoger is dan 5 m;
  3. bij meer dan een bouwlaag, is voorzien van een verblijfsgebied op de tweede bouwlaag of hoger;
  4. is voorzien van een dakterras, balkon of andere niet op de grond gelegen buitenruimte;
  5. als gevolg van de bouwactiviteit een hoofdgebouw wordt; of
  6. een bouwwerk is waaroverheen een weg, spoorweg of waterweg loopt.

In de Vergunningcheck worden de volgende vragen getoond:

  • Gaat het om een bouwwerk met een dak?
  • Gaat het om een bouwwerk dat op de grond staat?
  • Gaat het om een bouwwerk dat hoger is dan 5 meter?
  • Gaat het om een bouwwerk dat bestaat uit méér dan 1 bouwlaag?
  • Komt er een verblijfsruimte op de tweede bouwlaag of hoger?
  • Heeft het bouwwerk een dakterras of balkon?
  • Ontstaat er een nieuw hoofdgebouw als gevolg van de werkzaamheden?

Voorbeeld vergunningplicht voor bouwen van een bouwwerk

Regels van alle overheden komen samen

Op iedere locatie in Nederland kunnen voor een onderwerp regels gelden van zowel de gemeente, het waterschap, de provincie én het Rijk. Overheden hoeven alleen toepasbare regels te maken voor hun eigen juridische regels. In de Vergunningcheck en Maatregelen op maat komen de toepasbare regels van alle overheden samen. De  vormt hiervoor de basis en zorgt ervoor dat de toepasbare regels correct en uniform worden getoond. Overheden maken de toepasbare regels met regelbeheersoftware.

Initiatiefnemers krijgen eerst de vragen van het Rijk, daarna de vragen van de provincie. Als laatste komen de vragen van de gemeente en het waterschap. Als regels niet van toepassing zijn op de gekozen locatie of situatie, worden de vragen niet getoond.

Werkzaamheden en activiteiten

Overheden maken toepasbare regels voor hun juridische activiteiten. Maar in het Omgevingsloket zoeken initiatiefnemers bij de Vergunningcheck en Maatregelen op maat naar werkzaamheden. Zo krijgen initiatiefnemers via herkenbare werkzaamheden de juiste vragen van verschillende overheden. En hoeven ze niet zelf te zoeken in de verschillende juridische activiteiten.

Werkzaamheden worden centraal beheerd, maar overheden kiezen zelf welke juridische activiteiten ze koppelen aan een werkzaamheid.

Waarom toepasbare regels belangrijk zijn

Toepasbare regels zijn nodig voor indieningsvereisten

Overheden moeten toepasbare regels maken voor de indieningsvereisten in hun juridische regels. Zo zorgen ze ervoor dat initiatiefnemers via het Omgevingsloket digitaal vergunningen kunnen aanvragen, kunnen melden of informatie kunnen aanleveren. Afhankelijk van de regels en met de juiste gegevens. Toepasbare regels voor indieningsvereisten zijn daarom ook verplicht. Dat staat in het Omgevingsbesluit, artikel 14.2, lid 3.

Toepasbare regels dragen bij aan digitale dienstverlening

Voor de Vergunningcheck en Maatregelen op maat is het wettelijk niet verplicht om toepasbare regels te maken. Wel dragen toepasbare regels voor deze onderdelen ook bij aan een betere digitale dienstverlening:

  • Gebruikersvriendelijkheid: Inwoners en bedrijven krijgen in begrijpelijke taal antwoord op hun vragen over de regels die gelden van meerdere overheden. En alleen over de regels die op hun situatie van toepassing zijn. Zelf zoeken in de juridische regels is dan niet meer nodig.
  • Completere aanvragen: Met toepasbare regels worden de juridisch vastgestelde indieningsvereisten uitgevraagd in begrijpelijke vragen voor initiatiefnemers. Dit helpt bij het ontvangen van complete vergunningaanvragen of meldingen.
  • Flexibiliteit in dienstverlening: Inwoners en bedrijven kunnen digitaal nagaan wat voor hun situatie geldt. Dit kan buiten de openingstijden van de gemeente of waterschap. Soms zijn regels te ingewikkeld om uit te vragen via een vragenformulier. Dan kunnen toepasbare regels ook zo worden ingericht dat initiatiefnemers persoonlijk contact kunnen opnemen. Digitaal een afspraak maken via de website van de gemeente of waterschap, draagt bij aan een betere digitale dienstverlening.
  • Minder vaak contact nodig: Al deze punten bij elkaar zorgen er ook voor dat inwoners en bedrijven minder vaak onnodig contact op hoeven te nemen met de overheid.

Regelanalist: nieuwe rol in organisatie

Met de komst van de Omgevingswet waarbij meer ruimte is voor lokaal maatwerk, is de rol van regelanalist een nieuwe rol bij overheidsorganisaties. Zij vertalen de juridische regels naar toepasbare regels en werken daarvoor met een regelbeheersysteem.

Regelanalisten moeten de wet- en regelgeving begrijpen en weten of de opgestelde regels in de praktijk uitvoerbaar zijn. Ze moeten zich ook goed kunnen inleven in de initiatiefnemer om duidelijke en gebruiksvriendelijke toepasbare regels te kunnen maken.

Voor goede toepasbare regels is het daarom belangrijk dat verschillende afdelingen samenwerken, ook voor juridische regels. Regelanalisten zijn de spreekwoordelijke ‘spin in het web’: zij verbinden de afdelingen van beleid, vergunningverlening, toezicht en handhaving, communicatie en ICT binnen de organisatie. Maar zorgen ook voor de verbinding tussen de overheden onderling in de regio.

Belang samenwerking planjurist en regelanalist

Juridische regels en toepasbare regels zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. Want toepasbare regels zijn altijd gebaseerd op de juridische regels. Duidelijke juridische regels leiden dan ook tot duidelijkere toepasbare regels. En zorgen zo voor een betere digitale dienstverlening.

Daarom is het belangrijk dat planmakers en planjuristen al rekening houden met het toepasbaar maken van de regels. Dat de regels concreet en uitvoerbaar zijn. Veel uitzonderingen in de regels zorgen bijvoorbeeld voor extra vragen in een vragenformulier. En een vraag of de initiatiefnemer iets ‘in de buurt van het water’ gaat doen, is lastig te beantwoorden.

Zijn de regels voor de initiatiefnemer te begrijpen? Dit is belangrijk bij maken van nieuwe regels, maar ook bij het aanpassen van bestaande regels. Zo zorgen planmakers en regelanalisten samen voor betere toepasbare regels.

Toepasbare regels zorgen voor een gebruikersvriendelijk Omgevingsloket

Initiatiefnemers willen efficiënt en effectief met het Omgevingsloket werken. En willen begrijpen wat er van hen gevraagd wordt. Daarom is een gebruikersvriendelijk Omgevingsloket belangrijk.

De ontwikkelteams van het Omgevingsloket werken ieder kwartaal aan verbeteringen voor gebruikersvriendelijkheid. Maar ook overheden kunnen zelf de gebruikersvriendelijkheid verbeteren door goede toepasbare regels te maken:

  • Goede toepasbare regels beginnen bij duidelijke juridische regels.
  • Door geo-informatie te verwerken in toepasbare regels hoeven initiatiefnemers alleen relevante vragen te beantwoorden.
  • Toelichtingen met eventueel afbeeldingen of video’s helpen bij het beter begrijpen van de vragen.
  • Maak begrijpelijke vragen en gebruik de richtlijnen en tips uit de schrijfwijzer voor toepasbare regels.
  • Overheden kunnen zelf onderzoeken waar de toepasbare regels beter en duidelijker kunnen. Gebruikerstesten met inwoners bijvoorbeeld geven goede inzichten waar de toepasbare regels beter kunnen.

Meer informatie



Standaard toepasbare regels (STTR)

De Standaard toepasbare regels (STTR) is de standaard voor het aanleveren van toepasbare regels aan het Digitaal Stelsel Omgevingswet. Als overheid kunt u alleen toepasbare regels publiceren als ze aan deze standaard voldoen. Dan zijn ze te zien als vragen in het Omgevingsloket. Bekijk de laatste versie van de Standaard toepasbare regels (STTR).